Hækkanir leggjast þungt á framleiðslu Þorsteinn Friðrik Halldórsson skrifar 24. apríl 2019 07:15 Guðrún Hafsteinsdóttir er formaður stjórnar Samtaka iðnaðarins. Fréttablaðið/Anton Brink Framleiðslugeirinn hefur lítið svigrúm til launahækkana og þurfa því mörg fyrirtæki að grípa til mótvægisaðgerða. Geirinn bar mikið af kostnaðinum sem hlaust af síðustu samningum. Launahækkanirnar sem kveðið er á um í nýjum kjarasamningum koma þungt niður á framleiðslufyrirtækjum. Þær geta því kallað á verðhækkanir eða hagræðingaraðgerðir að sögn Guðrúnar Hafsteinsdóttur, formanns stjórnar Samtaka iðnaðarins og markaðsstjóra Kjöríss. „Það er ekkert launungarmál að kjarasamningarnir koma mjög misjafnlega niður á fyrirtækjum og þessar hækkanir lenda þungt á framleiðslugeiranum,“ segir Guðrún í samtali við Markaðinn. ÍSAM, sem á meðal annars Mylluna, Ora, Frón og Kexsmiðjuna, boðaði í síðustu viku hækkun á öllum vöruflokkum verði nýir kjarasamningar samþykktir. Önnur fyrirtæki á borð við Gæðabakstur hafa einnig ákveðið að hækka verð. Guðrún nefnir að framleiðslufyrirtæki hafi borið mikið af þeim kostnaði sem hlaust af gerð síðustu kjarasamninga árið 2015. „Þá héldu fyrirtæki í sér og voru orðin aðþrengd seinni part 2017 og á síðasta ári. Þegar við töluðum um að það væri ekki svigrúm þá vorum við að tala út frá þessum geirum. Launahækkanir geta því miður kallað á hækkun á vöruverði eða hagræðingaraðgerðir, sem við vitum öll hvað þýðir en viljum helst forðast. Við erum því miður búin að sjá á síðustu vikum að mörg fyrirtæki eru að hagræða hjá sér,“ segir Guðrún en bætir við að hún telji að samningarnir séu jákvæðir þegar heildarsamhengið er skoðað. „Þarna eru atriði eins og stytting vinnutíma og fleira sem fyrirtæki geta notað til mótvægis við beinar launahækkanir. Þetta eru flóknir samningar og það er verkefni atvinnurekenda að notfæra sér þá til hins ýtrasta,“ segir Guðrún og bætir við: „Markmið samningsins um lægri vexti munu skila heimilum og fyrirtækjum miklum ávinningi ef það gengur eftir.“ Þá hafi verið gríðarlega mikilvægt að ná fjögurra ára samningi til að skapa frið á vinnumarkaði þannig að fyrirtæki í landinu geti skipulagt fram í tímann. „Við sáum að fasteignasala var botnfrosin, sem og bílasala, og einkaneysla dróst saman. Það héldu allir að sér höndum, bæði einstaklingar og fyrirtæki.“ Þá verður fyrsti stjórnarfundur Samtaka iðnaðarins eftir gerð kjarasamninga haldinn í dag. „Ég geri fastlega ráð fyrir því að þetta muni verða rætt á breiðum grunni á fundinum,“ segir Guðrún. Spurð hvernig félagsmenn samtakanna hafi tekið í kjarasamningana segir hún að margir séu sáttir en eðlilega séu skiptar skoðanir. „Aðalatriðið er að það tókst að semja, samningurinn er til langs tíma, með því er óvissu ýtt til hliðar og hægt að skipuleggja fram í tímann. Fyrirtæki munu bregðast við, hvert á sinn hátt en allar forsendur eru til staðar um að láta markmið samningsins um stöðugleika standa.“ Forysta verkalýðshreyfingarinnar hefur gagnrýnt boðaðar verðhækkanir harðlega. Drífa Snædal, forseti Alþýðusambands Íslands (ASÍ), sagði sambandið íhuga það hvort hvetji ætti félagsmenn til að sniðganga fyrirtæki sem boða verðhækkanir á vörum vegna kjarasamninga. Þá sagði hún að verðlagseftirlit ASÍ yrði eflt til muna eftir kjarasamninga. Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR, sagði ljóst að yfirlýsingar um verðhækkanir væru ekki til þess fallnar að vekja bjartsýni um að kjarasamningar héldu þegar kemur að forsenduákvæðum um að vextir lækki og að kaupmáttur launa verði tryggður. Atkvæðagreiðslu á meðal aðildarfyrirtækja Samtaka atvinnulífsins um lýkur í dag. Kjarasamningurinn felur í sér sérstaka áherslu á kjarabætur til tekjulágs launafólks þar sem launahækkanir samningsins eru allar í formi krónutöluhækkana á kauptaxta og föst mánaðarlaun fyrir dagvinnu. Launahækkanir til þeirra sem starfa á töxtum nema 90 þúsund krónum á samningstímanum. Birtist í Fréttablaðinu Kjaramál Neytendur Mest lesið 1,5 milljarða gjaldþrot og Landsbankinn fékk varla krónu Viðskipti innlent „Það segir sig sjálft að við höfum endalausa orku“ Atvinnulíf Tveggja milljarða gjaldþrot Ingvars Jónadabs tók tíu ár Viðskipti innlent Ráðin framkvæmdastjóri Pekron Viðskipti innlent Sagði einhver fasteign á hjólum? Volvo EX90 reynsluakstur Samstarf Stefnt á að koma upp 98 hleðslustöðvum í Kópavogi Neytendur Salzburg úr sögunni hjá Play Viðskipti innlent Horfðu á hallærislegt sjónvarpsefni og úðuðu í sig bragðaref Atvinnulíf Þorpið vistfélag kaupir JL húsið Viðskipti innlent Samherji hvetur Odd Eystein til frekari verka Viðskipti innlent Fleiri fréttir Tveggja milljarða gjaldþrot Ingvars Jónadabs tók tíu ár 1,5 milljarða gjaldþrot og Landsbankinn fékk varla krónu Ráðin framkvæmdastjóri Pekron Ellefu milljarða lán til að byggja upp veitukerfi og verjast loftslagsvá Salzburg úr sögunni hjá Play Samherji hvetur Odd Eystein til frekari verka Spá sömuleiðis óbreyttum stýrivöxtum Þrotabú Wok on vill tugmilljóna endurgreiðslu frá Kristjáni Fríar skólamáltíðir séu skammgóður vermir Frá RÚV til Coca-Cola Verulega minni verðbólga Mun leiða ferskvatnseldi hjá First Water Sátt Eimskipa við Samkeppniseftirlitið kom Samskipum ekki við Óvíða sem flugstarfsemi er jafn stór þáttur í efnahagslífi þjóðar Spá enn einum fundinum án breytingar Icelandair hækkað um ríflega fjórðung Munu fljúga til Nashville næsta sumar Rúv tapað nærri hálfum milljarði á árinu Átta sagt upp hjá Arion banka Bein útsending: Ársfundur Orkustofununar á Akureyri Hagnaður félags Björns Braga dróst verulega saman Ummæli seðlabankastjóra „skringileg“ Icelandair fyrsta samstarfsflugfélag bandarísks risa Spá verðbólgu undir fjórum prósentum á næsta ári Fjármálaeftirlitið samþykkir samruna Landsbankans og TM Verður framkvæmdastjóri á hugbúnaðarsviði Origo Geta veitt fyrirtækjum hagstæðari lán Telur vaxtahækkanir viðskiptabankanna brattar Bein útsending: Haustráðstefna Stjórnvísi – Snjöll framtíð Þrálát verðbólga og hægari vöxtur geti skapað áskoranir fyrir fjármálakerfið Sjá meira
Framleiðslugeirinn hefur lítið svigrúm til launahækkana og þurfa því mörg fyrirtæki að grípa til mótvægisaðgerða. Geirinn bar mikið af kostnaðinum sem hlaust af síðustu samningum. Launahækkanirnar sem kveðið er á um í nýjum kjarasamningum koma þungt niður á framleiðslufyrirtækjum. Þær geta því kallað á verðhækkanir eða hagræðingaraðgerðir að sögn Guðrúnar Hafsteinsdóttur, formanns stjórnar Samtaka iðnaðarins og markaðsstjóra Kjöríss. „Það er ekkert launungarmál að kjarasamningarnir koma mjög misjafnlega niður á fyrirtækjum og þessar hækkanir lenda þungt á framleiðslugeiranum,“ segir Guðrún í samtali við Markaðinn. ÍSAM, sem á meðal annars Mylluna, Ora, Frón og Kexsmiðjuna, boðaði í síðustu viku hækkun á öllum vöruflokkum verði nýir kjarasamningar samþykktir. Önnur fyrirtæki á borð við Gæðabakstur hafa einnig ákveðið að hækka verð. Guðrún nefnir að framleiðslufyrirtæki hafi borið mikið af þeim kostnaði sem hlaust af gerð síðustu kjarasamninga árið 2015. „Þá héldu fyrirtæki í sér og voru orðin aðþrengd seinni part 2017 og á síðasta ári. Þegar við töluðum um að það væri ekki svigrúm þá vorum við að tala út frá þessum geirum. Launahækkanir geta því miður kallað á hækkun á vöruverði eða hagræðingaraðgerðir, sem við vitum öll hvað þýðir en viljum helst forðast. Við erum því miður búin að sjá á síðustu vikum að mörg fyrirtæki eru að hagræða hjá sér,“ segir Guðrún en bætir við að hún telji að samningarnir séu jákvæðir þegar heildarsamhengið er skoðað. „Þarna eru atriði eins og stytting vinnutíma og fleira sem fyrirtæki geta notað til mótvægis við beinar launahækkanir. Þetta eru flóknir samningar og það er verkefni atvinnurekenda að notfæra sér þá til hins ýtrasta,“ segir Guðrún og bætir við: „Markmið samningsins um lægri vexti munu skila heimilum og fyrirtækjum miklum ávinningi ef það gengur eftir.“ Þá hafi verið gríðarlega mikilvægt að ná fjögurra ára samningi til að skapa frið á vinnumarkaði þannig að fyrirtæki í landinu geti skipulagt fram í tímann. „Við sáum að fasteignasala var botnfrosin, sem og bílasala, og einkaneysla dróst saman. Það héldu allir að sér höndum, bæði einstaklingar og fyrirtæki.“ Þá verður fyrsti stjórnarfundur Samtaka iðnaðarins eftir gerð kjarasamninga haldinn í dag. „Ég geri fastlega ráð fyrir því að þetta muni verða rætt á breiðum grunni á fundinum,“ segir Guðrún. Spurð hvernig félagsmenn samtakanna hafi tekið í kjarasamningana segir hún að margir séu sáttir en eðlilega séu skiptar skoðanir. „Aðalatriðið er að það tókst að semja, samningurinn er til langs tíma, með því er óvissu ýtt til hliðar og hægt að skipuleggja fram í tímann. Fyrirtæki munu bregðast við, hvert á sinn hátt en allar forsendur eru til staðar um að láta markmið samningsins um stöðugleika standa.“ Forysta verkalýðshreyfingarinnar hefur gagnrýnt boðaðar verðhækkanir harðlega. Drífa Snædal, forseti Alþýðusambands Íslands (ASÍ), sagði sambandið íhuga það hvort hvetji ætti félagsmenn til að sniðganga fyrirtæki sem boða verðhækkanir á vörum vegna kjarasamninga. Þá sagði hún að verðlagseftirlit ASÍ yrði eflt til muna eftir kjarasamninga. Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR, sagði ljóst að yfirlýsingar um verðhækkanir væru ekki til þess fallnar að vekja bjartsýni um að kjarasamningar héldu þegar kemur að forsenduákvæðum um að vextir lækki og að kaupmáttur launa verði tryggður. Atkvæðagreiðslu á meðal aðildarfyrirtækja Samtaka atvinnulífsins um lýkur í dag. Kjarasamningurinn felur í sér sérstaka áherslu á kjarabætur til tekjulágs launafólks þar sem launahækkanir samningsins eru allar í formi krónutöluhækkana á kauptaxta og föst mánaðarlaun fyrir dagvinnu. Launahækkanir til þeirra sem starfa á töxtum nema 90 þúsund krónum á samningstímanum.
Birtist í Fréttablaðinu Kjaramál Neytendur Mest lesið 1,5 milljarða gjaldþrot og Landsbankinn fékk varla krónu Viðskipti innlent „Það segir sig sjálft að við höfum endalausa orku“ Atvinnulíf Tveggja milljarða gjaldþrot Ingvars Jónadabs tók tíu ár Viðskipti innlent Ráðin framkvæmdastjóri Pekron Viðskipti innlent Sagði einhver fasteign á hjólum? Volvo EX90 reynsluakstur Samstarf Stefnt á að koma upp 98 hleðslustöðvum í Kópavogi Neytendur Salzburg úr sögunni hjá Play Viðskipti innlent Horfðu á hallærislegt sjónvarpsefni og úðuðu í sig bragðaref Atvinnulíf Þorpið vistfélag kaupir JL húsið Viðskipti innlent Samherji hvetur Odd Eystein til frekari verka Viðskipti innlent Fleiri fréttir Tveggja milljarða gjaldþrot Ingvars Jónadabs tók tíu ár 1,5 milljarða gjaldþrot og Landsbankinn fékk varla krónu Ráðin framkvæmdastjóri Pekron Ellefu milljarða lán til að byggja upp veitukerfi og verjast loftslagsvá Salzburg úr sögunni hjá Play Samherji hvetur Odd Eystein til frekari verka Spá sömuleiðis óbreyttum stýrivöxtum Þrotabú Wok on vill tugmilljóna endurgreiðslu frá Kristjáni Fríar skólamáltíðir séu skammgóður vermir Frá RÚV til Coca-Cola Verulega minni verðbólga Mun leiða ferskvatnseldi hjá First Water Sátt Eimskipa við Samkeppniseftirlitið kom Samskipum ekki við Óvíða sem flugstarfsemi er jafn stór þáttur í efnahagslífi þjóðar Spá enn einum fundinum án breytingar Icelandair hækkað um ríflega fjórðung Munu fljúga til Nashville næsta sumar Rúv tapað nærri hálfum milljarði á árinu Átta sagt upp hjá Arion banka Bein útsending: Ársfundur Orkustofununar á Akureyri Hagnaður félags Björns Braga dróst verulega saman Ummæli seðlabankastjóra „skringileg“ Icelandair fyrsta samstarfsflugfélag bandarísks risa Spá verðbólgu undir fjórum prósentum á næsta ári Fjármálaeftirlitið samþykkir samruna Landsbankans og TM Verður framkvæmdastjóri á hugbúnaðarsviði Origo Geta veitt fyrirtækjum hagstæðari lán Telur vaxtahækkanir viðskiptabankanna brattar Bein útsending: Haustráðstefna Stjórnvísi – Snjöll framtíð Þrálát verðbólga og hægari vöxtur geti skapað áskoranir fyrir fjármálakerfið Sjá meira