Æðri menntun 20. júní 2009 00:01 Þegar ég var á sjónum vorum við tveir um borð sem vorum með stúdentspróf. Enda vorum við alltaf kallaðir „menntamennirnir“ og mikið grín gert að því þegar okkur fórst eitthvað óhönduglega. Ef við vorum saman á vakt á dekki og vorum mikið að þvælast hvor fyrir öðrum, eins og óvanir menn eiga til, gátu gamanmálin sem af því spruttu haft ofan af fyrir áhöfninni allmarga róðra. Þetta þótti körlunum segja allt sem segja þyrfti um tilgangsleysi æðri menntunar sem ekki fæli í sér neina kennslu í vinnubrögðum til sjós, því sem þjóðin hefði nú lífsviðurværi sitt af þegar allt kæmi til alls. Þetta „sýndu mér hvað þú getur, ekki segja mér hvað þú veist“ viðhorf karlanna um borð kom vel fram í afstöðu þeirra til stjórnmálamanna. Enginn var í meiri metum hjá þeim en Lúðvík Jósepsson, þótt hann væri löngu horfinn af sviði stjórnmálanna. Hann átti nefnilega að hafa haft það fyrir sið, þegar hann kom niður á bryggju að afla fylgis fyrir kosningar, að beita eins og eitt bjóð á meðan hann spjallaði við karlana. Það að sitja ekki auðum höndum yfir skrafinu heldur vera til gagns þótti þeim sýna að þar væri alvörumaður á ferð. Sjávarútvegsráðherra sem var liðtækur beitningamaður hlaut að vita hvað hann söng. Ég man að á sínum tíma fór þetta menntahatur skipsfélaga minna í taugarnar á mér. Mér fannst það í raun aðeins vera ástæðulaus minnimáttarkennd gagnvart þeim sem höfðu einhverja skólagöngu umfram skyldunám, því eins og þeir voru iðnir við að benda á gerði námsgráðan okkur svo sannarlega ekki að betri sjómönnum en hina sem stigið höfðu ölduna árum saman. Mér fannst þessi jarðbundna, pragmatíska rörsýn á lífið og tilveruna lýsa andlegri fátækt. Með tímanum hef ég þó orðið þakklátari fyrir að hafa fengið að finna fyrir þessari lífsafstöðu á mínu eigin skinni. Síðan hef ég nefnilega kynnst fólki sem komið er af mörgum ættliðum menntastétta og hjá því orðið var við lítt sæmandi hroka gagnvart undirstöðu þess; saltinu, slorinu og moldinni. Sumt af því hefur jafnvel látið í ljós þau viðhorf að það að vinna fyrir sér með höndunum, „heiðarleg vinna“ eins og það var kallað á sjónum, feli í sér örlög verri en dauðann. Það viðhorf er nefnilega að minnsta kosti jafnfátæklegt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun
Þegar ég var á sjónum vorum við tveir um borð sem vorum með stúdentspróf. Enda vorum við alltaf kallaðir „menntamennirnir“ og mikið grín gert að því þegar okkur fórst eitthvað óhönduglega. Ef við vorum saman á vakt á dekki og vorum mikið að þvælast hvor fyrir öðrum, eins og óvanir menn eiga til, gátu gamanmálin sem af því spruttu haft ofan af fyrir áhöfninni allmarga róðra. Þetta þótti körlunum segja allt sem segja þyrfti um tilgangsleysi æðri menntunar sem ekki fæli í sér neina kennslu í vinnubrögðum til sjós, því sem þjóðin hefði nú lífsviðurværi sitt af þegar allt kæmi til alls. Þetta „sýndu mér hvað þú getur, ekki segja mér hvað þú veist“ viðhorf karlanna um borð kom vel fram í afstöðu þeirra til stjórnmálamanna. Enginn var í meiri metum hjá þeim en Lúðvík Jósepsson, þótt hann væri löngu horfinn af sviði stjórnmálanna. Hann átti nefnilega að hafa haft það fyrir sið, þegar hann kom niður á bryggju að afla fylgis fyrir kosningar, að beita eins og eitt bjóð á meðan hann spjallaði við karlana. Það að sitja ekki auðum höndum yfir skrafinu heldur vera til gagns þótti þeim sýna að þar væri alvörumaður á ferð. Sjávarútvegsráðherra sem var liðtækur beitningamaður hlaut að vita hvað hann söng. Ég man að á sínum tíma fór þetta menntahatur skipsfélaga minna í taugarnar á mér. Mér fannst það í raun aðeins vera ástæðulaus minnimáttarkennd gagnvart þeim sem höfðu einhverja skólagöngu umfram skyldunám, því eins og þeir voru iðnir við að benda á gerði námsgráðan okkur svo sannarlega ekki að betri sjómönnum en hina sem stigið höfðu ölduna árum saman. Mér fannst þessi jarðbundna, pragmatíska rörsýn á lífið og tilveruna lýsa andlegri fátækt. Með tímanum hef ég þó orðið þakklátari fyrir að hafa fengið að finna fyrir þessari lífsafstöðu á mínu eigin skinni. Síðan hef ég nefnilega kynnst fólki sem komið er af mörgum ættliðum menntastétta og hjá því orðið var við lítt sæmandi hroka gagnvart undirstöðu þess; saltinu, slorinu og moldinni. Sumt af því hefur jafnvel látið í ljós þau viðhorf að það að vinna fyrir sér með höndunum, „heiðarleg vinna“ eins og það var kallað á sjónum, feli í sér örlög verri en dauðann. Það viðhorf er nefnilega að minnsta kosti jafnfátæklegt.
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun