„Það fylgir þessu birta og gleði...“ Pálmi Gunnarsson skrifar 19. júlí 2018 07:00 Þessa setningu fékk Einar K. Guðfinnsson, stjórnarformaður Landssambands fiskeldisstöðva, að láni á dögunum frá fiskmatskonu á Djúpavogi. Tilefnið, viðtal við Einar K. í fréttablaði fiskeldisfyrirtækja. Ekkert nýtt þar á ferðinni en ég ætla hins vegar að dvelja aðeins við orð fiskmatskonunnar fyrir austan. Þau eru mjög skiljanleg, fullt að gera við slátrun og pökkun á eldislaxi í einu fallegasta þorpi landsins sem fór illa út úr kvótadæminu með tilheyrandi vandræðum. Það sama á við um fjölmarga aðra staði landsins sem misstu frá sér hluta af lífsbjörginni. Sömu birtu- og bjartsýnisraddir heyrast að vestan þar sem nú þegar er stundað viðamikið sjókvíaeldi í nokkrum fjörðum á norskum eldislaxi. Ég fór að velta fyrir mér, verandi sú dreifbýlistútta sem ég er, alinn upp við sjávarsíðuna í þorpi austur á landi, hvort svipuð gleði og birta hefði ekki fylgt fiskeldi sem stundað hefði verið frá byrjun í lokuðum kerfum uppi á landi undir öruggum hatti. Talsmenn sjókvíaeldisfyrirtækjanna halda því eðlilega fram að það sé vonlaust vegna kostnaðar en ég velti fyrir mér hvort þeir sem eru að færa sig upp á land í stórum stíl séu að gera það af því bara. Auðvitað kæra norsku fjárfestarnir og íslenskir meðreiðarsveinar þeirra, sem hafa á methraða komið sér fyrir í íslenskum fjörðum í gegnum gatslitið regluverk, sig ekki um að sjá þessar hugmyndir. Þess í stað er stofnað til hernaðar gegn náttúru landsins og til að það gangi er fólki att saman með afleiðingum sem ekki sér fyrir endann á. Ég þekki persónulega engan andstæðing sjókvíaeldis í opnum kvíum, sem hefur eitthvað á móti eldi á fiski. En ég þekki hins vegar marga sem virðast tilbúnir að horfa fram hjá ógnvænlegum afleiðingum þess að ala laxfisk svo ekki sé talað um af norskum uppruna, í opnum sjókvíum, fyrir aukaskammt af birtu og gleði. Það er afleiðing klókrar markaðssetningar norsk-íslenskra fyrirtækja í fiskeldi sem bjóða íbúum svæðanna bjarta framtíð fyrir aðgang að íslenskum fjörðum. Yfirgengilegur hagnaður norska fiskeldisiðnaðarins, sem nú haslar sér völl á Íslandi, hefur gert það að verkum að stjórnvöld horfa í gegnum fingur sér þegar kemur að leyfisveitingum, það er gott fyrir pólitískan frama að búa til ný störf þó eitthvað þurfi undan að láta í þeim viðskiptum. Ekki er verra ef pólitíkusar eiga hreinna hagsmuna að gæta eins og komið hefur hvað eftir annað upp innan norsku stjórnsýslunnar. Hér sjanghæjuðu fiskeldisfyrirtækin talsmann beint úr ylvolgum stól þingforseta, fyrrverandi þingmanninn og ráðherrann Einar K. Guðfinnsson, og eitthvað hefur Kristinn H. Gunnarsson verið að gaufa á hliðarlínunni. Fyrr á árinu bárust fréttir af stórslysum í eldi Arnarlax og vandræðalegri eftirfylgni eftirlitsstofnana vegna þeirra. Í Berufirði var sama uppi á teningnum og enn berast fréttir af götóttum kvíum hjá Arnarlaxi. Öllum sem hafa kynnt sér sögu laxeldis í opnum kvíum vita að sjókvíar halda ekki í verstu veðrum og eru alls ekki kjarnorkuheldar eins og írskur ráðherra eldismála hélt fram rétt áður en allur lax slapp úr kvíum í írskum firði eftir óveðurshvell. Í Chile sprakk fyrir stuttu kví í óveðri með þeim afleiðingum að nálægt sjö hundruð þúsund laxar sluppu. Niðurstaðan er þessi og engir talsmenn sjókvíaeldis fá því breytt. Lax sleppur úr sjókvíum og einatt í miklu magni, sjávarkuldi drepur hann í stórum stíl eins og gerðist hjá Arnarlaxi, lúsin veður uppi við réttar aðstæður með hrikalegum afleiðingum, nýjustu fréttir af lúsafaraldri fyrir vestan og leyfi MAST til notkunar á lúsaeitri staðfestir þetta, sjúkdómar herja á eldislaxinn og mengunin frá eldinu er mikil. Allt þetta má koma í veg fyrir með því að ala fiskinn í lokuðum kerfum uppi á landi.Höfundur er tónlistarmaður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Fiskeldi Umhverfismál Mest lesið Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Já, af hverju þarf Landsbankinn byggingu á besta stað í bænum? Páll Jakob Líndal Skoðun Vegið að íslenskri kvikmyndagerð Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir Skoðun Af „tapi“ Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson Skoðun Blekkingar og gaslýsingar núverandi forsætisráðherra Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Carbfix – enn og aftur Ari Trausti Guðmundsson Skoðun Banaslysin eru víðar en við sjáum Sigmar Guðmundsson Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Við erum öll á raforkumarkaði Jónas Hlynur Hallgrímsson Skoðun Hlustum til að skilja Ingrid Kuhlman Skoðun Skoðun Skoðun Styðjum mannréttindi - Lærum af sögunni Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gömul þekking sem fékk ekki athygli þá, en er komin aftur Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Blekkingar og gaslýsingar núverandi forsætisráðherra Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Carbfix – enn og aftur Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Við erum öll á raforkumarkaði Jónas Hlynur Hallgrímsson skrifar Skoðun Af „tapi“ Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Mennt er máttur Úlfar Darri Lúthersson skrifar Skoðun Vegið að íslenskri kvikmyndagerð Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Banaslysin eru víðar en við sjáum Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hlustum til að skilja Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Já, af hverju þarf Landsbankinn byggingu á besta stað í bænum? Páll Jakob Líndal skrifar Skoðun Myndu H-HH-HHH (hægri) og V-VV-VVV (vinstri) breyta stjórnmálunum? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Aftur fram af hengifluginu? Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Kópavogur - Að virða og varðveita eigin sögu Svanhildur Bogadóttir skrifar Skoðun Knatthús á versta stað í Borgarnesi? Sólveig Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að fara aftur þangað með glóðarauga þegar það er að batna? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Bankar gegn þjóð Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhannssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir,Inga Hrefna Jónsdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Sjá meira
Þessa setningu fékk Einar K. Guðfinnsson, stjórnarformaður Landssambands fiskeldisstöðva, að láni á dögunum frá fiskmatskonu á Djúpavogi. Tilefnið, viðtal við Einar K. í fréttablaði fiskeldisfyrirtækja. Ekkert nýtt þar á ferðinni en ég ætla hins vegar að dvelja aðeins við orð fiskmatskonunnar fyrir austan. Þau eru mjög skiljanleg, fullt að gera við slátrun og pökkun á eldislaxi í einu fallegasta þorpi landsins sem fór illa út úr kvótadæminu með tilheyrandi vandræðum. Það sama á við um fjölmarga aðra staði landsins sem misstu frá sér hluta af lífsbjörginni. Sömu birtu- og bjartsýnisraddir heyrast að vestan þar sem nú þegar er stundað viðamikið sjókvíaeldi í nokkrum fjörðum á norskum eldislaxi. Ég fór að velta fyrir mér, verandi sú dreifbýlistútta sem ég er, alinn upp við sjávarsíðuna í þorpi austur á landi, hvort svipuð gleði og birta hefði ekki fylgt fiskeldi sem stundað hefði verið frá byrjun í lokuðum kerfum uppi á landi undir öruggum hatti. Talsmenn sjókvíaeldisfyrirtækjanna halda því eðlilega fram að það sé vonlaust vegna kostnaðar en ég velti fyrir mér hvort þeir sem eru að færa sig upp á land í stórum stíl séu að gera það af því bara. Auðvitað kæra norsku fjárfestarnir og íslenskir meðreiðarsveinar þeirra, sem hafa á methraða komið sér fyrir í íslenskum fjörðum í gegnum gatslitið regluverk, sig ekki um að sjá þessar hugmyndir. Þess í stað er stofnað til hernaðar gegn náttúru landsins og til að það gangi er fólki att saman með afleiðingum sem ekki sér fyrir endann á. Ég þekki persónulega engan andstæðing sjókvíaeldis í opnum kvíum, sem hefur eitthvað á móti eldi á fiski. En ég þekki hins vegar marga sem virðast tilbúnir að horfa fram hjá ógnvænlegum afleiðingum þess að ala laxfisk svo ekki sé talað um af norskum uppruna, í opnum sjókvíum, fyrir aukaskammt af birtu og gleði. Það er afleiðing klókrar markaðssetningar norsk-íslenskra fyrirtækja í fiskeldi sem bjóða íbúum svæðanna bjarta framtíð fyrir aðgang að íslenskum fjörðum. Yfirgengilegur hagnaður norska fiskeldisiðnaðarins, sem nú haslar sér völl á Íslandi, hefur gert það að verkum að stjórnvöld horfa í gegnum fingur sér þegar kemur að leyfisveitingum, það er gott fyrir pólitískan frama að búa til ný störf þó eitthvað þurfi undan að láta í þeim viðskiptum. Ekki er verra ef pólitíkusar eiga hreinna hagsmuna að gæta eins og komið hefur hvað eftir annað upp innan norsku stjórnsýslunnar. Hér sjanghæjuðu fiskeldisfyrirtækin talsmann beint úr ylvolgum stól þingforseta, fyrrverandi þingmanninn og ráðherrann Einar K. Guðfinnsson, og eitthvað hefur Kristinn H. Gunnarsson verið að gaufa á hliðarlínunni. Fyrr á árinu bárust fréttir af stórslysum í eldi Arnarlax og vandræðalegri eftirfylgni eftirlitsstofnana vegna þeirra. Í Berufirði var sama uppi á teningnum og enn berast fréttir af götóttum kvíum hjá Arnarlaxi. Öllum sem hafa kynnt sér sögu laxeldis í opnum kvíum vita að sjókvíar halda ekki í verstu veðrum og eru alls ekki kjarnorkuheldar eins og írskur ráðherra eldismála hélt fram rétt áður en allur lax slapp úr kvíum í írskum firði eftir óveðurshvell. Í Chile sprakk fyrir stuttu kví í óveðri með þeim afleiðingum að nálægt sjö hundruð þúsund laxar sluppu. Niðurstaðan er þessi og engir talsmenn sjókvíaeldis fá því breytt. Lax sleppur úr sjókvíum og einatt í miklu magni, sjávarkuldi drepur hann í stórum stíl eins og gerðist hjá Arnarlaxi, lúsin veður uppi við réttar aðstæður með hrikalegum afleiðingum, nýjustu fréttir af lúsafaraldri fyrir vestan og leyfi MAST til notkunar á lúsaeitri staðfestir þetta, sjúkdómar herja á eldislaxinn og mengunin frá eldinu er mikil. Allt þetta má koma í veg fyrir með því að ala fiskinn í lokuðum kerfum uppi á landi.Höfundur er tónlistarmaður
Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Vegið að íslenskri kvikmyndagerð Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir Skoðun
Skoðun Vegið að íslenskri kvikmyndagerð Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhannssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir,Inga Hrefna Jónsdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Vegið að íslenskri kvikmyndagerð Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir Skoðun