Hólmfríður Helga Sigurðardóttir: Æskan og óttinn 27. apríl 2010 06:30 Með undarlegri tímabilum fremur áhyggjulausrar barnæsku minnar var sumarið þegar ég var ellefu ára. Á þessum tíma var yfirvofandi Suðurlandsskjálfti í umræðunni. Sjónvarpið sýndi almannavarnamyndbönd um hvernig bregðast skyldi við ef jörðin tæki að skjálfa undir fótum manns og gáfulegir vísindamenn komu fram í fréttum og sögðu „það er ekki spurning hvort, heldur hvenær hann kemur". Suðurlandsskjálftinn breyttist í skrímsli í höfðinu á mér. Og þetta skrímsli tók sér bólfestu á heilanum á mér. Heilu næturnar lá ég andvaka, svitnaði köldum svita við að hugsa um hvernig ég og allt mitt fólk myndum kremjast undir húsarústum og týna lífinu. Og ég fékk martraðir í vöku á meðan ég passaði litla óvitann hana systur mína á daginn. Ég spurði mömmu ítrekað hvernig ég ætti að bregðast við þegar skjálftinn riði yfir. Hvað ef ég væri úti í garði? En úti á leikvelli? Og kannski ofan í sandkassanum með litlu systur með mér? Mamma svaraði mér samviskusamlega en grunaði ekki hvaða hugsanir bærðust innra með mér. Ég hélt þeim fyrir mig, eins og ég óttaðist að þær yrðu að veruleika ef ég hleypti orðunum út. Í minningunni varði þetta ástand í heilt sumar. Sennilega er vika nærri lagi. En óttinn var ekta, næstum áþreifanlegur. Ég hef aldrei fundið svona sterkt fyrir honum síðan. Þegar Suðurlandsskjálftinn svo reið yfir, mörgum árum seinna og svo miklu vægari en hann hafði verið í martröðum mínum, vissi ég ekki alveg hvernig mér átti að líða. Það eina sem ég upplifði var að hávaxinn kaktus dúaði fyrir augunum á mér, svolítið eins og mig svimaði. Svo var það búið. Hver kynslóð hefur sína ógn til að lifa með. En ég er hrædd um að börn í dag hafi alltof margar til að velja úr. Nú keppast allir við að minna á Kötlu. Það sé ekki spurning um hvort heldur hvenær hún gjósi. Það verði sko svakalegt! Ef náttúruöflin duga ekki til að hræða líftóruna úr krökkunum getur tal um ævilangt skuldafangelsi og fátækt gert sama gagn. Foreldrar ættu að sleppa því að taka blöðin úr lúgunni á morgnana og láta krakkana sína frekar lesa Andrésblað yfir morgunmatnum. Skipta svo sjónvarpsfréttunum út fyrir rólega dinnertónlist undir kvöldmatnum. Og ekki segja börnum kreppubrandara! Ég hef heyrt nokkra pabba gera það og hlæja tryllingslega sjálfir. Börnin hlæja ekki með en verða skrýtin í framan og fá fjarrænt blik í auga. Þetta blik þekki ég vel. Það boðar ekki gott. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hólmfríður Helga Sigurðardóttir Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun
Með undarlegri tímabilum fremur áhyggjulausrar barnæsku minnar var sumarið þegar ég var ellefu ára. Á þessum tíma var yfirvofandi Suðurlandsskjálfti í umræðunni. Sjónvarpið sýndi almannavarnamyndbönd um hvernig bregðast skyldi við ef jörðin tæki að skjálfa undir fótum manns og gáfulegir vísindamenn komu fram í fréttum og sögðu „það er ekki spurning hvort, heldur hvenær hann kemur". Suðurlandsskjálftinn breyttist í skrímsli í höfðinu á mér. Og þetta skrímsli tók sér bólfestu á heilanum á mér. Heilu næturnar lá ég andvaka, svitnaði köldum svita við að hugsa um hvernig ég og allt mitt fólk myndum kremjast undir húsarústum og týna lífinu. Og ég fékk martraðir í vöku á meðan ég passaði litla óvitann hana systur mína á daginn. Ég spurði mömmu ítrekað hvernig ég ætti að bregðast við þegar skjálftinn riði yfir. Hvað ef ég væri úti í garði? En úti á leikvelli? Og kannski ofan í sandkassanum með litlu systur með mér? Mamma svaraði mér samviskusamlega en grunaði ekki hvaða hugsanir bærðust innra með mér. Ég hélt þeim fyrir mig, eins og ég óttaðist að þær yrðu að veruleika ef ég hleypti orðunum út. Í minningunni varði þetta ástand í heilt sumar. Sennilega er vika nærri lagi. En óttinn var ekta, næstum áþreifanlegur. Ég hef aldrei fundið svona sterkt fyrir honum síðan. Þegar Suðurlandsskjálftinn svo reið yfir, mörgum árum seinna og svo miklu vægari en hann hafði verið í martröðum mínum, vissi ég ekki alveg hvernig mér átti að líða. Það eina sem ég upplifði var að hávaxinn kaktus dúaði fyrir augunum á mér, svolítið eins og mig svimaði. Svo var það búið. Hver kynslóð hefur sína ógn til að lifa með. En ég er hrædd um að börn í dag hafi alltof margar til að velja úr. Nú keppast allir við að minna á Kötlu. Það sé ekki spurning um hvort heldur hvenær hún gjósi. Það verði sko svakalegt! Ef náttúruöflin duga ekki til að hræða líftóruna úr krökkunum getur tal um ævilangt skuldafangelsi og fátækt gert sama gagn. Foreldrar ættu að sleppa því að taka blöðin úr lúgunni á morgnana og láta krakkana sína frekar lesa Andrésblað yfir morgunmatnum. Skipta svo sjónvarpsfréttunum út fyrir rólega dinnertónlist undir kvöldmatnum. Og ekki segja börnum kreppubrandara! Ég hef heyrt nokkra pabba gera það og hlæja tryllingslega sjálfir. Börnin hlæja ekki með en verða skrýtin í framan og fá fjarrænt blik í auga. Þetta blik þekki ég vel. Það boðar ekki gott.