Varasöm þétting flugvallarsvæðis 21. mars 2005 00:01 Í Morgunblaðinu föstudaginn 25. febrúar s.l. er stuttlega kynnt tilboð Skipulagsráðs Reykjavíkurborgar til Háskólans í Reykjavík um lóð í Vatnsmýrinni, nánar tiltekið ofan Nauthólsvíkur. Mat á umhverfisáhrifum nýbyggingarsvæða Þótt nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) þurfi ekki að sæta umhverfismati geta þau haft umtalsverð umhverfisáhrif - landröskun, sjónmengun, ljósmengun, vatnsmengun, hávaði, loftmengun, o.fl. Undirritaður hefur nokkrum sinnum bent á misræmi í íslensku lögunum um umhverfismat og tilskipun Evrópusambandsins. Í tilskipun sambandsins skulu t.d. nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) sæta umhverfismati (skv. 2. viðauka). Samkvæmt Evrópudómstólnum er aðildarþjóðum (þ.m.t. þjóðir EES) ekki heimilt að fjarlægja einstaka framkvæmdaflokka af lista tilskipunarinnar, líkt og gert er í íslensku lögunum. Umhverfisáhrif flugvallarins Að mörgu þarf að hyggja þegar skipuleggja skal 20 þúsund manna þekkingar- og háskólaþorp á heimsmælikvarða einsog málið var kynnt í Morgunblaðinu. Umhverfisáhrif þekkingar- og háskólaþorpsins verða mikil en áhrif flugvallarins á þorpið verða ekki síður veruleg. Hér verður í stuttu máli fjallað um niðurstöður tveggja skýrslna sem kynntar voru m.a. í tengslum við atkvæðagreiðsluna um Reykjavíkurflugvöll 2001. Annars vegar er um að ræða hljóðvistargreiningu og hinsvegar áhættumatsgreiningu. Hávaði Embætti Borgarverkfræðings hafði frumkvæði að greiningunni. Umferðardeild verkfræðistofunnar Línuhönnunar hf. og Flugmálastjórn unnu verkið í sameiningu. Í reglugerð um hávaða er ekki að finna nein viðmiðunarmörk fyrir flugvélahávaða, en tiltekið: "Ef upp koma tilvik sem þessar reglur ná ekki yfir, skal velja viðurkennda hávaðareglu sem stuðst er við í slíkum tilvikum í einhverju hinna Norðurlandanna". Á Norðurlöndunum er yfirleitt miðað við að hljóðstig frá flugumferð á nýjum íbúðasvæðum (þ.m.t. kennslustofnanir og sjúkrahús) skuli vera innan 55dB. Meðfylgjandi mynd sýnir hljóðstig við Reykjavíkurflugvöll fyrir um 4 árum. Hvít svæði hafa lægri hljóðstig en 55dB vegna flugtaka og lendinga á flugvellinum. Hljóðstig svæðisins sem Reykjavíkurborg hefur boðið Háskólanum í Reykjavík er 60-70dB. Í reglugerð nr 478-2003 kemur fram: "Bannað er að byggja íbúðarhús í nágrenni flugvalla í aðflugsstefnu flugbrauta þar sem hætta er á slysum og að hávaði fari yfir leyfileg mörk." Í aðalskipulagi Reykjavíkur (sem gildi til 2024) er gert ráð fyirr að norður-suðurbraut verði aflögð árið 2016. Það þýðir að hávaðinn verður enn meiri á tilboðssvæði Reykjavíkur því það liggur í flugstefnu austur-vesturbrautar. Útreikningarnir frá 2001 gerðu ráð fyrir 50-50 notkun á brautunum. Umferðarskipulag Hávaði frá flugumferð er ekki eini hávaði svæðisins því umferðin er mikil og mun aukast. Einsog allir vita sem keyra reglulega vestur í bæ er umferðin þar orðin afar þung og erfið á álagstímum. Til þess að leysa úr þessum umferðarhnútum hefur Samgönguráðherra sett 200 milljónir í undirbúning á Hlíðarfætisgöngum á Samgönguáætlun 2005-2008. Hlíðarfótsverkefnið er 4.akreina stofnbraut frá Vatnsmýrarsvæðinu, gegnum Öskjuhlíðina, að mislægum gatnamót í Fossvogsdalnum, og áfram undir Kópavog að mislægum gatnamótum við Smáralind. Fjöldi bíla úr Öskjuhlíðargöngum við umrætt gjafaland hefur verið áætlaður 25.000 á sólarhring 2012 (án 20.000 manna háskólaþorps). Samkvæmt tilskipun Evrópusambandsins skulu þéttbýlissvæði með fleiri en 100.000 íbúa gera hávaðakort sem sýnir heildarhávaða svæðisins innan 2010. Það þýðir að leggja verður saman hávaðann frá flugvellinum og hávaða frá umferð í nágrenninu. Hávaðinn á Vatnsmýrarsvæðinu mun því aukast enn frekar. Áhættugreining Árið 1997 var unnið áhættumat fyrir Reykjavíkurflugvöll. Eins og búast mátti við er áhættan mest næst flugvellinum og í stefnu flugbrautanna. Slysalínan - sem þýddi 1-2. dauðsföll á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári - náði t.d næstum að Kringlumýrarbraut vegna austur-vesturbrautar. Flugvöllurinn telst samt vera öruggur því dauðsföll þurfa að vera fleiri en 3. á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári ef áhættan er ekki ásættanleg skv. reglugerð nr. 505-2000. Ef koma á 20 þúsund manna háskólaþorpi í nágrenni vallarins eru líkur á því að áhættan verði ekki ásættanleg. Lokaorð Umrætt landsvæði er ekki besta byggingalóð landsins fyrir íbúðasvæði eða kennslustofnanir. Sýnt hefur verið fram á að frekari þétting flugvallarsvæðins getur verið varasöm og jafnvel ólögleg miðað við reglugerð nr. 478-2003. Flugvöllurinn er ekki að fara á morgun. Samkomulag hefur verið gert um að völlurinn standi a.m.k. 20 ár í viðbót. Þangað til er nægur tími til að standa vel að kynningu á nýtingu alls Vatnsmýrarsvæðins fyrir alla borgara. Rétt er að benda á að lokum að mikilvægi Öskjuhlíðar og Nauthólsvíkur er sérstaklega mikið sem útivistarsvæða innan höfuðborgarinnar. Ekki er ráðlegt að þétta byggð of mikið og ganga þannig á náttúru og græn lungu borgarinnar, komandi kynslóðir munu ekki fyrirgefa það. Björgvin Þorsteinsson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Silfur Egils Silfur-Bréf Mest lesið Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Skoðun Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Stundum hefur Gunnar Smári rétt fyrir sér Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hamingjan grundvallast á gæðum hugsananna Árni Már Jensson skrifar Skoðun Hátt reitt til höggs Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Brennt barn forðast eldinn Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Varnir gegn gagnagíslatökum Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Uppbygging almannahagsmuna á Íslandi Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Málað sig út í horn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í Morgunblaðinu föstudaginn 25. febrúar s.l. er stuttlega kynnt tilboð Skipulagsráðs Reykjavíkurborgar til Háskólans í Reykjavík um lóð í Vatnsmýrinni, nánar tiltekið ofan Nauthólsvíkur. Mat á umhverfisáhrifum nýbyggingarsvæða Þótt nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) þurfi ekki að sæta umhverfismati geta þau haft umtalsverð umhverfisáhrif - landröskun, sjónmengun, ljósmengun, vatnsmengun, hávaði, loftmengun, o.fl. Undirritaður hefur nokkrum sinnum bent á misræmi í íslensku lögunum um umhverfismat og tilskipun Evrópusambandsins. Í tilskipun sambandsins skulu t.d. nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) sæta umhverfismati (skv. 2. viðauka). Samkvæmt Evrópudómstólnum er aðildarþjóðum (þ.m.t. þjóðir EES) ekki heimilt að fjarlægja einstaka framkvæmdaflokka af lista tilskipunarinnar, líkt og gert er í íslensku lögunum. Umhverfisáhrif flugvallarins Að mörgu þarf að hyggja þegar skipuleggja skal 20 þúsund manna þekkingar- og háskólaþorp á heimsmælikvarða einsog málið var kynnt í Morgunblaðinu. Umhverfisáhrif þekkingar- og háskólaþorpsins verða mikil en áhrif flugvallarins á þorpið verða ekki síður veruleg. Hér verður í stuttu máli fjallað um niðurstöður tveggja skýrslna sem kynntar voru m.a. í tengslum við atkvæðagreiðsluna um Reykjavíkurflugvöll 2001. Annars vegar er um að ræða hljóðvistargreiningu og hinsvegar áhættumatsgreiningu. Hávaði Embætti Borgarverkfræðings hafði frumkvæði að greiningunni. Umferðardeild verkfræðistofunnar Línuhönnunar hf. og Flugmálastjórn unnu verkið í sameiningu. Í reglugerð um hávaða er ekki að finna nein viðmiðunarmörk fyrir flugvélahávaða, en tiltekið: "Ef upp koma tilvik sem þessar reglur ná ekki yfir, skal velja viðurkennda hávaðareglu sem stuðst er við í slíkum tilvikum í einhverju hinna Norðurlandanna". Á Norðurlöndunum er yfirleitt miðað við að hljóðstig frá flugumferð á nýjum íbúðasvæðum (þ.m.t. kennslustofnanir og sjúkrahús) skuli vera innan 55dB. Meðfylgjandi mynd sýnir hljóðstig við Reykjavíkurflugvöll fyrir um 4 árum. Hvít svæði hafa lægri hljóðstig en 55dB vegna flugtaka og lendinga á flugvellinum. Hljóðstig svæðisins sem Reykjavíkurborg hefur boðið Háskólanum í Reykjavík er 60-70dB. Í reglugerð nr 478-2003 kemur fram: "Bannað er að byggja íbúðarhús í nágrenni flugvalla í aðflugsstefnu flugbrauta þar sem hætta er á slysum og að hávaði fari yfir leyfileg mörk." Í aðalskipulagi Reykjavíkur (sem gildi til 2024) er gert ráð fyirr að norður-suðurbraut verði aflögð árið 2016. Það þýðir að hávaðinn verður enn meiri á tilboðssvæði Reykjavíkur því það liggur í flugstefnu austur-vesturbrautar. Útreikningarnir frá 2001 gerðu ráð fyrir 50-50 notkun á brautunum. Umferðarskipulag Hávaði frá flugumferð er ekki eini hávaði svæðisins því umferðin er mikil og mun aukast. Einsog allir vita sem keyra reglulega vestur í bæ er umferðin þar orðin afar þung og erfið á álagstímum. Til þess að leysa úr þessum umferðarhnútum hefur Samgönguráðherra sett 200 milljónir í undirbúning á Hlíðarfætisgöngum á Samgönguáætlun 2005-2008. Hlíðarfótsverkefnið er 4.akreina stofnbraut frá Vatnsmýrarsvæðinu, gegnum Öskjuhlíðina, að mislægum gatnamót í Fossvogsdalnum, og áfram undir Kópavog að mislægum gatnamótum við Smáralind. Fjöldi bíla úr Öskjuhlíðargöngum við umrætt gjafaland hefur verið áætlaður 25.000 á sólarhring 2012 (án 20.000 manna háskólaþorps). Samkvæmt tilskipun Evrópusambandsins skulu þéttbýlissvæði með fleiri en 100.000 íbúa gera hávaðakort sem sýnir heildarhávaða svæðisins innan 2010. Það þýðir að leggja verður saman hávaðann frá flugvellinum og hávaða frá umferð í nágrenninu. Hávaðinn á Vatnsmýrarsvæðinu mun því aukast enn frekar. Áhættugreining Árið 1997 var unnið áhættumat fyrir Reykjavíkurflugvöll. Eins og búast mátti við er áhættan mest næst flugvellinum og í stefnu flugbrautanna. Slysalínan - sem þýddi 1-2. dauðsföll á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári - náði t.d næstum að Kringlumýrarbraut vegna austur-vesturbrautar. Flugvöllurinn telst samt vera öruggur því dauðsföll þurfa að vera fleiri en 3. á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári ef áhættan er ekki ásættanleg skv. reglugerð nr. 505-2000. Ef koma á 20 þúsund manna háskólaþorpi í nágrenni vallarins eru líkur á því að áhættan verði ekki ásættanleg. Lokaorð Umrætt landsvæði er ekki besta byggingalóð landsins fyrir íbúðasvæði eða kennslustofnanir. Sýnt hefur verið fram á að frekari þétting flugvallarsvæðins getur verið varasöm og jafnvel ólögleg miðað við reglugerð nr. 478-2003. Flugvöllurinn er ekki að fara á morgun. Samkomulag hefur verið gert um að völlurinn standi a.m.k. 20 ár í viðbót. Þangað til er nægur tími til að standa vel að kynningu á nýtingu alls Vatnsmýrarsvæðins fyrir alla borgara. Rétt er að benda á að lokum að mikilvægi Öskjuhlíðar og Nauthólsvíkur er sérstaklega mikið sem útivistarsvæða innan höfuðborgarinnar. Ekki er ráðlegt að þétta byggð of mikið og ganga þannig á náttúru og græn lungu borgarinnar, komandi kynslóðir munu ekki fyrirgefa það. Björgvin Þorsteinsson
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun