Fastir pennar

Ónefni, stjórnmálaskýringar, leirburður

Í gamla daga stoppuðu prestar mestu ónefnin. Mannanafnanefnd hefur fengið það hlutverk. Eitt sinn var algjört stigma að vera með skrítið nafn, slíkum börnum var strítt og líf þeirra lagt í rúst, en nú eru svo margir með furðuleg og fáránleg nöfn að þau falla kannski bara í fjöldann. Foreldrar mega velja nöfn á börnin sín fyrir mér - en það þarf samt ekki að halda því fram að þeim sé öllum treystandi til þess.

Mér er eiginlega meira umhugað um þann íslenska sið að kenna sig við föður. Í útlöndum er þetta til sífelldra vandræða. Maður ferðast um með barn sem heitir ekki sama nafni og maður sjálfur. Verðir á landamærum reka upp stór augu. Er þetta stolið barn? Það bætir ekki úr skák á móðirin heitir líka allt öðru nafni.

Það er bannað með lögum á Íslandi að taka upp ný ættarnöfn. Hefur verið svo síðan 1925. Frammámenn þeirra tíma vildu standa vörð um gamla kerfið sem dó út á Norðurlöndunum á miðöldum. Ættarnöfn sóttu mjög á alla 19. öldina, sérstaklega hjá fína fólkinu. Við sem urðum fín miklu síðar - já, kannski bara í gær - megum hins vegar ekki bera ættarnöfn.

Verst er þó þegar fólk fer að kenna sig við bæði föður sinn og móður. Sara Dögg Bjarts- og Ilmardóttir eða eitthvað svoleiðis.

--- --- ---

Tveir mestu þungaviktarmenn í íslenskum stjórnmálaheimi túlka prófkjör helgarinnar. Össuri Skarphéðinssyni tekst að skrifa langan pistil um prófkjör Samfylkingarinnar án þess að nefna svilkonu sína Ingibjörgu Sólrúnu nokkurn tíma á nafn.

Og Þorsteinn Pálsson, fyrrum leiðtogi sjálfstæðismanna á Suðurlandi, skrifar leiðara í Fréttablaðið þar sem honum tekst hið ótrúlega - að nefna ekki Árna Johnsen. Þorsteinn er hins vegar á því að mestu tíðindin felist í góðri kosningu Bjarna Benediktssonar í Kraganum. Ahemm.

Þorsteinn er líklega í afneitun en hvað vakir fyrir Össuri? Er ástandið virkilega svona slæmt í Samfylkingunni? Össur er í skjallbandalagi við Björn Inga Hrafnsson sem skemmtir sér yfir slakri kosningu Sólrúnar, en einn besti vinur hans er Hrafn Jökulsson sem beinlínis dansar af kæti yfir þessu.

--- --- ---

Björn Bjarnason vitnar á heimasíðu sinni í svohljóðandi kvæði eftir Matthías Johannessen. Skrifar eins og þetta eigi að vera voða magnað:

Það er vegið að þeim sem vitja síns tíma með dug

eins og vandræðaskáld sem telur sjálfum sér borgið

en það er víst erfitt að komast á krassandi flug

í kastljósi frétta og venja sig sífellt við orgið

í álitsgjöfum sem hatast við annarra hug

og halda í gislingu þjóð sem ráfar um torgið

þar sem frelsið er iðkað og afskræmt eins og gengur

og enginn veðjar á frelsisgyðjuna lengur.


Nú bið ég þá að rétta upp hönd sem finnst þetta góður kveðskapur. Ekki? Nei, þetta er hnoð og hugsunin flatneskja. Maður þarf ekki að bera mikið skynbragð á bókmenntir til að sjá það.





×