Grímulaust réttlæti Stígur Helgason skrifar 23. nóvember 2012 06:00 Ég hef ekki tölu á þeim myndum sem ég hef séð af bandarískum frægðarmennum í annarlegu ástandi, teknum á lögreglustöð eftir að þau hafa skandalíserað svo yfir sig að yfirvöld þurfa að grípa í taumana. Elvis, James Brown, Paris Hilton, Hugh Grant, Lindsay Lohan, Nick Nolte, Johnny Cash, OJ Simpson, Vanilla Ice, Larry King, Al Pacino, Jane Fonda, Jay-Z, Janis Joplin, Frank Sinatra…það væri hægt að fylla þennan pistil af nöfnum. Fólkið er misljótt, misútgrátið, með misvírað hár og misblóðhlaupin augu. Enda kallast þessi fyrirbæri "mugshots" upp á ensku – trýnismyndir. Það er gert ráð fyrir að þær séu ljótar. Fyrsta og eina svona myndin sem ég hef séð af íslensku selebbi var myndin af Sigurði Einarssyni sem sérstakur saksóknari sendi Interpol til að fylgja alþjóðlegri eftirlýsingu. Hún var ekki mjög krassandi. Samt hef ég stundum öfundað kollega mína vestanhafs af því að hafa svona greiðan aðgang að myndum frá lögreglunni af öllum sem eru handteknir. Þar er mönnum aldeilis umhugað um gagnsæi, hugsa ég, en átta mig yfirleitt jafnharðan á því að auðvitað er þetta sumpart alveg galið. Til samanburðar eru íslenskar reglur og venjur um þessi mál hins vegar fullteprulegar. Vilji fjölmiðlamenn birta mynd af stórtækum glæpon þurfa þeir annaðhvort að stela gamalli mynd af netinu ef hún er á annað borð til og krossleggja svo fingur í von um að þeir verði ekki lögsóttir, eða sitja fyrir þeim í héraðsdómi og vona að þeir sjálfir eða lögreglan hafi ekki pakkað þeim inn í tíu númerum of stóra úlpu og vafið svo tóbaksklút utan um hausinn á þeim. Íslenskir glæpamenn vilja jafnan ekki að almenningur þekki þá í sjón og það er látið eftir þeim nema fjölmiðlar finni hjáleið. Nú vill Siv Friðleifsdóttir gera það að einu af sínum síðustu verkum á þingi að þrengja enn að möguleikum fjölmiðla til að sýna fólki glæpamenn, með því að banna allar myndatökur í dómshúsum með lögum. Það er svo sem engin ástæða til að efast um að Siv geri þetta af góðum hug, hún hefur reynt á eigin skinni að það getur verið aðilum að dómsmálum enn þungbærara en ella að mæta myndavélum á leið til réttarhalda. Þingmenn verða hins vegar að velta fyrir sér hvort sé meira mál: að hömlur séu settar á fréttaflutning eða að menn þurfi að skýla sér með dagblaði. Annars er óþarfi að örvænta. Ef með þarf er Fréttablaðið með Halldór Baldursson í startholunum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Stígur Helgason Mest lesið Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun
Ég hef ekki tölu á þeim myndum sem ég hef séð af bandarískum frægðarmennum í annarlegu ástandi, teknum á lögreglustöð eftir að þau hafa skandalíserað svo yfir sig að yfirvöld þurfa að grípa í taumana. Elvis, James Brown, Paris Hilton, Hugh Grant, Lindsay Lohan, Nick Nolte, Johnny Cash, OJ Simpson, Vanilla Ice, Larry King, Al Pacino, Jane Fonda, Jay-Z, Janis Joplin, Frank Sinatra…það væri hægt að fylla þennan pistil af nöfnum. Fólkið er misljótt, misútgrátið, með misvírað hár og misblóðhlaupin augu. Enda kallast þessi fyrirbæri "mugshots" upp á ensku – trýnismyndir. Það er gert ráð fyrir að þær séu ljótar. Fyrsta og eina svona myndin sem ég hef séð af íslensku selebbi var myndin af Sigurði Einarssyni sem sérstakur saksóknari sendi Interpol til að fylgja alþjóðlegri eftirlýsingu. Hún var ekki mjög krassandi. Samt hef ég stundum öfundað kollega mína vestanhafs af því að hafa svona greiðan aðgang að myndum frá lögreglunni af öllum sem eru handteknir. Þar er mönnum aldeilis umhugað um gagnsæi, hugsa ég, en átta mig yfirleitt jafnharðan á því að auðvitað er þetta sumpart alveg galið. Til samanburðar eru íslenskar reglur og venjur um þessi mál hins vegar fullteprulegar. Vilji fjölmiðlamenn birta mynd af stórtækum glæpon þurfa þeir annaðhvort að stela gamalli mynd af netinu ef hún er á annað borð til og krossleggja svo fingur í von um að þeir verði ekki lögsóttir, eða sitja fyrir þeim í héraðsdómi og vona að þeir sjálfir eða lögreglan hafi ekki pakkað þeim inn í tíu númerum of stóra úlpu og vafið svo tóbaksklút utan um hausinn á þeim. Íslenskir glæpamenn vilja jafnan ekki að almenningur þekki þá í sjón og það er látið eftir þeim nema fjölmiðlar finni hjáleið. Nú vill Siv Friðleifsdóttir gera það að einu af sínum síðustu verkum á þingi að þrengja enn að möguleikum fjölmiðla til að sýna fólki glæpamenn, með því að banna allar myndatökur í dómshúsum með lögum. Það er svo sem engin ástæða til að efast um að Siv geri þetta af góðum hug, hún hefur reynt á eigin skinni að það getur verið aðilum að dómsmálum enn þungbærara en ella að mæta myndavélum á leið til réttarhalda. Þingmenn verða hins vegar að velta fyrir sér hvort sé meira mál: að hömlur séu settar á fréttaflutning eða að menn þurfi að skýla sér með dagblaði. Annars er óþarfi að örvænta. Ef með þarf er Fréttablaðið með Halldór Baldursson í startholunum.
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun