Lestur og lesskilningur barna og unglinga: Langur vegur frá því að vera best Svanborg Sigmarsdóttir skrifar 30. nóvember 2007 06:00 Allir eru læsir á Íslandi." Einhvern veginn svona hljómar mýtan sem við höfum svo gaman af að fara með fyrir útlendinga. En á miðvikudag var PIRLS, alþjóðlega lestrar- og lesskilningsprófið, kynnt. Þar kemur fram að lestrar- og lesskilningsgeta níu til tíu ára íslenskra barna rétt nær meðaltali í samanburði við getu jafnaldra sinna í 39 öðrum löndum. Eins og nánast alls staðar annars staðar í þessum fjörutíu löndum er geta stúlkna í þessum efnum marktækt meiri en drengja. Þá niðurstöðu verður að setja í samhengi við þá þróun að stúlkur sækja sér frekar framhaldsmenntun eftir grunnskóla en drengir. Við því verður að bregðast. Fyrir þjóð sem er stolt af því á hátíðarstundum að vera bókaþjóð hlýtur þetta að vera áhyggjuefni. Skilja börnin okkar kannski ekki það sem þau eru að lesa? Það er ekki bara lestur tíu ára barna sem ætti að hafa einhverjar áhyggjur af. Ef Íslendingar ætla að halda uppi ímyndinni um lestrar- og bókmenntaþjóð þarf lestur til skemmtunar og unaðs að vera tekinn sem sjálfsagður hlutur. Áhugaleysi unglinga á lestri undanfarin ár hefur verið með þeim hætti að unglingabókaklúbbur Eddu stóð ekki undir sér og var lagður niður, ólíkt barnabókaklúbbi og bókaklúbbi fyrir fullorðna. Þetta áhugaleysi er ekki unglingunum að kenna, heldur verður einnig að líta á vöruna sem er verið að reyna að bjóða þeim. Unglingar nenna ekki frekar en aðrir að lesa óáhugaverðar bækur. Nú er að skríða á fullorðinsárin kynslóð unglinga sem hefur haft úr litlu að moða þegar kemur að lestri góðra unglingabóka. Sérstaklega hefur útgáfa íslenskra unglingabóka sem gefa einhverja mynd af íslenskum veruleika verið lítil. Þó lítur það aðeins til betri vegar og eru þær nú fleiri í Bókatíðindum en áður. Það er því von til þess að unglingar finni að minnsta kosti eina bók fyrir þessi jól sem þeir hefðu áhuga á að lesa en undanfarin ár hefur það ekki alltaf verið svo gott. Sérstaklega hefur verið skortur á áhugaverðum bókum fyrir unglingsdrengi. Nýja hugsun hefur vantað í lesefni fyrir ungmenni. Ekki þarf einungis að huga að nýjum efnistökum, heldur einnig nýjum miðlum. Lítið er til á netinu af íslensku lesefni fyrir börn og unglinga. Að megninu til er þar að finna fréttir og fréttatengt efni annars vegar og blogg, sem unglingarnir skrifa sjálfir á misgóðri íslensku, hins vegar. Úr þessu þarf að bæta ef við ætlum að lyfta okkur upp úr meðalmennskunni og á þann stall sem við segjumst á tyllidögum tilheyra; sem lestrar- og bókmenntaþjóð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Svanborg Sigmarsdóttir Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû Skoðun
Allir eru læsir á Íslandi." Einhvern veginn svona hljómar mýtan sem við höfum svo gaman af að fara með fyrir útlendinga. En á miðvikudag var PIRLS, alþjóðlega lestrar- og lesskilningsprófið, kynnt. Þar kemur fram að lestrar- og lesskilningsgeta níu til tíu ára íslenskra barna rétt nær meðaltali í samanburði við getu jafnaldra sinna í 39 öðrum löndum. Eins og nánast alls staðar annars staðar í þessum fjörutíu löndum er geta stúlkna í þessum efnum marktækt meiri en drengja. Þá niðurstöðu verður að setja í samhengi við þá þróun að stúlkur sækja sér frekar framhaldsmenntun eftir grunnskóla en drengir. Við því verður að bregðast. Fyrir þjóð sem er stolt af því á hátíðarstundum að vera bókaþjóð hlýtur þetta að vera áhyggjuefni. Skilja börnin okkar kannski ekki það sem þau eru að lesa? Það er ekki bara lestur tíu ára barna sem ætti að hafa einhverjar áhyggjur af. Ef Íslendingar ætla að halda uppi ímyndinni um lestrar- og bókmenntaþjóð þarf lestur til skemmtunar og unaðs að vera tekinn sem sjálfsagður hlutur. Áhugaleysi unglinga á lestri undanfarin ár hefur verið með þeim hætti að unglingabókaklúbbur Eddu stóð ekki undir sér og var lagður niður, ólíkt barnabókaklúbbi og bókaklúbbi fyrir fullorðna. Þetta áhugaleysi er ekki unglingunum að kenna, heldur verður einnig að líta á vöruna sem er verið að reyna að bjóða þeim. Unglingar nenna ekki frekar en aðrir að lesa óáhugaverðar bækur. Nú er að skríða á fullorðinsárin kynslóð unglinga sem hefur haft úr litlu að moða þegar kemur að lestri góðra unglingabóka. Sérstaklega hefur útgáfa íslenskra unglingabóka sem gefa einhverja mynd af íslenskum veruleika verið lítil. Þó lítur það aðeins til betri vegar og eru þær nú fleiri í Bókatíðindum en áður. Það er því von til þess að unglingar finni að minnsta kosti eina bók fyrir þessi jól sem þeir hefðu áhuga á að lesa en undanfarin ár hefur það ekki alltaf verið svo gott. Sérstaklega hefur verið skortur á áhugaverðum bókum fyrir unglingsdrengi. Nýja hugsun hefur vantað í lesefni fyrir ungmenni. Ekki þarf einungis að huga að nýjum efnistökum, heldur einnig nýjum miðlum. Lítið er til á netinu af íslensku lesefni fyrir börn og unglinga. Að megninu til er þar að finna fréttir og fréttatengt efni annars vegar og blogg, sem unglingarnir skrifa sjálfir á misgóðri íslensku, hins vegar. Úr þessu þarf að bæta ef við ætlum að lyfta okkur upp úr meðalmennskunni og á þann stall sem við segjumst á tyllidögum tilheyra; sem lestrar- og bókmenntaþjóð.
Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû Skoðun
Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû Skoðun