Lambið hinsta fylgist með þér Brynhildur Björnsdóttir skrifar 4. nóvember 2011 06:00 Ég var í sveit sem barn. Ég fór í sauðburð á hverju vori, dró að mér anganina af lífinu að kvikna, lék við litlu lömbin smá... og át þau síðan með uppstúf og rauðkáli á jólunum. Afi minn gerði heimsins besta hangikjöt og honum þótti sjálfsagt að láta uppruna þess getið, enda stoltur af sínu fé og sínu kjöti þannig að ég þekkti jólamatinn alltaf persónulega. Að auki átti pabbi það stundum til að syngja kvæðið um lambið hinsta yfir matborðinu þegar, jú einmitt, lambakjöt, var í sunnudagsmatinn. Lambið hinsta þykir mörgum fyndið kvæði (mér líka þrátt fyrir áhrifin sem það hafði á líf mitt), en það fjallar um ferlið frá því að lamb kemur heim í haga og þangað til það lendir niðri í maga. Á leiðinni eru ljóðlínur eins og „bregð ég hnífi á barkann unga, bunar dreyrinn í stampinn minn“ og „gripinn fögnuði flæ ég búkinn, flestar lappirnar sker ég af“. Um þessar mundir fagna ég þeim merku tímamótum að hafa verið grænmetisæta í tuttugu og þrjú ár. Ég borða reyndar fisk en enga aðra félaga mína úr dýraríkinu og ef ég þarf að skilgreina við hvað ég dreg mörkin þá held ég að það sé við dýr sem eru með fætur. Fyrir utan rækju og humar náttúrlega. Það hefur ýmislegt gerst í matarmenningu á Íslandi síðan ég hóf mína persónulegu kjötkveðju. Pepperóní hef ég til dæmis aldrei bragðað því það var ekki til hérlendis árið 1988. Ekki heldur kengúrukjöt eða akurhænur. Og í dag get ég farið á veitingahús, jafnvel skyndibitastað, án þess að hafa með mér nesti. Ég get meira að segja fengið mér brauð með öllu á Bæjarins bestu án þess að augabrún sé lyft. Ég hef ekkert á móti því að annað fólk borði kjöt og veina ekki af sársauka þegar sessunautur minn sökkvir tönnunum í blóðuga steik eða brauð með skinku. En svona til gamans bendi ég ykkur kjötætum á nýlega rannsókn sem sagt var frá á Vísi á dögunum. Þar kemur fram það sem ég hef alltaf vitað: kindur eru klárar. Kindur þekkja liti og form. Kindur muna andlitsdrætti. Þær vita hver þið eruð. Þær sjá ykkur grilla fillett á hálendinu, grafa læri í heita jörð. Kindur gleyma ekki. Og þær fá fólk til að gera ótrúlegustu hluti fyrir sig, sér til verndar og viðhalds. Þær eru að verða búnar með gróðurinn og næst kemur röðin að okkur. Lambið hinsta fylgist með þér. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Brynhildur Björnsdóttir Mest lesið Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson Skoðun Hvaða aukna aðgengi, Willum Þór? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Umræða á villigötum Diljá Matthíasardóttir Skoðun
Ég var í sveit sem barn. Ég fór í sauðburð á hverju vori, dró að mér anganina af lífinu að kvikna, lék við litlu lömbin smá... og át þau síðan með uppstúf og rauðkáli á jólunum. Afi minn gerði heimsins besta hangikjöt og honum þótti sjálfsagt að láta uppruna þess getið, enda stoltur af sínu fé og sínu kjöti þannig að ég þekkti jólamatinn alltaf persónulega. Að auki átti pabbi það stundum til að syngja kvæðið um lambið hinsta yfir matborðinu þegar, jú einmitt, lambakjöt, var í sunnudagsmatinn. Lambið hinsta þykir mörgum fyndið kvæði (mér líka þrátt fyrir áhrifin sem það hafði á líf mitt), en það fjallar um ferlið frá því að lamb kemur heim í haga og þangað til það lendir niðri í maga. Á leiðinni eru ljóðlínur eins og „bregð ég hnífi á barkann unga, bunar dreyrinn í stampinn minn“ og „gripinn fögnuði flæ ég búkinn, flestar lappirnar sker ég af“. Um þessar mundir fagna ég þeim merku tímamótum að hafa verið grænmetisæta í tuttugu og þrjú ár. Ég borða reyndar fisk en enga aðra félaga mína úr dýraríkinu og ef ég þarf að skilgreina við hvað ég dreg mörkin þá held ég að það sé við dýr sem eru með fætur. Fyrir utan rækju og humar náttúrlega. Það hefur ýmislegt gerst í matarmenningu á Íslandi síðan ég hóf mína persónulegu kjötkveðju. Pepperóní hef ég til dæmis aldrei bragðað því það var ekki til hérlendis árið 1988. Ekki heldur kengúrukjöt eða akurhænur. Og í dag get ég farið á veitingahús, jafnvel skyndibitastað, án þess að hafa með mér nesti. Ég get meira að segja fengið mér brauð með öllu á Bæjarins bestu án þess að augabrún sé lyft. Ég hef ekkert á móti því að annað fólk borði kjöt og veina ekki af sársauka þegar sessunautur minn sökkvir tönnunum í blóðuga steik eða brauð með skinku. En svona til gamans bendi ég ykkur kjötætum á nýlega rannsókn sem sagt var frá á Vísi á dögunum. Þar kemur fram það sem ég hef alltaf vitað: kindur eru klárar. Kindur þekkja liti og form. Kindur muna andlitsdrætti. Þær vita hver þið eruð. Þær sjá ykkur grilla fillett á hálendinu, grafa læri í heita jörð. Kindur gleyma ekki. Og þær fá fólk til að gera ótrúlegustu hluti fyrir sig, sér til verndar og viðhalds. Þær eru að verða búnar með gróðurinn og næst kemur röðin að okkur. Lambið hinsta fylgist með þér.