Fótafimur organisti á harðaspretti

Tónlist

Alþjóðlegt orgelsumar í Hallgrímskirkju

Hörður Áskelsson flutti verk eftir Guilain, Bach, Franck, Karlsen og Boëllmann.

Sunnudagur 12. júlí



Hörður Áskelsson organisti sýndi það á sunnudaginn að hann kann að steppa. Svona þannig séð. Hann kom fram á tónleikaröð sem nefnist Alþjóðlegt orgelsumar í Hallgrímskirkju og lék meðal annars verk eftir Kjell Mørk Karlsen. Það heitir Sinfoniae arctandriae, þ.e. Sinfónía norðurpólsins.

Karlsen sendi fyrsta kafla sinfóníunnar í alþjóðlega orgeltónsmíðakeppni sem var haldin þegar Klais-orgelið í Hallgrímskirkju var vígt á sínum tíma. Hann sigraði í keppninni. Þetta er frábært verk, svipsterkt og hugvitsamlegt, dálítið hrjóstrugt, með kvikum tónahlaupum sem krefjast mikillar fingrafimi.

Upphafið samanstendur þó fyrst og fremst af gríðarlega hröðu spili á fótstigið. Það var þar sem stepp-hæfileikar Harðar komu að góðum notum. Ekki var að heyra eina einustu feilnótu. Hörður lék tvo kafla úr sinfóníunni og flutningurinn var frábær. Kröftug túlkunin einkenndist af hrynrænni skerpu og næmri tilfinningu fyrir framvindu og uppbyggingu tónlistarinnar.

Almennt talað voru þetta skemmtilegir tónleikar. Verkið eftir Karlsen var síðast, voldugur lokahnykkur. Fyrstu tónarnir á efnisskránni voru hins vegar eftir Jean-Adam Guilain, sem var þýskur organisti en starfaði lengst af í Frakklandi. Tónlistin hans var falleg en hefði e.t.v. mátt vera rytmískari og meira blátt áfram í meðförum Harðar. Prelúdía og fúga í h moll BWV 544 eftir Bach var aftur á móti falleg, túlkunin var fremur lágstemmd og innhverf, en full af andakt.

Næst á dagskrá var Kórall nr. 3 eftir Cesar Franck, ein magnaðasta tónsmíð meistarans. Tónlistin er gegnsýrð kaþólskri trúarvímu. Hún hefst líflega, eilítið í ætt við Tokkötu og fúgu í d moll eftir Bach. Því næst tekur við sálmalag sem smám saman hnígur niður í einskonar hugleiðingu. Svo rís hún upp í ærandi hápunkt eftir markvissa stígandi. Hörður útfærði þetta allt af aðdáunarverðri fagmennsku. Veikari hlutar tónlistarinnar voru blæbrigðaríkir og fallega yfirvegaðir. Stigmögnunin var sömuleiðis þétt og spennuþrungin, og endirinn var sérlega áhrifamikill.

Erbarm dich mein, o Herre Gott (hafðu miskunn með mér, Drottinn Guð) eftir Bach var líka hrífandi. Það var fallega raddsett af Herði, meginlaglínan var dásamlega litrík; þokukennt undirspilið myndaði um það fullkominn ramma.

Sem aukalag lék Hörður Priere de Notre Dame eftir Leon Boëllmann. Það á að vera mjög hægt, en gekk frekar greiðlega hér, sem var alls ekki miður. Þvert á móti var tónlistin glaðleg; bæn þarf ekki alltaf að vera eitthvert væl! Þetta voru skemmtilegir tónleikar og enn ein skrautfjöðrin í hatt eins fremsta tónlistarmanns þjóðarinnar.

Niðurstaða: Flottir tónleikar með frábærum organista.