Ameríski draumurinn á Íslandi 13. september 2004 00:01 Kenneth Peterson kom fyrst til Íslands haustið 1995 eftir að hafa hitt fulltrúa iðnaðar- og viðskiptaráðuneytisins á ráðstefnu í Bandaríkjunum um álmál. Voru honum kynntir möguleikarnir á byggingu álvers á Grundartanga en leit hafði staðið um skeið að áhugasömum fjárfestum. Hlutirnir gengu hratt fyrir sig, einu og hálfu ári síðar var fyrsta skóflustungan tekin og straumi var hleypt á kerin sumarið 1998. Tæpum sex árum síðar seldi Peterson álverið til bandaríska álfyrirtækisins Century Aluminum. Menn úr viðskiptalífinu bera honum vel söguna og segja gott að eiga við hann viðskipti. Hann er áhugasamur um land og þjóð og hefur ferðast með fjölskyldu sinni um Ísland. Peterson hefur að undanförnu dregið sig smátt og smátt út úr álheimum og fært sig í ríkari mæli yfir í veröld fjarskiptanna. Glöggur og skjótur til ákvarðana Kenneth Peterson er rétt rúmlega fimmtugur lögfræðingur. Hann nam lög við Willamette-lagaháskólann í Salem í Oregon-ríki í Bandaríkjunum og rak lögmannsstofu fyrstu árin eftir útskrift. Afskipti hans af álbræðslu hófust 1987 þegar hann keypti álver í Washington-ríki en rekstur þess hafði verið brösóttur og lokun blasti við. Peterson tókst að koma rekstrinum á réttan kjöl og í framhaldinu keypti hann eða stofnsetti nokkur málmvinnslufyrirtæki í fjórum ríkjum Bandaríkjanna. Um miðjan síðasta áratug afréð Peterson að reisa sér nýtt álver og stóð valið lengst af á milli Íslands og Venesúela. Nokkur atriði réðu því að Ísland varð fyrir valinu. Hagstætt umhverfi og festa í þjóðfélaginu höfðu mikið að segja en ekki síður sú staðreynd að íslensk stjórnvöld voru einkar áhugasöm um verkefnið og skjót til ákvarðana. Finnur Ingólfsson, sem var iðnaðar- og viðskiptaráðherra á þessum tíma, ber Peterson vel söguna. Segir hann glöggan og vinna hratt og vel. "Það var allt öðru vísi að tala við hann en aðra sem við höfðum kynnst áður. Þetta gekk mjög hratt og við lögðum okkur fram um að vinna og hugsa eins og hann." Það var annars forvitnilegt að fylgjast með fréttum af samningaviðræðunum á sínum tíma og á þeim mátti glögglega sjá að bönd Finns og Petersons styrktust með hverjum fundinum. Í upphafi nefndi Finnur hann jafnan fullu nafni en þegar leið á viðræðurnar talaði hann um Kenneth. Undir það síðasta lét ráðherra nægja að kalla viðsemjanda sinn Ken og þegar svo var komið mátti öllum vera ljóst að málið var í höfn. Þessi kraftmikli og snaggaralegi kaupsýslumaður hefur skipt um kúrs í viðskiptum. Áður áttu álframleiðsla og tengdar greinar hug hans allan en fjarskiptin hafa náð yfirhöndinni. Eignir hans á álmarkaði eru því sem næst hverfandi en umsvifin í síma- og annarri fjarskiptaþjónustu talsverð. Á hann hluti í félögum sem starfa beggja vegna Atlantsála og raunar í Ástralíu líka, auk sæstrengs sem liggur milli Bandaríkjanna og Bretlands. Hugsar um hagnaðinn Sala Petersons á álverinu á Grundartanga fyrr á þessu ári kom Finni Ingólfssyni ekki á óvart. "Það kom oft upp í samningaviðræðunum að hann myndi ekki eiga álverið um aldur og ævi. Þetta var fjárfesting og hann hugsar fyrst og fremst um að græða peninga. Þarna sá hann gott tækifæri og greip það." Það kom Finni heldur ekki á óvart þegar Peterson festi fé í fjarskiptafyrirtækinu Halló. "Honum fannst mjög gott að starfa í íslensku viðskiptaumhverfi og ég áttaði mig fljótlega á að vel gæti verið að hann tæki þátt í fleiri verkefnum en álverinu." Peterson keypti stóran hlut í símafélaginu Halló - Frjáls fjarskipti fyrir sléttum fjórum árum og voru þá uppi áform um umsvif á erlendri grundu. Af þeim varð ekki en félagið sameinaðist nokkru síðar Íslandssíma, sem enn síðar sameinaðist Tali og úr varð Og Vodafone. Norðurljós, móðurfélag Fréttar ehf., útgáfufélags Fréttablaðsins, keyptu hlut Petersons í Og Vodafone á föstudag fyrir rúma fimm milljarða. Þá var hermt að hann hefði hagnast um fimm milljarða við sölu álversins í vor. Má því segja að hann sé með fullar hendur fjár. Bjarni Þorvarðarson starfar hjá fyrirtæki Petersons en þeirra leiðir lágu fyrst saman þegar unnið var að fjármögnun Norðuráls. Vann Bjarni þá hjá FBA, sem kom að verkinu. Síðar veitti hann fjárfestingarsjóðnum Talentu forstöðu og í gegnum þau störf hitti hann Peterson á ný, þá vegna viðskipta með hlutabréf í Halló - Frjálsum fjarskiptum. Fór svo að Bjarni réðist til fyrirtækis Petersons. Í ljósi þess að stefnan á þeim bænum er að fjárfesta í verkefnum og fyrirtækjum á sviði fjarskipta verður að telja harla ólíklegt að Kenneth Peterson láti að sér kveða á Íslandi á næstunni. "Það gefur auga leið að fjárfestingartækifærin á íslenska fjarskiptamarkaðnum eru afar takmörkuð," segir Bjarni Þorvarðarson. "Hér eru tvö stór og öflug fyrirtæki. Við áttum í öðru þeirra og höfum því ekki verið að leita að öðrum tækifærum á Íslandi." Sem kunnugt er hyggjast stjórnvöld selja Símann en líkurnar á að Peterson kaupi eru hverfandi. "Það væri skrítið ef við seldum Og Vodafone til að kaupa Símann, sérstaklega á því verði sem nefnt hefur verið. Þá held ég að við hefðum bara haldið í Og Vodafone," segir Bjarni. Þó að flest bendi til að Kenneths sögu Peterson í íslensku viðskiptalífi sé lokið er allt eins víst að áhrifa hans muni áfram gæta hér. Hann hefur borið hróður landsins út um heimsbyggðina og Finnur Ingólfsson veit að á hann er hlustað. "Hann hefur kynnt okkur betur en við sjálf getum gert og það má segja að hann sé sendiherra okkar í leitinni að erlendum fjárfestum." Það er því hugsanlegt að einhverjir útlendingar fjárfesti hér fyrir hans orð í framtíðinni. Viðskipti Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Sjá meira
Kenneth Peterson kom fyrst til Íslands haustið 1995 eftir að hafa hitt fulltrúa iðnaðar- og viðskiptaráðuneytisins á ráðstefnu í Bandaríkjunum um álmál. Voru honum kynntir möguleikarnir á byggingu álvers á Grundartanga en leit hafði staðið um skeið að áhugasömum fjárfestum. Hlutirnir gengu hratt fyrir sig, einu og hálfu ári síðar var fyrsta skóflustungan tekin og straumi var hleypt á kerin sumarið 1998. Tæpum sex árum síðar seldi Peterson álverið til bandaríska álfyrirtækisins Century Aluminum. Menn úr viðskiptalífinu bera honum vel söguna og segja gott að eiga við hann viðskipti. Hann er áhugasamur um land og þjóð og hefur ferðast með fjölskyldu sinni um Ísland. Peterson hefur að undanförnu dregið sig smátt og smátt út úr álheimum og fært sig í ríkari mæli yfir í veröld fjarskiptanna. Glöggur og skjótur til ákvarðana Kenneth Peterson er rétt rúmlega fimmtugur lögfræðingur. Hann nam lög við Willamette-lagaháskólann í Salem í Oregon-ríki í Bandaríkjunum og rak lögmannsstofu fyrstu árin eftir útskrift. Afskipti hans af álbræðslu hófust 1987 þegar hann keypti álver í Washington-ríki en rekstur þess hafði verið brösóttur og lokun blasti við. Peterson tókst að koma rekstrinum á réttan kjöl og í framhaldinu keypti hann eða stofnsetti nokkur málmvinnslufyrirtæki í fjórum ríkjum Bandaríkjanna. Um miðjan síðasta áratug afréð Peterson að reisa sér nýtt álver og stóð valið lengst af á milli Íslands og Venesúela. Nokkur atriði réðu því að Ísland varð fyrir valinu. Hagstætt umhverfi og festa í þjóðfélaginu höfðu mikið að segja en ekki síður sú staðreynd að íslensk stjórnvöld voru einkar áhugasöm um verkefnið og skjót til ákvarðana. Finnur Ingólfsson, sem var iðnaðar- og viðskiptaráðherra á þessum tíma, ber Peterson vel söguna. Segir hann glöggan og vinna hratt og vel. "Það var allt öðru vísi að tala við hann en aðra sem við höfðum kynnst áður. Þetta gekk mjög hratt og við lögðum okkur fram um að vinna og hugsa eins og hann." Það var annars forvitnilegt að fylgjast með fréttum af samningaviðræðunum á sínum tíma og á þeim mátti glögglega sjá að bönd Finns og Petersons styrktust með hverjum fundinum. Í upphafi nefndi Finnur hann jafnan fullu nafni en þegar leið á viðræðurnar talaði hann um Kenneth. Undir það síðasta lét ráðherra nægja að kalla viðsemjanda sinn Ken og þegar svo var komið mátti öllum vera ljóst að málið var í höfn. Þessi kraftmikli og snaggaralegi kaupsýslumaður hefur skipt um kúrs í viðskiptum. Áður áttu álframleiðsla og tengdar greinar hug hans allan en fjarskiptin hafa náð yfirhöndinni. Eignir hans á álmarkaði eru því sem næst hverfandi en umsvifin í síma- og annarri fjarskiptaþjónustu talsverð. Á hann hluti í félögum sem starfa beggja vegna Atlantsála og raunar í Ástralíu líka, auk sæstrengs sem liggur milli Bandaríkjanna og Bretlands. Hugsar um hagnaðinn Sala Petersons á álverinu á Grundartanga fyrr á þessu ári kom Finni Ingólfssyni ekki á óvart. "Það kom oft upp í samningaviðræðunum að hann myndi ekki eiga álverið um aldur og ævi. Þetta var fjárfesting og hann hugsar fyrst og fremst um að græða peninga. Þarna sá hann gott tækifæri og greip það." Það kom Finni heldur ekki á óvart þegar Peterson festi fé í fjarskiptafyrirtækinu Halló. "Honum fannst mjög gott að starfa í íslensku viðskiptaumhverfi og ég áttaði mig fljótlega á að vel gæti verið að hann tæki þátt í fleiri verkefnum en álverinu." Peterson keypti stóran hlut í símafélaginu Halló - Frjáls fjarskipti fyrir sléttum fjórum árum og voru þá uppi áform um umsvif á erlendri grundu. Af þeim varð ekki en félagið sameinaðist nokkru síðar Íslandssíma, sem enn síðar sameinaðist Tali og úr varð Og Vodafone. Norðurljós, móðurfélag Fréttar ehf., útgáfufélags Fréttablaðsins, keyptu hlut Petersons í Og Vodafone á föstudag fyrir rúma fimm milljarða. Þá var hermt að hann hefði hagnast um fimm milljarða við sölu álversins í vor. Má því segja að hann sé með fullar hendur fjár. Bjarni Þorvarðarson starfar hjá fyrirtæki Petersons en þeirra leiðir lágu fyrst saman þegar unnið var að fjármögnun Norðuráls. Vann Bjarni þá hjá FBA, sem kom að verkinu. Síðar veitti hann fjárfestingarsjóðnum Talentu forstöðu og í gegnum þau störf hitti hann Peterson á ný, þá vegna viðskipta með hlutabréf í Halló - Frjálsum fjarskiptum. Fór svo að Bjarni réðist til fyrirtækis Petersons. Í ljósi þess að stefnan á þeim bænum er að fjárfesta í verkefnum og fyrirtækjum á sviði fjarskipta verður að telja harla ólíklegt að Kenneth Peterson láti að sér kveða á Íslandi á næstunni. "Það gefur auga leið að fjárfestingartækifærin á íslenska fjarskiptamarkaðnum eru afar takmörkuð," segir Bjarni Þorvarðarson. "Hér eru tvö stór og öflug fyrirtæki. Við áttum í öðru þeirra og höfum því ekki verið að leita að öðrum tækifærum á Íslandi." Sem kunnugt er hyggjast stjórnvöld selja Símann en líkurnar á að Peterson kaupi eru hverfandi. "Það væri skrítið ef við seldum Og Vodafone til að kaupa Símann, sérstaklega á því verði sem nefnt hefur verið. Þá held ég að við hefðum bara haldið í Og Vodafone," segir Bjarni. Þó að flest bendi til að Kenneths sögu Peterson í íslensku viðskiptalífi sé lokið er allt eins víst að áhrifa hans muni áfram gæta hér. Hann hefur borið hróður landsins út um heimsbyggðina og Finnur Ingólfsson veit að á hann er hlustað. "Hann hefur kynnt okkur betur en við sjálf getum gert og það má segja að hann sé sendiherra okkar í leitinni að erlendum fjárfestum." Það er því hugsanlegt að einhverjir útlendingar fjárfesti hér fyrir hans orð í framtíðinni.
Viðskipti Mest lesið ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Viðskipti innlent Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi Viðskipti innlent „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ Viðskipti innlent Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Viðskipti innlent 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Viðskipti innlent Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Viðskipti innlent Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Viðskipti innlent Íþróttafræðin inn á vinnustaðinn: Yfirmenn ekki lengur alvitri einhyrningurinn Atvinnulíf Eiríkur Orri til Ofar Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Sjá meira