Hnökrar á sölu ríkisfyrirtækja 13. desember 2006 05:00 Það hefði mátt standa betur að sölu á hlut ríkisins í Íslenskum aðalverktökum árið 2003 samkvæmt fréttaflutningi Fréttablaðsins undanfarna daga. Trésmiðja Snorra Hjaltasonar hf. og JB byggingafélag ehf. hafa kært íslenska ríkið fyrir framkvæmd sölunnar og telja að óeðlilega hafi verið að henni staðið. Mikilvægt er að þessi fyrirtæki leiti réttar síns svo að hægt sé að fá úr því skorið hvort ásakanir þeirra eiga við rök að styðjast. Það er brýnt hagsmunamál að vinna faglega að sölu ríkisfyrirtækja og koma þannig í veg fyrir tortryggni í garð einkavæðingar. Það sem forsvarsmenn Tresmiðju Snorra Hjaltasonar og JB byggingarfélags gagnrýna meðal annars er aðkoma hóps starfsmanna ÍAV að söluferlinu, sem jafnframt vildu kaupa hlut ríkisins. Þeir hafi haft aðgang að upplýsingum sem ekki voru öðrum tiltækar. Jafnframt hafi tengsl aðila, sem annaðhvort unnu að útboðinu eða vildu kaupa hlut ríkisins, að fyrirtækinu eða innbyrðis verið óeðlileg. Á það við um eigendur ÍAV í hópi bjóðenda, stjórnendur félagsins, Landsbankann sem var upphaflega umsjónaraðili útboðsins og Jón Sveinsson sem sat í framkvæmdanefnd um einkavæðingu. Niðurstaðan var sú að selja hlutinn hópi starfsmanna þrátt fyrir að áhöld voru um hvort þeirra tilboð taldist gilt samkvæmt mati Verðbréfastofunnar. Höfðu þeir fyrirvara á tilboði sínu sem ekki var gert ráð fyrir í útboðsgögnum. Einkavæðing ríkisfyrirtækja hefur í flestum tilfellum gengið vel undanfarinn áratug en nauðsynlegt að ræða opinskátt um það sem fer úrskeiðis. Öðruvísi lærum við ekki af reynslunni. Það var til dæmis gagnlegt að lesa ítarlega úttekt Sigríðar Daggar Auðunsdóttir í Fréttablaðinu í maí 2005 um söluferli Landsbankans og Búnaðarbankans. Í þeim skrifum var leitt í ljós að önnur sjónarmið, en að hámarka söluverð bankanna, réð för. Það virtist skipta forystumenn stjórnarflokkanna meira máli hverjir keyptu bankanna en að hámarka söluhagnaðinn. Þessi umfjöllun og önnur, til dæmis í kjölfar sölu á Sementsverksmiðju ríkisins, ýtti undir fagleg vinnubrögð við söluna á Landssíma Íslands á síðasta ári. Allt söluferli Landssímans var fyrir opnum tjöldum og lögð var áhersla á gagnsæ vinnubrögð. Fjárfestar stóðu jafnfætis þegar kom að öflun upplýsinga um fyrirtækið og allar forsendur lágu fyrir áður en tilboðin voru opnuð í viðurvist bjóðenda og fréttamanna. Að uppfylltum fyrirfram skilgreindum skilyrðum fékk hæstbjóðandi að kaupa Símann. Verðið er líka sá hlutlægi mælikvarði sem á að ráða sölu ríkisfyrirtækja. Sérfræðingur frá Morgan Stanley sagði að þessi umfangsmesta einkavæðing Íslandssögunnar væri skólabókardæmi um hvernig standa ætti að sölu ríkisfyrirtækja. Einkavæðingin hefur leyst áður óþekktan kraft úr læðingi í íslensku samfélagi sem allur almenningur nýtur góðs af í dag. Mikilvægt er að vanda vel til verka svo að tortryggni almennings skjóti ekki rótum. Það verður að ríkja almenn sátt um sölu ríkisfyrirtækja þegar ráðist verður í næsta stóra verkefni, einkavæðingu Landsvirkjunar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björgvin Guðmundsson Mest lesið Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun
Það hefði mátt standa betur að sölu á hlut ríkisins í Íslenskum aðalverktökum árið 2003 samkvæmt fréttaflutningi Fréttablaðsins undanfarna daga. Trésmiðja Snorra Hjaltasonar hf. og JB byggingafélag ehf. hafa kært íslenska ríkið fyrir framkvæmd sölunnar og telja að óeðlilega hafi verið að henni staðið. Mikilvægt er að þessi fyrirtæki leiti réttar síns svo að hægt sé að fá úr því skorið hvort ásakanir þeirra eiga við rök að styðjast. Það er brýnt hagsmunamál að vinna faglega að sölu ríkisfyrirtækja og koma þannig í veg fyrir tortryggni í garð einkavæðingar. Það sem forsvarsmenn Tresmiðju Snorra Hjaltasonar og JB byggingarfélags gagnrýna meðal annars er aðkoma hóps starfsmanna ÍAV að söluferlinu, sem jafnframt vildu kaupa hlut ríkisins. Þeir hafi haft aðgang að upplýsingum sem ekki voru öðrum tiltækar. Jafnframt hafi tengsl aðila, sem annaðhvort unnu að útboðinu eða vildu kaupa hlut ríkisins, að fyrirtækinu eða innbyrðis verið óeðlileg. Á það við um eigendur ÍAV í hópi bjóðenda, stjórnendur félagsins, Landsbankann sem var upphaflega umsjónaraðili útboðsins og Jón Sveinsson sem sat í framkvæmdanefnd um einkavæðingu. Niðurstaðan var sú að selja hlutinn hópi starfsmanna þrátt fyrir að áhöld voru um hvort þeirra tilboð taldist gilt samkvæmt mati Verðbréfastofunnar. Höfðu þeir fyrirvara á tilboði sínu sem ekki var gert ráð fyrir í útboðsgögnum. Einkavæðing ríkisfyrirtækja hefur í flestum tilfellum gengið vel undanfarinn áratug en nauðsynlegt að ræða opinskátt um það sem fer úrskeiðis. Öðruvísi lærum við ekki af reynslunni. Það var til dæmis gagnlegt að lesa ítarlega úttekt Sigríðar Daggar Auðunsdóttir í Fréttablaðinu í maí 2005 um söluferli Landsbankans og Búnaðarbankans. Í þeim skrifum var leitt í ljós að önnur sjónarmið, en að hámarka söluverð bankanna, réð för. Það virtist skipta forystumenn stjórnarflokkanna meira máli hverjir keyptu bankanna en að hámarka söluhagnaðinn. Þessi umfjöllun og önnur, til dæmis í kjölfar sölu á Sementsverksmiðju ríkisins, ýtti undir fagleg vinnubrögð við söluna á Landssíma Íslands á síðasta ári. Allt söluferli Landssímans var fyrir opnum tjöldum og lögð var áhersla á gagnsæ vinnubrögð. Fjárfestar stóðu jafnfætis þegar kom að öflun upplýsinga um fyrirtækið og allar forsendur lágu fyrir áður en tilboðin voru opnuð í viðurvist bjóðenda og fréttamanna. Að uppfylltum fyrirfram skilgreindum skilyrðum fékk hæstbjóðandi að kaupa Símann. Verðið er líka sá hlutlægi mælikvarði sem á að ráða sölu ríkisfyrirtækja. Sérfræðingur frá Morgan Stanley sagði að þessi umfangsmesta einkavæðing Íslandssögunnar væri skólabókardæmi um hvernig standa ætti að sölu ríkisfyrirtækja. Einkavæðingin hefur leyst áður óþekktan kraft úr læðingi í íslensku samfélagi sem allur almenningur nýtur góðs af í dag. Mikilvægt er að vanda vel til verka svo að tortryggni almennings skjóti ekki rótum. Það verður að ríkja almenn sátt um sölu ríkisfyrirtækja þegar ráðist verður í næsta stóra verkefni, einkavæðingu Landsvirkjunar.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun