Dýrlingurtungunnar Þráinn Bertelsson skrifar 19. nóvember 2007 06:30 Á föstudagskvöld horfðum við á þátt sem heitir „Tekinn" á Stöð 2. Andri, 9 ára, leit upp frá sjónvarpinu og sagði: „Þetta er eiginlega allt á ensku. Af hverju er verið að sýna þetta á „degi íslenskrar tungu"?" REYNDAR mátti hafa illkvittnislega ánægju af því að sumir þátttakendurnir virtust hafa alist upp fjarri mannabyggð án móðurmáls og voru jafnófærir um að tjá sig á ensku og íslensku. Þarna var t.d. verið að spauga með Jakob Frímann Magnússon sem venjulega á ekki í neinum vandræðum með að tjá sig á gullaldaríslensku, en til þess að komast niður á stig sjónvarpsfólksins var Jakob farinn að babbla á þeirri pidgin-ensku sem var tungumál þáttarins. ÞAÐ er sama hversu mikillar virðingar Jónas Hallgrímsson nýtur hjá þjóðinni, það er samt borin von að Íslendingar fari að leggja rækt við málfar sitt í þakklætisskyni við látinn mann. Fimmtíu Jónasarhátíðir á ári myndu ekki duga. Jónas lagði meira en sinn skerf af mörkum til íslenskunnar meðan hann lifði. Allmargar ljóðlínur eftir hann lifa enn í minni þjóðarinnar og hafa áhrif enn í dag. Það er fallegt að sýna látnum dánumanni ræktarsemi. Að gera hann að dýrlingi tungunnar; að syngja honum messur, færa honum fórnir og vona að bænarhitinn dugi er hins vegar vægast sagt kjánalegt. VIÐ Íslendingar höfum átt marga málsnjalla menn. Við þurfum að kalla þá alla, lifendur og dauða á vettvang frá Sturlu Þórðarsyni til Össurar Skarphéðinssonar, frá Æra-Tobba til Steinunnar Sigurðardóttur, frá Halldóri Laxness til Guðrúnar Helgadóttur. Og við þurfum að kalla þjóðina til þátttöku í þessu átaki. Það er ekki nóg að gefa börnum í Þelamerkurskóla eintak af ævisögu Jónasar. Framtíð íslenskrar tungu stendur hvorki né fellur með honum. Framtíð tungunnar fer eftir því hvort okkur sem höfum áhuga á langlífi íslenskrar tungu tekst að vekja fólk á öllum aldri til umhugsunar um tungutak sitt - því að hvað sem líður „bökkum og eggjum" og „öndum sem unnast" í kveðskap Jónasar getur eilífð hæglega aðskilið þjóð og tungu - og þarf ekki eilífð til. VAR það ekki annars Jónas sem orti: „Bera bý / bagga skoplítinn / hvert að húsi heim..." Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þráinn Bertelsson Mest lesið Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson Skoðun
Á föstudagskvöld horfðum við á þátt sem heitir „Tekinn" á Stöð 2. Andri, 9 ára, leit upp frá sjónvarpinu og sagði: „Þetta er eiginlega allt á ensku. Af hverju er verið að sýna þetta á „degi íslenskrar tungu"?" REYNDAR mátti hafa illkvittnislega ánægju af því að sumir þátttakendurnir virtust hafa alist upp fjarri mannabyggð án móðurmáls og voru jafnófærir um að tjá sig á ensku og íslensku. Þarna var t.d. verið að spauga með Jakob Frímann Magnússon sem venjulega á ekki í neinum vandræðum með að tjá sig á gullaldaríslensku, en til þess að komast niður á stig sjónvarpsfólksins var Jakob farinn að babbla á þeirri pidgin-ensku sem var tungumál þáttarins. ÞAÐ er sama hversu mikillar virðingar Jónas Hallgrímsson nýtur hjá þjóðinni, það er samt borin von að Íslendingar fari að leggja rækt við málfar sitt í þakklætisskyni við látinn mann. Fimmtíu Jónasarhátíðir á ári myndu ekki duga. Jónas lagði meira en sinn skerf af mörkum til íslenskunnar meðan hann lifði. Allmargar ljóðlínur eftir hann lifa enn í minni þjóðarinnar og hafa áhrif enn í dag. Það er fallegt að sýna látnum dánumanni ræktarsemi. Að gera hann að dýrlingi tungunnar; að syngja honum messur, færa honum fórnir og vona að bænarhitinn dugi er hins vegar vægast sagt kjánalegt. VIÐ Íslendingar höfum átt marga málsnjalla menn. Við þurfum að kalla þá alla, lifendur og dauða á vettvang frá Sturlu Þórðarsyni til Össurar Skarphéðinssonar, frá Æra-Tobba til Steinunnar Sigurðardóttur, frá Halldóri Laxness til Guðrúnar Helgadóttur. Og við þurfum að kalla þjóðina til þátttöku í þessu átaki. Það er ekki nóg að gefa börnum í Þelamerkurskóla eintak af ævisögu Jónasar. Framtíð íslenskrar tungu stendur hvorki né fellur með honum. Framtíð tungunnar fer eftir því hvort okkur sem höfum áhuga á langlífi íslenskrar tungu tekst að vekja fólk á öllum aldri til umhugsunar um tungutak sitt - því að hvað sem líður „bökkum og eggjum" og „öndum sem unnast" í kveðskap Jónasar getur eilífð hæglega aðskilið þjóð og tungu - og þarf ekki eilífð til. VAR það ekki annars Jónas sem orti: „Bera bý / bagga skoplítinn / hvert að húsi heim..."
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun