Standist áætlun samninganefndar Íslands vegna Icesave mun 32 milljarða króna kostnaður falla á ríkissjóð samþykki landsmenn Icesave-samninginn næsta laugardag. Þótt sú upphæð sé há í flestu samhengi bliknar hún í samanburði við annan kostnað ríkisins vegna bankahrunsins.
Áætlaður kostnaður ríkisins vegna Icesave-samningsins er 32 milljarðar króna, samkvæmt nýjasta mati íslensku samninganefndarinnar. Það er há upphæð, og myndi ein og sér slaga hátt í að duga fyrir rekstri Landspítalans í heilt ár. Milljarðarnir 32 myndu líka duga til að borga fyrir tónlistarhúsið Hörpu og Héðinsfjarðargöngin.
Áætlaður kostnaður ríkisins vegna Icesave-samningsins er 32 milljarðar króna, samkvæmt nýjasta mati íslensku samninganefndarinnar. Það er há upphæð, og myndi ein og sér slaga hátt í að duga fyrir rekstri Landspítalans í heilt ár. Milljarðarnir 32 myndu líka duga til að borga fyrir tónlistarhúsið Hörpu og Héðinsfjarðargöngin.
Kostnaður þeirra sem lánuðu fyrir útrásinni er því nærri 230 sinnum hærri upphæð en falla mun á ríkið vegna Icesave. Þeir Gylfi og Friðrik segja þetta sýna að erlendir lánardrottnar hafi ekki aðeins tekið á sig að greiða fyrir íslenska útrásarævintýrið, heldur einnig fyrir mestan hluta af neyslu og fjárfestingu heimila og fyrirtækja umfram þjóðartekjur á árabilinu 2003 til 2008.
Ýmsir hafa reynt að leggja mat á kostnað íslenska ríkisins vegna bankahrunsins. Þar er hægt að ganga misjafnlega langt, enda erfitt að draga mörkin. Í þrengstum skilningi má líta svo á að kostnaður ríkisins vegna bankahrunsins skiptist í fernt.
166 milljarðar í Seðlabankann
Í fyrsta lagi ber ríkið kostnað af því að endurreisa viðskiptabankana þrjá, sem fóru í þrot við hrunið. Ríkissjóður hefur lagt út um það bil 210 milljarða króna til að endurfjármagna bankana. Á móti kemur að ríkið á hluti í bönkunum og vonast til að fá peningana til baka síðar.
Í öðru lagi ber ríkið kostnað vegna endurfjármögnunar Seðlabanka Íslands. Samkvæmt fjárlagafrumvarpi ársins 2011 er sá kostnaður 166 milljarðar króna. Það er ríflega fimm sinnum hærri upphæð en talið er að Icesave muni kosta ríkissjóð. Eins og Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra sagði á Alþingi í febrúarlok fást þeir peningar aldrei til baka í ríkissjóð.
Í þriðja lagi ber ríkið kostnað af því að leggja föllnum fyrirtækjum og ríkisstofnunum öðrum en bönkunum til fé. Gylfi og Friðrik áætla að ríkið hafi lagt tæplega 38 milljarða króna til að verja Íbúðalánasjóð falli. Ríflega 22 milljörðum hefur verið varið til að bjarga Sjóvá og SpKef frá því að fara í þrot.
Óvissa um Icesave-kostnað
Í fjórða lagi þarf að telja með í kostnaði ríkisins við bankahrunið kostnað vegna Icesave. Eins og fjallað hefur verið um í fréttaskýringum hér í blaðinu undanfarna daga áætlar samninganefnd Íslands í Icesave-málinu að kostnaður ríkisins fari ekki yfir 32 milljarða króna.
Þetta mat samninganefndarinnar byggir á áætlunum skilanefndar Landsbanka Íslands á endurheimtum úr þrotabúi bankans, og því nokkurri óvissu háð. Samninganefndin setti því fram tvær fráviksspár, eina bjartsýna og aðra svartsýna.
Svartsýnni spáin gerir ráð fyrir því að um 20 prósentum minna fáist fyrir aðrar eignir þrotabús Landsbankans en peninga og skuldabréf hjá nýja Landsbankanum. Það myndi þýða að kostnaðurinn færi úr 32 milljörðum króna í 98 milljarða. Aðrir eru enn svartsýnni og spá því að kostnaðurinn geti farið vel yfir 100 milljarða.
Samþykki kjósendur Icesave-samninginn í þjóðaratkvæðagreiðslunni á laugardag verður samanlagður kostnaður íslenska ríkisins af bankahruninu um 468 milljarðar króna, sé miðað við kostnaðarmat samninganefndarinnar á Icesave-samningnum. Nákvæmur kostnaður veltur meðal annars á því hver kostnaðurinn við Icesave-samninginn verður þegar upp er staðið.
Gagnlegt getur verið að bera saman útgjöld ríkisins sem hlutfall af vergri landsframleiðslu, sem er samanlagt verðmæti allra vara sem framleiddar eru í landinu á einu ári að viðbættu verðmæti allrar þjónustu sem veitt er hér á landi á árinu.
Á síðasta ári var verg landsframleiðsla um það bil 1.500 milljarðar króna. Borið saman við þá tölu sést hversu gríðarlegt áætlað tjón lánardrottna íslensku bankanna er í raun og veru. Lánardrottnarnir töpuðu upphæð sem jafnast á við alla framleiðslu og veitta þjónustu á Íslandi á fimm ára tímabili.
Kostnaður ríkisins af bankahruninu gæti orðið samanlagt 468 milljarðar króna, um 31 prósent af vergri landsframleiðslu. Af þeirri upphæð eru 210 milljarðar, um 14 prósent af vergri landsframleiðslu, vegna endurfjármögnunar bankanna. Um 166 milljarðar falla á ríkið vegna Seðlabankans, um 11 prósent af vergri landsframleiðslu.
Við þetta bætist um það bil 60 milljarða kostnaður vegna endurfjármögnunar Íbúðalánasjóðs, Sjóvár og SpKef, um fjögur prósent af vergri landsframleiðslu.
Miðað við áætlaðan kostnað við Icesave, 32 milljarða, mun Icesave kosta stjórnvöld ríflega tvö prósent af vergri landsframleiðslu. Rætist svartsýnni spá samninganefndarinnar upp á 98 milljarða mun kostnaðurinn verða um 6,5 prósent af vergri landsframleiðslu.
