Lögheimili tekjustofnanna 15. október 2006 00:01 Það hefur verið ævintýri líkast að fylgjast með því hvernig hópur íslenskra fyrirtækja hefur á sk0mmum tíma breyst úr litlum fyrirtækjum á heima markaði í stór alþjóðleg fyrirtæki. Frumkvæði og sköpunarkraftur losnað úr læðingi við opnun hagkerfisins og sölu ríkiseigna. Þeirri spurningu er stundum varpað fram hvað almenningur í landinu græði á öllu þessu brölti íslenskra auðmanna og fyrirtækja. Fyrir helgi birti Fréttablaðið upplýsingar um skattgreiðslur viðskiptabankanna þriggja vegna hagnaðar þeirra árið 2005. Beinir skattar af rekstri bankanna nema ríflega þrettán milljörðum króna samanborið við ríflega fjóra milljarða árið áður. Við þetta bætast tekjuskattar starfsmanna í atvinnugrein sem borgar ein hæstu meðallaun á landinu. Aukningin er veruleg á milli ára og miðað við spár um hagnað fyrir þetta ár munu skattgreiðslurnar aukast enn til mikilla muna . Vissulega hefur þessi mikla velgengni valdið einhverjum áhyggjum. Fylgifiskurinn er að margir hafa auðgast verulega. Það kann að valda einhverjum hugarangri, en það sem mestu máli skiptir er að með svo góðum árangri hafa stoðir samfélagsins í heild styrkst sem skapar tækifæri fyrir hið opinbera að sinna lykilverkefnum sínum betur: Að byggja upp öflugt mennta- og heilbrigðiskerfi. Verkefnið er jöfn tækifæri, en ekki sömu verðlaun til þeira sem nýta þau og hinna sem gera það ekki. Mannúðlegt samfélag má þó aldrei gleyma skyldum sínum við að tryggja mannsæmandi kjör fyrir þá sem af ýmsum ástæðum hafa skerta möguleika til að skapa sín eigin örlög. . Þegar efnahagslegur ávinningur verður jafn hraður og raun ber vitni fer ekki hjá því að bilið milli þeirra ríkustu og þeirra fátækustu aukist. Þá er veruleg freisting fyrir stjórnmálamenn að slá sig til riddara í umræðunni með því að höfða til særðrar réttlætiskenndar, án þess að kafað sé dýpra í orsakirnar, né hverju muni fórnað í viðleitni til að minnka bilið. Skattur á fjármagn er auðvelt skotmark. Launafólk er hinn mikli fjöldi kjósenda sem greiðir atkvæði í kosningum. Fjármagnið greiðir sín atkvæði með fótunum. Þekkt eru dæmi um að stórir bankar hafi flutt sig milli heimsálfa, hvað þá skemur. Fyrirtæki sem sjá sér hag í hagstæðu skattaumkverfi komast fyrir í einni skjalatösku og flutningur á milli landa getur orðið með fáum markvissum skipunum á Internetinu. Það er því mikilvægt að horfa til samhengis hlutanna og forðast freistingu kosningabaráttu til að slá sig til riddara á því sem vel hljómar, en getur reynst afar dýrkeypt almenningi í landinu. Skattkerfi og forgangsröðun í fjármálum ríkisins er elífðarverkefni stjórnmálamanna. Skammsýnar ákvarðanir kunna að leiða til þess að svigrúm til forgagnsröðunar verði lítið sem ekkert ef tekjustofnarnir eiga lögheimili sitt annars staðar. Fjármagnið greiðir sín atkvæði með öðrum hætti eða með fótunum. Það eru dæmi um að stórir bankar hafi flutt sig milli heimsálfa, hvað þá skemur. Fyrirtæki sem sjá sér hag í hagstæðu skattaumkverfi komast fyrir í einni skjalatösku og flutningur á milli landa getur orðið með fáum markvissum skipunum á Internetinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hafliði Helgason Skoðanir Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
Það hefur verið ævintýri líkast að fylgjast með því hvernig hópur íslenskra fyrirtækja hefur á sk0mmum tíma breyst úr litlum fyrirtækjum á heima markaði í stór alþjóðleg fyrirtæki. Frumkvæði og sköpunarkraftur losnað úr læðingi við opnun hagkerfisins og sölu ríkiseigna. Þeirri spurningu er stundum varpað fram hvað almenningur í landinu græði á öllu þessu brölti íslenskra auðmanna og fyrirtækja. Fyrir helgi birti Fréttablaðið upplýsingar um skattgreiðslur viðskiptabankanna þriggja vegna hagnaðar þeirra árið 2005. Beinir skattar af rekstri bankanna nema ríflega þrettán milljörðum króna samanborið við ríflega fjóra milljarða árið áður. Við þetta bætast tekjuskattar starfsmanna í atvinnugrein sem borgar ein hæstu meðallaun á landinu. Aukningin er veruleg á milli ára og miðað við spár um hagnað fyrir þetta ár munu skattgreiðslurnar aukast enn til mikilla muna . Vissulega hefur þessi mikla velgengni valdið einhverjum áhyggjum. Fylgifiskurinn er að margir hafa auðgast verulega. Það kann að valda einhverjum hugarangri, en það sem mestu máli skiptir er að með svo góðum árangri hafa stoðir samfélagsins í heild styrkst sem skapar tækifæri fyrir hið opinbera að sinna lykilverkefnum sínum betur: Að byggja upp öflugt mennta- og heilbrigðiskerfi. Verkefnið er jöfn tækifæri, en ekki sömu verðlaun til þeira sem nýta þau og hinna sem gera það ekki. Mannúðlegt samfélag má þó aldrei gleyma skyldum sínum við að tryggja mannsæmandi kjör fyrir þá sem af ýmsum ástæðum hafa skerta möguleika til að skapa sín eigin örlög. . Þegar efnahagslegur ávinningur verður jafn hraður og raun ber vitni fer ekki hjá því að bilið milli þeirra ríkustu og þeirra fátækustu aukist. Þá er veruleg freisting fyrir stjórnmálamenn að slá sig til riddara í umræðunni með því að höfða til særðrar réttlætiskenndar, án þess að kafað sé dýpra í orsakirnar, né hverju muni fórnað í viðleitni til að minnka bilið. Skattur á fjármagn er auðvelt skotmark. Launafólk er hinn mikli fjöldi kjósenda sem greiðir atkvæði í kosningum. Fjármagnið greiðir sín atkvæði með fótunum. Þekkt eru dæmi um að stórir bankar hafi flutt sig milli heimsálfa, hvað þá skemur. Fyrirtæki sem sjá sér hag í hagstæðu skattaumkverfi komast fyrir í einni skjalatösku og flutningur á milli landa getur orðið með fáum markvissum skipunum á Internetinu. Það er því mikilvægt að horfa til samhengis hlutanna og forðast freistingu kosningabaráttu til að slá sig til riddara á því sem vel hljómar, en getur reynst afar dýrkeypt almenningi í landinu. Skattkerfi og forgangsröðun í fjármálum ríkisins er elífðarverkefni stjórnmálamanna. Skammsýnar ákvarðanir kunna að leiða til þess að svigrúm til forgagnsröðunar verði lítið sem ekkert ef tekjustofnarnir eiga lögheimili sitt annars staðar. Fjármagnið greiðir sín atkvæði með öðrum hætti eða með fótunum. Það eru dæmi um að stórir bankar hafi flutt sig milli heimsálfa, hvað þá skemur. Fyrirtæki sem sjá sér hag í hagstæðu skattaumkverfi komast fyrir í einni skjalatösku og flutningur á milli landa getur orðið með fáum markvissum skipunum á Internetinu.
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun