Ósongatið hefur ekki verið minna í tæp þrjátíu ár Kjartan Kjartansson skrifar 3. nóvember 2017 13:47 Gatið í ósonlaginu yfir Suðurskautslandinu eins og það leit út árið 1992. Vísir/AFP Gatið í ósonlagi jarðarinnar er að skreppa saman og hefur ekki verið minna frá árinu 1988. Engu að síður var gatið um 19,6 milljón ferkílómetrar að stærð þegar það náði árlegu hámarki sínu í september. Bandaríska geimvísindastofnunin NASA segir að gatið hafi minnkað um 3,3 milljónir ferkílómetra á milli ára. Vísindamenn hennar rekja það til óvenjumikilla hlýinda í heiðhvolfinu frá 2016. Hlýrra loft hægir á tapi ósons í lofthjúpnum af völdum mengandi klórflúorkolefna, að því er segir í frétt Washington Post. Þrjátíu ár eru nú liðin frá því að ríki heims náðu saman um Montreal-sáttmálann til að takmarka losun efna sem eyða ósonlaginu. Þá hafði gat í ósonlaginu myndast, aðallega yfir Suðurskautslandinu. Óson ver líf á jörðinni fyrir skaðlegum útfjólubláum geislum sólar. Þrátt fyrir árangurinn sem hefur náðst í stöðva stækkun gatsins eru klórflúorkolefni lífseig í lofthjúpnum. Vísindamenn telja að ósonlagið nái ekki fyrri styrk fyrr en í kringum 2070. Vísindi Mest lesið „Þau ákváðu einfaldlega að hann væri minna fatlaður í Garðabæ“ Innlent Segir nýtt að konan sé tekin á beinið Innlent Fimmtán ára piltur ók undan lögreglu um allt höfuðborgarsvæðið Innlent Óttast að lítið þurfi til svo bíllinn springi í loft upp Innlent Fær um 90 milljónir fyrir verkið sem hópur Eyjamanna vill ekki sjá Innlent „Þjóðin á ekki fiskinn í sjónum, fiskurinn á sig sjálfur í sjónum“ Innlent Karl Wernersson ákærður fyrir að leyna verðmætum listaverkum fyrir skiptastjóra Innlent Lalli Johns er látinn Innlent Íslendingar handteknir á Spáni með mikið magn fíkniefna Innlent Málverk af Grænlandi undir stjórn Trumps vekur athygli Erlent Fleiri fréttir Málverk af Grænlandi undir stjórn Trumps vekur athygli „Táknrænt sterk“ forysta Grænlands hefst í dag Bandaríkjaforseti vill þiggja lúxusþotu frá Katar að „gjöf“ Sakar Rússa um að hafa brennt stærstu verslunarmiðstöð Póllands Leysa upp samtökin og leggja niður vopn Vopnahlé hélt í nótt og viðræðum fram haldið Láta bandarískan gísl lausan Mun bíða Pútíns í Tyrklandi á fimmtudag Vilja leggja réttarríkið til hliðar „Mikilvæg skref“ en allt velti á því hvort Pútín sé í stuði fyrir frið Vopnahléið heldur en vígahugur ríkir enn Hafnar aftur almennu vopnahléi og leggur til viðræður Handtekinn fyrir að vara við gyðingahatri á samfélagsmiðlum Skammvinnu vopnahléi virðist lokið Pirraður yfir því hvað friður er langt utan seilingar Sovéskt geimfar hrapaði til jarðar eftir misheppnað ferðalag til Venus Fundu mögulega eitt af 67 fórnarlömbum hálfri öld síðar Kínverskir verktakar fá ekki að bora skipagöng í Noregi Vopnahlé í höfn milli Indlands og Pakistans Kim lofar hermenn sína sem börðust í Kúrsk sem hetjur Átökin ná nýjum hæðum Borgarstjóri í Bandaríkjunum handtekinn vegna mótmæla Yfirvöld Mexíkó kæra Google Gamlar nektarmyndir felldu glænýjan þjóðaröryggisráðgjafa Svíþjóðar Gerir Pirro að ríkissaksóknara í DC Bein útsending: Fyrsta messa nýs páfa Býst við að bróðir sinn Leó feti í fótspor Frans Stigmögnunin heldur áfram Hvað vitum við um Leó páfa? Norðmenn undirbúi sig undir möguleg stríðsátök Sjá meira
Gatið í ósonlagi jarðarinnar er að skreppa saman og hefur ekki verið minna frá árinu 1988. Engu að síður var gatið um 19,6 milljón ferkílómetrar að stærð þegar það náði árlegu hámarki sínu í september. Bandaríska geimvísindastofnunin NASA segir að gatið hafi minnkað um 3,3 milljónir ferkílómetra á milli ára. Vísindamenn hennar rekja það til óvenjumikilla hlýinda í heiðhvolfinu frá 2016. Hlýrra loft hægir á tapi ósons í lofthjúpnum af völdum mengandi klórflúorkolefna, að því er segir í frétt Washington Post. Þrjátíu ár eru nú liðin frá því að ríki heims náðu saman um Montreal-sáttmálann til að takmarka losun efna sem eyða ósonlaginu. Þá hafði gat í ósonlaginu myndast, aðallega yfir Suðurskautslandinu. Óson ver líf á jörðinni fyrir skaðlegum útfjólubláum geislum sólar. Þrátt fyrir árangurinn sem hefur náðst í stöðva stækkun gatsins eru klórflúorkolefni lífseig í lofthjúpnum. Vísindamenn telja að ósonlagið nái ekki fyrri styrk fyrr en í kringum 2070.
Vísindi Mest lesið „Þau ákváðu einfaldlega að hann væri minna fatlaður í Garðabæ“ Innlent Segir nýtt að konan sé tekin á beinið Innlent Fimmtán ára piltur ók undan lögreglu um allt höfuðborgarsvæðið Innlent Óttast að lítið þurfi til svo bíllinn springi í loft upp Innlent Fær um 90 milljónir fyrir verkið sem hópur Eyjamanna vill ekki sjá Innlent „Þjóðin á ekki fiskinn í sjónum, fiskurinn á sig sjálfur í sjónum“ Innlent Karl Wernersson ákærður fyrir að leyna verðmætum listaverkum fyrir skiptastjóra Innlent Lalli Johns er látinn Innlent Íslendingar handteknir á Spáni með mikið magn fíkniefna Innlent Málverk af Grænlandi undir stjórn Trumps vekur athygli Erlent Fleiri fréttir Málverk af Grænlandi undir stjórn Trumps vekur athygli „Táknrænt sterk“ forysta Grænlands hefst í dag Bandaríkjaforseti vill þiggja lúxusþotu frá Katar að „gjöf“ Sakar Rússa um að hafa brennt stærstu verslunarmiðstöð Póllands Leysa upp samtökin og leggja niður vopn Vopnahlé hélt í nótt og viðræðum fram haldið Láta bandarískan gísl lausan Mun bíða Pútíns í Tyrklandi á fimmtudag Vilja leggja réttarríkið til hliðar „Mikilvæg skref“ en allt velti á því hvort Pútín sé í stuði fyrir frið Vopnahléið heldur en vígahugur ríkir enn Hafnar aftur almennu vopnahléi og leggur til viðræður Handtekinn fyrir að vara við gyðingahatri á samfélagsmiðlum Skammvinnu vopnahléi virðist lokið Pirraður yfir því hvað friður er langt utan seilingar Sovéskt geimfar hrapaði til jarðar eftir misheppnað ferðalag til Venus Fundu mögulega eitt af 67 fórnarlömbum hálfri öld síðar Kínverskir verktakar fá ekki að bora skipagöng í Noregi Vopnahlé í höfn milli Indlands og Pakistans Kim lofar hermenn sína sem börðust í Kúrsk sem hetjur Átökin ná nýjum hæðum Borgarstjóri í Bandaríkjunum handtekinn vegna mótmæla Yfirvöld Mexíkó kæra Google Gamlar nektarmyndir felldu glænýjan þjóðaröryggisráðgjafa Svíþjóðar Gerir Pirro að ríkissaksóknara í DC Bein útsending: Fyrsta messa nýs páfa Býst við að bróðir sinn Leó feti í fótspor Frans Stigmögnunin heldur áfram Hvað vitum við um Leó páfa? Norðmenn undirbúi sig undir möguleg stríðsátök Sjá meira