Sanngjarn ójöfnuður Hildur Sverrisdóttir skrifar 6. júní 2015 07:00 Orðið jöfnuður er fallegt orð. Að vera jafn fyrir lögum er til dæmis fallegur og mikilvægur réttur. Mér þótti því lengi vel að jafnaðarmennska hlyti að vera fegurri pólitísk afstaða en aðrar þar sem hún hljómaði svo sanngjörn. Þrátt fyrir það aðhyllist ég nú pólitík sem er meira frelsismegin því ég tel það æskilegra samfélaginu. Ég varð því hugsi þegar verið var að mótmæla um daginn með þeim rökum að jöfnuður hafi minnkað. Fyrir það fyrsta er það ekki rétt; jöfnuður hefur aukist hér eftir hrun og er samkvæmt lífskjararannsókn Hagstofunnar meiri en síðan árið 2004. Ójöfnuður er svo einna minnstur í heiminum á Íslandi. Of mikill og ósanngjarn ójöfnuður veldur vissulega óeiningu og ólgu í samfélögum, en of mikill jöfnuður er langt í frá algóður. Oft þegar maður viðrar þá skoðun sína er látið að því liggja að maður sé að gamni sínu til í að gera upp á milli fólks af engri ástæðu þar sem allir eiga að vera jafnir burtséð frá mismunandi menntun og reynslu. Það er vond nálgun. Fyrir samfélag sem vill vaxa og dafna í allra þágu verður að vera hvati til að vilja auka við sig þekkingu, taka áhættu og bera ábyrgð. Fyrir það allt verður að vera leyfilegt að umbuna. Samfélag sem vill það verður að þora að viðurkenna að þó að jöfnuður hljómi vel er hvorki sanngjarnt né skynsamlegt að menntunin komi til að mynda fyrst út í plús í heimilisbókhaldinu um sextugt. Það hefur ekkert að gera með að ekki sé borin virðing fyrir öllum sem sinna sínu vel og fái fyrir það mannsæmandi laun. Það á að bera virðingu fyrir öllum þeim sem skila mismunandi framlagi til samfélagsins. En það verður þá líka að mega bera virðingu fyrir þeim sem hafa lagt á sig eitthvað aukalega fyrir sig og samfélagið og gefa sanngjarna umbun fyrir. Jöfnuður hljómar vel – en sanngjarn ójöfnuður verður líka að fá að hljóma vel. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hildur Sverrisdóttir Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson Skoðun
Orðið jöfnuður er fallegt orð. Að vera jafn fyrir lögum er til dæmis fallegur og mikilvægur réttur. Mér þótti því lengi vel að jafnaðarmennska hlyti að vera fegurri pólitísk afstaða en aðrar þar sem hún hljómaði svo sanngjörn. Þrátt fyrir það aðhyllist ég nú pólitík sem er meira frelsismegin því ég tel það æskilegra samfélaginu. Ég varð því hugsi þegar verið var að mótmæla um daginn með þeim rökum að jöfnuður hafi minnkað. Fyrir það fyrsta er það ekki rétt; jöfnuður hefur aukist hér eftir hrun og er samkvæmt lífskjararannsókn Hagstofunnar meiri en síðan árið 2004. Ójöfnuður er svo einna minnstur í heiminum á Íslandi. Of mikill og ósanngjarn ójöfnuður veldur vissulega óeiningu og ólgu í samfélögum, en of mikill jöfnuður er langt í frá algóður. Oft þegar maður viðrar þá skoðun sína er látið að því liggja að maður sé að gamni sínu til í að gera upp á milli fólks af engri ástæðu þar sem allir eiga að vera jafnir burtséð frá mismunandi menntun og reynslu. Það er vond nálgun. Fyrir samfélag sem vill vaxa og dafna í allra þágu verður að vera hvati til að vilja auka við sig þekkingu, taka áhættu og bera ábyrgð. Fyrir það allt verður að vera leyfilegt að umbuna. Samfélag sem vill það verður að þora að viðurkenna að þó að jöfnuður hljómi vel er hvorki sanngjarnt né skynsamlegt að menntunin komi til að mynda fyrst út í plús í heimilisbókhaldinu um sextugt. Það hefur ekkert að gera með að ekki sé borin virðing fyrir öllum sem sinna sínu vel og fái fyrir það mannsæmandi laun. Það á að bera virðingu fyrir öllum þeim sem skila mismunandi framlagi til samfélagsins. En það verður þá líka að mega bera virðingu fyrir þeim sem hafa lagt á sig eitthvað aukalega fyrir sig og samfélagið og gefa sanngjarna umbun fyrir. Jöfnuður hljómar vel – en sanngjarn ójöfnuður verður líka að fá að hljóma vel.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun