Kjósendur opnir fyrir nýjungum Ólafur Þ. Stephensen skrifar 28. september 2010 06:00 Ýmsar ályktanir er hægt að draga af niðurstöðum skoðanakönnunar Fréttablaðsins á fylgi flokkanna, sem sagt var frá í gær. Í fyrsta lagi vekur það athygli að þrátt fyrir að stjórnarflokkarnir séu ósammála um mörg stærstu málin í íslenzkri pólitík, hver uppákoman reki aðra í stjórnarsamstarfinu og ýmis mikilvæg mál sitji föst vegna þess að ríkisstjórnin hefur í raun ekki þingmeirihluta fyrir þeim, styður áfram um helmingur þeirra sem afstöðu taka stjórnarflokkana. Þetta bendir til að stjórnarandstöðunni hafi mistekizt að nýta sér veikleikana í stjórnarsamstarfinu og bjóða upp á trúverðugan valkost. Þetta er ekki gæfulegt ástand, allra sízt þegar þjóðin þarf svo sárlega á því að halda að haldið sé af festu um stjórnartaumana og framtíðarsýnin sé skýr. Í öðru lagi kemur vantrúin á flokkunum fram í því að nærri annar hver kjósandi hefur ekki þá trú á neinum flokki, að hann treysti sér til að nefna hann. Um helmingur svarenda tók þannig ekki afstöðu. Líkast til er óþolið gagnvart hinum hefðbundnu flokkum líka ástæðan fyrir því að fylgi Hreyfingarinnar tekur skyndilegan kipp, eftir að litið hafði út fyrir að flokkurinn væri að deyja út. Ólafur Þ. Harðarson, prófessor í stjórnmálafræði, segir í Fréttablaðinu í gær að niðurstöður könnunarinnar sýni meðal annars að jarðvegur geti verið fyrir nýtt framboð á borð við Bezta flokkinn, sem vann ótrúlegan kosningasigur í borgarstjórnarkosningunum í Reykjavík síðastliðið vor. Sigur Bezta flokksins sýnir þeim sem gætu viljað ögra gamla fjórflokkakerfinu hverju er hægt að áorka, jafnvel án pólitískrar reynslu, efnismikillar stefnu eða mikilla fjármuna. Kjósendur eru einfaldlega opnir fyrir nýjungum. Grundvöllur nýrra framboða getur verið margs konar. Flokkur, sem byði fram hæft fólk undir merkjum siðbótar í stjórnmálum gæti líkast til náð árangri. Sama má segja um framboð, sem nýtti sér að ýmis stór mál kljúfa einn eða fleiri flokka. Niðurstöður úr könnun Fréttablaðsins, sem birtar eru í dag, sýna til dæmis að Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur eru klofnir nokkurn veginn til helminga um afstöðuna til aðildarviðræðna við Evrópusambandið. Miðju-hægriflokkur sem hefði á dagskrá að ljúka aðildarviðræðum og ná fram góðri niðurstöðu fyrir Ísland gæti nýtt sér það. Sama má segja um Evrópusinnaðan umhverfisflokk, sem miðað við niðurstöðu könnunarinnar gæti náð fylgi af Vinstri grænum. Allt gefur þetta hefðbundnu flokkunum ástæðu til að forðast þingkosningar eins og heitan eldinn. En hvað geta þeir gert til að vinna traust kjósenda á ný? Benda umræðurnar á Alþingi, ekki aðeins um Landsdómsmálið heldur ýmis önnur mál, til að flokkarnir séu þess trausts verðir? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Skoðanir Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson Skoðun Púslið sem passar ekki Ingibjörg Isaksen Skoðun Hinn óseðjandi Eiríkur Ólafsson Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Kemur þín háskólagráða úr kornflakes pakka? Davíð Már Sigurðsson Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir Skoðun
Ýmsar ályktanir er hægt að draga af niðurstöðum skoðanakönnunar Fréttablaðsins á fylgi flokkanna, sem sagt var frá í gær. Í fyrsta lagi vekur það athygli að þrátt fyrir að stjórnarflokkarnir séu ósammála um mörg stærstu málin í íslenzkri pólitík, hver uppákoman reki aðra í stjórnarsamstarfinu og ýmis mikilvæg mál sitji föst vegna þess að ríkisstjórnin hefur í raun ekki þingmeirihluta fyrir þeim, styður áfram um helmingur þeirra sem afstöðu taka stjórnarflokkana. Þetta bendir til að stjórnarandstöðunni hafi mistekizt að nýta sér veikleikana í stjórnarsamstarfinu og bjóða upp á trúverðugan valkost. Þetta er ekki gæfulegt ástand, allra sízt þegar þjóðin þarf svo sárlega á því að halda að haldið sé af festu um stjórnartaumana og framtíðarsýnin sé skýr. Í öðru lagi kemur vantrúin á flokkunum fram í því að nærri annar hver kjósandi hefur ekki þá trú á neinum flokki, að hann treysti sér til að nefna hann. Um helmingur svarenda tók þannig ekki afstöðu. Líkast til er óþolið gagnvart hinum hefðbundnu flokkum líka ástæðan fyrir því að fylgi Hreyfingarinnar tekur skyndilegan kipp, eftir að litið hafði út fyrir að flokkurinn væri að deyja út. Ólafur Þ. Harðarson, prófessor í stjórnmálafræði, segir í Fréttablaðinu í gær að niðurstöður könnunarinnar sýni meðal annars að jarðvegur geti verið fyrir nýtt framboð á borð við Bezta flokkinn, sem vann ótrúlegan kosningasigur í borgarstjórnarkosningunum í Reykjavík síðastliðið vor. Sigur Bezta flokksins sýnir þeim sem gætu viljað ögra gamla fjórflokkakerfinu hverju er hægt að áorka, jafnvel án pólitískrar reynslu, efnismikillar stefnu eða mikilla fjármuna. Kjósendur eru einfaldlega opnir fyrir nýjungum. Grundvöllur nýrra framboða getur verið margs konar. Flokkur, sem byði fram hæft fólk undir merkjum siðbótar í stjórnmálum gæti líkast til náð árangri. Sama má segja um framboð, sem nýtti sér að ýmis stór mál kljúfa einn eða fleiri flokka. Niðurstöður úr könnun Fréttablaðsins, sem birtar eru í dag, sýna til dæmis að Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur eru klofnir nokkurn veginn til helminga um afstöðuna til aðildarviðræðna við Evrópusambandið. Miðju-hægriflokkur sem hefði á dagskrá að ljúka aðildarviðræðum og ná fram góðri niðurstöðu fyrir Ísland gæti nýtt sér það. Sama má segja um Evrópusinnaðan umhverfisflokk, sem miðað við niðurstöðu könnunarinnar gæti náð fylgi af Vinstri grænum. Allt gefur þetta hefðbundnu flokkunum ástæðu til að forðast þingkosningar eins og heitan eldinn. En hvað geta þeir gert til að vinna traust kjósenda á ný? Benda umræðurnar á Alþingi, ekki aðeins um Landsdómsmálið heldur ýmis önnur mál, til að flokkarnir séu þess trausts verðir?