Umræðan
Hvað er jafnræði?
Þegar rætt er um lífeyrissjóði og lífeyrisréttindi, eignarrétt sjóðfélaga og jafnræði, til dæmis milli kynslóða, vindur flækjustig umræðunnar fljótt upp á sig og auðvelt er að missa sjónar á grundvallaratriðum. Nú, þegar fyrir dómstólum er fjallað um umfangsmikil mál sem snúast um þessi hugtök, er vel við hæfi að leita eftir skýrum fókus í umræðunni og velta upp grundvallarspurningunni um hvað sé raunverulegt jafnræði í lífeyrissjóðakerfinu.
Endurtekin tilboðsskylda – brýn minnihlutavernd eða óþarfa hömlur?
Reglur um yfirtökur á hlutabréfamörkuðum hafa það hlutverk að meginstefnu til að vernda hagsmuni minnihlutahluthafa við þær aðstæður þegar fjárfestir, einn eða í samstarfi við aðra, öðlast ráðandi hlut í félagi. Reglurnar gefa slíkum hluthöfum kost á því að losa sig út úr félagi á fyrir fram ákveðnu og sanngjörnu verði kjósi þeir svo. Allur gangur er hins vegar á því með hvaða hætti ríki útfæra þessar reglur og hve strangar þær eru.
Bankar og heimili
Á sama tíma og vaxtastig er hátt eru ýmsar vísbendingar um að vaxtamunur sem snýr að neytendum, þ.e. mismunur á inn- og útlánsvöxtum, hafi farið lækkandi. Umfjöllun því til stuðnings má bæði finna í skýrslu starfshóps menningar- og viðskiptaráðherra um viðskiptabankana frá því á síðasta ári og nýlegri skýrslu Evrópska bankaeftirlitsins.
Augljós tækifæri Oculis
Takmörkuð þekking er meðal markaðsaðila hér á landi á sérhæfðum líftæknifyrirtækjum eins og Oculis. Það hefur því verið krefjandi verkefni fyrir stjórnendur fyrirtækisins að miðla skýrri fjárfestasögu hér á landi. Það eru líklega fáir sem átta sig á því að markaðsvirði Oculis er um þrisvar sinnum hærra en Símans, ríflega þriðjungi meira en Eimskips og sambærilegt virði Kviku banka.
Virði hlutabréfa á móti hagsveifluleiðréttum hagnaði ekki hærra síðan í febrúar
Talsverð hækkun var í september á hlutfalli virðis á móti hagsveifluleiðréttum hagnaði Úrvalsvísitölunnar. Hefur hlutfallið ekki verið hærra síðan í febrúar en hækkunin gerist á sama tíma og ávöxtunarkrafa óverðtryggðra ríkisbréfa hefur farið ört lækkandi.
Húsnæðisverð og þyngdarafl launa
Grindavíkuráhrifin eru að fjara út, sölutími eigna er að byrjaður að lengjast aftur og eignum til sölu fjölgar. Útlit er því fyrir að hægja taki á húsnæðisverðshækkunum og framundan séu mjög hóflegar nafnverðshækkanir, að mati hagfræðings.
Hlutdeildarlán í óvissu: Áhrif á fasteignamarkaðinn og ábyrgð stjórnvalda
Sigurður Ingi Jóhannsson, fjármálaráðherra, sagði í byrjun september að úthlutun hlutdeildarlána væri spurning um örfáa daga. Þessir örfáu dagar hafa nú orðið að fjölmörgum, og því miður er fjölmennur hópur fyrstu kaupenda ráðvilltur.
Þegar normið blekkir
Það er mikilvægt fyrir stjórnir að vera meðvitaðar um það norm sem þær starfa eftir en jafnframt að vera opnar fyrir breytingum þegar aðstæður krefjast þess. Normið má ekki verða bergmálshellir. Við megum ekki gleypa normið hrátt án gagnrýni, heldur þurfum við að skoða það í samhengi við innri og ytri aðstæður fyrirtækja og samfélagsins í heild.
Hengd á klafa hnignandi markaðar
Ísland er í vaxandi mæli í þeirri stöðu að þurfa að aðlaga hagsmuni sína og aðstæður að regluverki sem er hugsað fyrir hagsmuni milljóna og tugmilljóna þjóða. Við erum í raun í verstu mögulegu stöðu í þessum efnum fyrir utan inngöngu í Evrópusambandið.
Um bann við misnotkun á markaðsráðandi stöðu og nýsköpunarfyrirtæki
Staða fyrirtækja á markaði fyrir hvers konar kerfi og internetþjónustur kann að breytast hratt eftir því sem tækni vindur fram og því geta nýsköpunarfyrirtæki eða fyrirtæki sem bjóða upp á snjallar lausnir fyrir notendur, hæglega komist í þá stöðu að vera markaðsráðandi jafnvel þótt þau séu ekki stór, eða sérstaklega fjársterk.
Úkraína er í erfiðri og áhættusamri stöðu
Úkraínustríðið hefur leitt í ljós að Rússland er ekki burðugt herveldi – og í grunninn ekki stórveldi. Má telja líklegt eftir hrakför rússneska hersins í Úkraínu að Rússland geti haft í té við NATO og ógnað öðrum ríkjum í Evrópu hernaðarlega? Svarið virðist vera klárt nei, en breytir því ekki að Úkraína er í afar þröngri stöðu í stríðinu.
Endurkaup á eigin bréfum – skiptir tilgangurinn máli?
Þegar rökin að baki reglum um bann við innherjasvikum og markaðsmisnotkun eru höfð í huga fæst ekki séð að það skipti nokkru máli hvort endurkaup skráðra félaga hafi einn sérstakan tilgang umfram annan, segir lögfræðingur hjá LEX.
Íslenski markaðurinn metinn nokkuð lægra en sá bandaríski
Hlutfall virðis á móti hagsveifluleiðréttum hagnaði fyrir hlutafélög í Úrvalsvísitölu Kauphallarinnar hefur hækkað lítillega síðustu mánuði. Íslenski markaðurinn er metinn nokkuð lægra en bandaríski markaðurinn hvað varðar þetta langtímahlutfall.
„What’s your claim to fame?“
Fyrir nokkrum árum átti ég fund með forstöðumanni vísinda- og nýsköpunarsviðs Háskóla Íslands. Ég var mættur á réttum tíma en forstöðumaðurinn var enn á fundi þegar ég kom. Hann kom þó út af skrifstofu sinni stuttu síðar ásamt prófessor á félagsvísindasviði Háskóla Íslands sem heitir Hannes Hólmsteinn Gissurarson. Forstöðumaðurinn heilsaði mér og spurði Hannes hvort að við Hannes hefðum ekki hist áður. Hannes leit á mig rannsakandi um stundarkorn og sagði svo: „What’s your claim to fame?“
Umræða að kvikna um vanda loftslagsstefnu Íslands?
Að minnka áfram losun gróðurhúsalofttegunda verður miklu dýrara á Íslandi en annarsstaðar einmitt vegna þess hve hlutfall endurnýjanlegrar orku er hátt. Eins og mál standa núna fela yfirlýst markmið Íslands í loftslagsmálum í sér óbærilegan kostnað fyrir samfélagið og stefnan hlýtur að lenda í ógöngum.
Er hlutverk Bitcoin að breytast?
Nýverið hefur Bitcoin fjarlægst það að vera rafrænn gjaldmiðill til hversdagslegar verslunar yfir í að vera verðmætaforði – fjárfesting og vörn gegn verðbólgu, ekki ósvipað gulli.
Almenningur dæmdur úr leik
Íbúðaskortur á höfuðborgarsvæðinu hefur gert íbúðarhúsnæði að fjárfestingavöru, að sögn framkvæmdastjóra Aflvaka Þróunarfélags, en á allra síðustu árum hefur hlutfall fólks sem kaupir íbúð til eigin nota farið hríðlækkandi. Tæplega 90 prósent þeirra sem hafa keypt fasteignir á yfirstandandi ári eru fjárfestar af ýmsum toga.
Sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu geta lækkað verðbólgu og stórbætt lífskjör
Íbúðaskortur skapar ójafnvægi á húsnæðismarkaði sem veldur hækkunum á verði fasteigna, segir framkvæmdastjóri Aflvaka Þróunarfélags. Frá aldamótum hefur hækkun á fasteignaverði á höfuðborgarsvæðinu verið helsti drifkraftur verðbólgu og skýrir 37% hækkun verðbólgunnar.
Íbúðaskorturinn skapar efnahagslega misskiptingu
Eigið húsnæði er yfir 70% af eignum almennings 66 ára og eldri, segir framkvæmdastjóri Aflvaka Þróunarfélags, sem kallar eftir meiri samstöðu um að auðvelda fólki fyrstu íbúðarkaup til að stuðla að því að eignamyndun á fasteignamarkaði dreifist á allan almenning í stað fárra eignameiri eða fasteignafélaga.
Barnafjölskyldur verða undir í samkeppni um íbúðir
Íbúðaskuldin á höfuðborgarsvæðinu og skortur á fjölbreyttum úrræðum fyrir fólk á þriðja æviskeiði skapar ósanngjarna samkeppni um minni íbúðir.
Hóflegar húsnæðisverðshækkanir framundan
Lítilsháttar stýrivaxtalækkanir munu ekki hleypa markaðnum á flug en ef Seðlabankinn slakar á reglum um hámarksgreiðslubyrði má ætla að áhrifin yrðu meiri, að sögn hagfræðings.
Utanríkisstefna Trumps í lykilmálum og staða Íslands og annarra Norðurlanda
Verði Trump næsti forseti Bandaríkjanna mun það valda minni breytingum á utanríkisstefnu þeirra en margir virðast ætla, að mati sérfræðings í alþjóðastjórnmálum og fyrrverandi sendiherra Íslands í Bandaríkjunum. Hernaðarleg þýðing Íslands og Grænlands fyrir Bandaríkin og NATO er óbreytt og óháð því hver verður næsti forseti. Norður-Noregur hefur hins vegar fengið mjög aukið vægi. Þá hafa nýju NATO ríkin, Finnland og Svíþjóð, þegar mikla þýðingu fyrir þjóðaröryggi Bandaríkjanna og fælingargetu þeirra og NATO á norðurslóðum gegn Rússlandi.
Tímamót á fasteignamarkaði
Með því að auka svigrúm lífeyrissjóða til að fjárfesta í félögum eða sjóðum sem eiga íbúðarhúsnæði er stuðlað að auknu framboði húsnæðis á leigumarkaði og frekara jafnvægi á fasteignamarkaði. Er það öllum til góðs, hvort sem litið er til leigjenda eða þeirra sem hafa hug á að fjárfesta í eigin húsnæði, segir framkvæmdastjóri Stefnis í aðsendri grein.
CAPE-hlutfall Úrvalsvísitölunnar lækkaði milli mánaða í júní
Undanfarna mánuði hefur gildi CAPE, hlutfall virðis á móti hagsveifluleiðréttum hagnaði, fikrað sig nær sögulegu meðaltali, að sögn hagfræðings.
Léleg þjónusta á Keflavíkurflugvelli
Þegar komið er að flugstöðvarbyggingunni með rútu er farþegum ætlað að troðast inn í bygginguna í gegnum þröngar dyr, líkt og um einhverskonar bráðabirgðaráðstöfun sé að ræða. Í stuttu máli er einstaklega léleg þjónusta við farþega sem ferðast um Keflavíkurflugvöll.
Hvers vegna kaupir Sýn ekki eigin bréf?
Stjórn Sýnar fékk heimild hluthafafundar til kaupa á allt að tíu prósent eigin bréfa í apríl síðastliðnum. „Ég tel að stjórnendur hljóti að vera sammála hluthöfum í því að virði undirliggjandi eigna endurspegli ekki markaðsvirði fyrirtækisins,“ segir einn af hluthöfum félagsins í aðsendri grein.
Arðsemiskrafa á íslensk hlutabréf um einu prósenti hærri en á bandarísk
VH-hlutfallið fyrir íslensku Úrvalsvísitöluna OMXI15 hefur haldist yfir sögulegu meðaltali síðan í júlí í fyrra þrátt fyrir vaxandi raunhagnað félaga vísitölunnar, segir hagfræðingur.
Við trúum á kraft sannleikans
Ef fyrirtæki leggur áherslu á gildin fagmennsku, þjónustu og metnað, hvernig breytir það starfi fyrirtækis að gildi þessu séu hagkvæmni, samvinnu og jákvæðni? Væri fagmennskan minni eða þjónustan verri ef skilgreind gildi væru önnur?
Vaxtalækkanir ekki verðlagðar inn hjá Heimum
Verðlagning fasteignafélaga virðist í engu samræmi við væntingar stjórnmálamanna, verkalýðshreyfingar, aðila vinnumarkaðarins, greiningadeilda og almennings um lækkun vaxta. Það er því aðeins tímaspursmál hvenær fjárfestar vakna til lífsins og hefja kaup á hlutabréfum fasteignafélaga af fullum þunga.
Trúverðugleiki skiptir máli
Það er því keppikefli heimila og fyrirtækja að staðinn sé vörður um trúverðugleika peningastefnunnar. Slíkur varnarleikur — sem er nægilega erfiður fyrir — verður aftur á móti þrautinni þyngri samhliða sífelldum óábyrgum ummælum hinna ýmsu kjörnu fulltrúa sem nú sitja á Alþingi, segir hagfræðingur.
