Hnútur sem þarf að leysa Ólafur Stephensen skrifar 19. apríl 2011 09:27 Viðræður atvinnurekenda, verkalýðshreyfingar og stjórnvalda komust í vondan hnút síðastliðinn föstudag þegar kjaraviðræður sigldu í strand. Sjávarútvegsmál voru stærsta ágreiningsefnið en ríkisstjórnin gat ekki sýnt vinnuveitendum á spilin um það hvaða breytingar yrðu gerðar á stjórn fiskveiða. Niðurstaðan er afleit; annars vegar er friður og stöðugleiki á vinnumarkaði í uppnámi og hins vegar er allt á huldu um það hvaða rekstrarumhverfi einni af undirstöðuatvinnugreinunum verður búið. Andstætt því sem margir hafa haldið fram að undanförnu tengist þetta tvennt. Það er erfitt fyrir þá sem reka fyrirtæki að skuldbinda þau til að standa undir tilteknum launahækkunum næstu þrjú árin þegar jafnmikil óvissa er um starfsskilyrði í stórri atvinnugrein. Útgerðarmenn eru nú að sumu leyti að uppskera eins og þeir hafa sáð. Árum saman hefur Landssamband íslenzkra útgerðarmanna komið fram í umræðum af hörku og óbilgirni (og sumir segja frekju, eins og Guðmundur Andri Thorsson rithöfundur gerði hér í blaðinu í gær). Í ýmsum málum, sérstaklega fiskveiðistjórnunarmálunum en líka t.d. umhverfismálum, hvalveiðimálum og Evrópumálum, hafa útgerðarmenn fremur útmálað þá sem eru ósammála þeim sem ómarktæka vitleysinga en að þeir hafi lýst sig reiðubúna að ræða málin. Inneign þeirra hjá almenningi er fyrir vikið óskaplega lítil. Þetta eiga stjórnmálamenn nú auðvelt með að nýta sér. Jóhanna Sigurðardóttir, Össur Skarphéðinsson og allir hinir sem hafa dembt sér yfir LÍÚ undanfarna daga vita mætavel að fyrir slíkar skammir fá þau bara prik hjá stórum hluta kjósenda. Það er auðvelt að nota LÍÚ-grýluna til að breiða yfir það að ríkisstjórnin er í raun ekki búin að ná neinni niðurstöðu um það hvaða breytingar hún vill gera á stjórn fiskveiða. Hér er hins vegar meira í húfi en svo að stjórnvöld geti leyft sér að spila á óvinsældir útgerðarauðvaldsins meðal almennings. Fiskveiðistjórnunarkerfinu þarf að breyta til að fullnægja réttlætissjónarmiðum. En það er til lítils unnið ef breytingarnar hafa það í för með sér að greinin standi ekki undir sér. Efnahagslíf Íslands má ekki við slíkri niðurstöðu. Það má heldur ekki gleymast að í raun er orðið of seint að gera nokkuð við því sem er í raun versta ranglætið í kvótakerfinu; að menn sem fengu kvótann gefins selji hann og fari út úr greininni með miklum gróða. Langflestir sem starfa við útgerð í dag keyptu kvótann sinn og breytingar þurfa að taka mið af því. LÍÚ hefur lýst sig reiðubúið til breytinga á fiskveiðistjórnunarkerfinu sem koma til móts við kröfur um aukið réttlæti og viðurkenningu á eignarhaldi þjóðarinnar á auðlindinni og hlutdeild hennar í arðinum af henni. En útgerðarmenn þurfa að finna sér nýjan tón í umræðum um þessi mál. Forsvarsmenn ríkisstjórnarinnar þurfa sömuleiðis að nálgast þessi mál af ábyrgð og horfa langt fram á veginn, í stað þess að falla í þá freistni að kaupa sér vinsældir með því að berja á útgerðarmönnum. Þennan hnút verður að leysa. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Á að banna rauða jólasveininn? Stefán Vagn Stefánsson Skoðun Munu bara allir fá dánaraðstoð? Bjarni Jónsson Skoðun Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Mannsæmandi lífeyrislaun strax Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Unga fólkið og frjósemi María Rut Baldursdóttir,Sigríður Auðunsdóttir Skoðun Tryggjum frelsi til handfæraveiða – eflum sjávarbyggðirnar Eyjólfur Ármannsson Skoðun Verja þarf friðinn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Það þarf meiri töffara í okkur Davíð Már Sigurðsson Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun
Viðræður atvinnurekenda, verkalýðshreyfingar og stjórnvalda komust í vondan hnút síðastliðinn föstudag þegar kjaraviðræður sigldu í strand. Sjávarútvegsmál voru stærsta ágreiningsefnið en ríkisstjórnin gat ekki sýnt vinnuveitendum á spilin um það hvaða breytingar yrðu gerðar á stjórn fiskveiða. Niðurstaðan er afleit; annars vegar er friður og stöðugleiki á vinnumarkaði í uppnámi og hins vegar er allt á huldu um það hvaða rekstrarumhverfi einni af undirstöðuatvinnugreinunum verður búið. Andstætt því sem margir hafa haldið fram að undanförnu tengist þetta tvennt. Það er erfitt fyrir þá sem reka fyrirtæki að skuldbinda þau til að standa undir tilteknum launahækkunum næstu þrjú árin þegar jafnmikil óvissa er um starfsskilyrði í stórri atvinnugrein. Útgerðarmenn eru nú að sumu leyti að uppskera eins og þeir hafa sáð. Árum saman hefur Landssamband íslenzkra útgerðarmanna komið fram í umræðum af hörku og óbilgirni (og sumir segja frekju, eins og Guðmundur Andri Thorsson rithöfundur gerði hér í blaðinu í gær). Í ýmsum málum, sérstaklega fiskveiðistjórnunarmálunum en líka t.d. umhverfismálum, hvalveiðimálum og Evrópumálum, hafa útgerðarmenn fremur útmálað þá sem eru ósammála þeim sem ómarktæka vitleysinga en að þeir hafi lýst sig reiðubúna að ræða málin. Inneign þeirra hjá almenningi er fyrir vikið óskaplega lítil. Þetta eiga stjórnmálamenn nú auðvelt með að nýta sér. Jóhanna Sigurðardóttir, Össur Skarphéðinsson og allir hinir sem hafa dembt sér yfir LÍÚ undanfarna daga vita mætavel að fyrir slíkar skammir fá þau bara prik hjá stórum hluta kjósenda. Það er auðvelt að nota LÍÚ-grýluna til að breiða yfir það að ríkisstjórnin er í raun ekki búin að ná neinni niðurstöðu um það hvaða breytingar hún vill gera á stjórn fiskveiða. Hér er hins vegar meira í húfi en svo að stjórnvöld geti leyft sér að spila á óvinsældir útgerðarauðvaldsins meðal almennings. Fiskveiðistjórnunarkerfinu þarf að breyta til að fullnægja réttlætissjónarmiðum. En það er til lítils unnið ef breytingarnar hafa það í för með sér að greinin standi ekki undir sér. Efnahagslíf Íslands má ekki við slíkri niðurstöðu. Það má heldur ekki gleymast að í raun er orðið of seint að gera nokkuð við því sem er í raun versta ranglætið í kvótakerfinu; að menn sem fengu kvótann gefins selji hann og fari út úr greininni með miklum gróða. Langflestir sem starfa við útgerð í dag keyptu kvótann sinn og breytingar þurfa að taka mið af því. LÍÚ hefur lýst sig reiðubúið til breytinga á fiskveiðistjórnunarkerfinu sem koma til móts við kröfur um aukið réttlæti og viðurkenningu á eignarhaldi þjóðarinnar á auðlindinni og hlutdeild hennar í arðinum af henni. En útgerðarmenn þurfa að finna sér nýjan tón í umræðum um þessi mál. Forsvarsmenn ríkisstjórnarinnar þurfa sömuleiðis að nálgast þessi mál af ábyrgð og horfa langt fram á veginn, í stað þess að falla í þá freistni að kaupa sér vinsældir með því að berja á útgerðarmönnum. Þennan hnút verður að leysa.