Samfylkingin þarf endurnýjun 6. september 2005 00:01 Guðmundur Árni Stefánsson gerir upp feril sinn í pólitík í Morgunblaðsviðtali við gamlan félaga sinn úr blaðamennsku, Árna Þórarinsson. Ég vann reyndar stutta hríð með þeim báðum á Helgarpóstinum, þá var Árni ritstjóri en Guðmundur skrifaði hraðsoðna pistla um pólitík í ógurlegum barningi við skilafrestinn. Mig minnir að stundum hafi þurft að nota eitt leyndardómsfyllsta tæki blaðamannsins við greinar Guðmundar - sjálfan dálkastrekkjarann. Nú er Guðmundur orðinn diplómati og fínn maður. Hann fer í eitt viðhafnarviðtal áður en hann hverfur inn í þagnarbindindi sendiherrans. --- --- --- En í þetta sinn leyfir hann sér að senda skot í ýmsar áttir, ekki síst til félaga sinna í Samfylkingunni. Guðmundur gagnrýnir Össur og Ingibjörgu fyrir að hafa ekki tekist að koma flokknum í stjórn í síðustu kosningum, segir að það hafi verið mikil vonbrigði. Össur fær ádrepu fyrir að hafa borið víurnar í Halldór Ásgrímsson strax morguninn eftir kosningar, Ingibjörg fyrir að hafa skemmt fyrir möguleikum á samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn. Sjálfur segir Guðmundur að hann hefði gjarnan viljað fara í stjórn með Sjálfstæðismönnum. Og jú, það eru áreiðanlega margir á þeirri skoðun að slík ríkisstjórn hefði verið fyllilega tímabær. En hvers vegna sagði Guðmundur þetta ekki á sínum tíma? Hefði það ekki verið miklu hreinlegra í staðinn fyrir að þessi áhrifamikli stjórnmálamaður, foringi í sínu kjördæmi, væri að pukrast með þessa skoðun sína en lauma henni svo út um það bil að hann er að hætta í pólitík? Trúði hann því kannski ekki að þetta myndi fá hljómgrunn hjá kjósendum Samfylkingarinnar? --- --- --- Annars er þetta ágætt dæmi um hugsunarháttinn sem er ríkjandi í kringum kosningar á Íslandi. Almenningur má kjósa, en það er einkamál stjórnmálamanna hvernig farið er með kosningaúrslitin - hvernig þau eru túlkuð morguninn eftir kosningar. --- --- --- Samfylkingin hefði þurft að komast í þá stöðu að leiða ríkisstjórn eftir síðustu kosningar - tilboð um að setjast í stjórn undir forystu helmingi minni Framsóknarflokks var að sönnu veikleikamerki. Hins vegar hræða sporin. Alþýðuflokkurinn var við það að þurrkast út í tvígang eftir stjórnarsamstarf við Sjálfstæðismenn og aldrei hefur fylgi Framsóknarflokksins verið minna en nú, þótt hann eigi sjálfan forsætisráðherrann í samstjórn með Sjálfstæðisflokknum. Svo er náttúrlega spurningin um kjósendur Samfylkingarinnar. Hver er hugur þeirra gagnvart samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn? Er þeim ekki tamara að líta á flokkinn sem erkiandstæðinginn? --- --- --- Kosning nýs formanns hefur ekki skilað sér í skoðanakönnunum fyrir Samfylkinguna. Kannski skiptir það ekki öllu máli - það er enn sumar, ekkert að gerast í pólitíkinni. Hins vegar virðist ljóst að formaðurinn nýi þarf að fara í mikla tiltekt. Sjálf hefur Ingibjörg Sólrún langt í frá endurheimt traustið sem hún hafði áður en hún fór í hið vanhugsaða þingframboð - það er vafamál hvort hún gerir það nokkurn tíma. Nýr varaformaður flokksins, Ágúst Ólafur Ágústsson, er veiklaður eftir ásakanir um svindl á landsfundinum í vor. Unnvörpum eru líka að hverfa á brott sterkir þingmenn: Guðmundur Árni, Bryndís Hlöðversdóttir og kannski lætur Össur slag standa og fer í borgarstjóraframboð. Þetta er að veikja flokkinn mikið. Samfylkinguna sárvantar öfluga þingmenn - flokkurinn hefur til dæmis varla neinn innan sinna raða sem getur fjallað með trúverðugum hætti um efnahagsmál. Það er mikill veikleiki á þeim tímum sem við lifum á. Varaþingmennirnir sem hafa fyllt skörðin virka fjarska litlausir. Maður er í raun ekki enn farinn að vita hvaða menn þetta eru - gerðu þeir nokkurn tíma ráð fyrir að enda á þingi? Margir af gömlu þingmönnunum virka eins og tími þeirra sé kominn, fólk eins og Rannveig Guðmundsdóttir, Jóhanna Sigurðardóttir, Jóhann Ársælsson og Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir og Margrét Frímannsdóttir hefur setið á þingi fyrir ýmsa flokka og hlýtur að fara að spyrja sig hversu mikið lengur það kærir sig um að lafa í stjórnarandstöðu? En líklega stendur þessu fólki ekki sendiherraembætti til boða eins og Guðmundi Árna, útgönguleiðin er varla eins greið? --- --- --- Þegar við þetta bætist að það er nokkuð óljóst fyrir hvað Samfylkingin stendur - gagnvart einkavæðingu, miklum uppgangi auðvaldsins, jöfnuði í samfélaginu, skattamálum, utanríkismálum - sér maður ekki betur en að flokkurinn þurfi að fara í stórfellda endurnýjun. Það er eiginlega óhugsandi að nýi formaðurinn beiti sér ekki fyrir því. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Pistlar Silfur Egils Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun
Guðmundur Árni Stefánsson gerir upp feril sinn í pólitík í Morgunblaðsviðtali við gamlan félaga sinn úr blaðamennsku, Árna Þórarinsson. Ég vann reyndar stutta hríð með þeim báðum á Helgarpóstinum, þá var Árni ritstjóri en Guðmundur skrifaði hraðsoðna pistla um pólitík í ógurlegum barningi við skilafrestinn. Mig minnir að stundum hafi þurft að nota eitt leyndardómsfyllsta tæki blaðamannsins við greinar Guðmundar - sjálfan dálkastrekkjarann. Nú er Guðmundur orðinn diplómati og fínn maður. Hann fer í eitt viðhafnarviðtal áður en hann hverfur inn í þagnarbindindi sendiherrans. --- --- --- En í þetta sinn leyfir hann sér að senda skot í ýmsar áttir, ekki síst til félaga sinna í Samfylkingunni. Guðmundur gagnrýnir Össur og Ingibjörgu fyrir að hafa ekki tekist að koma flokknum í stjórn í síðustu kosningum, segir að það hafi verið mikil vonbrigði. Össur fær ádrepu fyrir að hafa borið víurnar í Halldór Ásgrímsson strax morguninn eftir kosningar, Ingibjörg fyrir að hafa skemmt fyrir möguleikum á samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn. Sjálfur segir Guðmundur að hann hefði gjarnan viljað fara í stjórn með Sjálfstæðismönnum. Og jú, það eru áreiðanlega margir á þeirri skoðun að slík ríkisstjórn hefði verið fyllilega tímabær. En hvers vegna sagði Guðmundur þetta ekki á sínum tíma? Hefði það ekki verið miklu hreinlegra í staðinn fyrir að þessi áhrifamikli stjórnmálamaður, foringi í sínu kjördæmi, væri að pukrast með þessa skoðun sína en lauma henni svo út um það bil að hann er að hætta í pólitík? Trúði hann því kannski ekki að þetta myndi fá hljómgrunn hjá kjósendum Samfylkingarinnar? --- --- --- Annars er þetta ágætt dæmi um hugsunarháttinn sem er ríkjandi í kringum kosningar á Íslandi. Almenningur má kjósa, en það er einkamál stjórnmálamanna hvernig farið er með kosningaúrslitin - hvernig þau eru túlkuð morguninn eftir kosningar. --- --- --- Samfylkingin hefði þurft að komast í þá stöðu að leiða ríkisstjórn eftir síðustu kosningar - tilboð um að setjast í stjórn undir forystu helmingi minni Framsóknarflokks var að sönnu veikleikamerki. Hins vegar hræða sporin. Alþýðuflokkurinn var við það að þurrkast út í tvígang eftir stjórnarsamstarf við Sjálfstæðismenn og aldrei hefur fylgi Framsóknarflokksins verið minna en nú, þótt hann eigi sjálfan forsætisráðherrann í samstjórn með Sjálfstæðisflokknum. Svo er náttúrlega spurningin um kjósendur Samfylkingarinnar. Hver er hugur þeirra gagnvart samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn? Er þeim ekki tamara að líta á flokkinn sem erkiandstæðinginn? --- --- --- Kosning nýs formanns hefur ekki skilað sér í skoðanakönnunum fyrir Samfylkinguna. Kannski skiptir það ekki öllu máli - það er enn sumar, ekkert að gerast í pólitíkinni. Hins vegar virðist ljóst að formaðurinn nýi þarf að fara í mikla tiltekt. Sjálf hefur Ingibjörg Sólrún langt í frá endurheimt traustið sem hún hafði áður en hún fór í hið vanhugsaða þingframboð - það er vafamál hvort hún gerir það nokkurn tíma. Nýr varaformaður flokksins, Ágúst Ólafur Ágústsson, er veiklaður eftir ásakanir um svindl á landsfundinum í vor. Unnvörpum eru líka að hverfa á brott sterkir þingmenn: Guðmundur Árni, Bryndís Hlöðversdóttir og kannski lætur Össur slag standa og fer í borgarstjóraframboð. Þetta er að veikja flokkinn mikið. Samfylkinguna sárvantar öfluga þingmenn - flokkurinn hefur til dæmis varla neinn innan sinna raða sem getur fjallað með trúverðugum hætti um efnahagsmál. Það er mikill veikleiki á þeim tímum sem við lifum á. Varaþingmennirnir sem hafa fyllt skörðin virka fjarska litlausir. Maður er í raun ekki enn farinn að vita hvaða menn þetta eru - gerðu þeir nokkurn tíma ráð fyrir að enda á þingi? Margir af gömlu þingmönnunum virka eins og tími þeirra sé kominn, fólk eins og Rannveig Guðmundsdóttir, Jóhanna Sigurðardóttir, Jóhann Ársælsson og Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir og Margrét Frímannsdóttir hefur setið á þingi fyrir ýmsa flokka og hlýtur að fara að spyrja sig hversu mikið lengur það kærir sig um að lafa í stjórnarandstöðu? En líklega stendur þessu fólki ekki sendiherraembætti til boða eins og Guðmundi Árna, útgönguleiðin er varla eins greið? --- --- --- Þegar við þetta bætist að það er nokkuð óljóst fyrir hvað Samfylkingin stendur - gagnvart einkavæðingu, miklum uppgangi auðvaldsins, jöfnuði í samfélaginu, skattamálum, utanríkismálum - sér maður ekki betur en að flokkurinn þurfi að fara í stórfellda endurnýjun. Það er eiginlega óhugsandi að nýi formaðurinn beiti sér ekki fyrir því.