Kjötkatli lokað Ólafur Þ. Stephensen skrifar 24. júní 2011 09:00 Alþingismenn tóku rétta ákvörðun þegar þeir urðu sammála um að hætta að úthluta sjálfir alls konar smástyrkjum til góðra mála, eins og venjan hefur verið lengi. Eins og Fréttablaðið sagði frá í gær hefur fjárlaganefnd nú ákveðið að færa þessa úthlutun frá þinginu og í hendur sjóða, sveitarfélaga og ráðuneyta. Sjálfsagt hafa mörg verkefni sem Alþingi hefur styrkt með nokkur hundruð þúsund krónum eða jafnvel fáeinum milljónum verið þjóðþrifaverk. Á lista þessa árs kennir margra grasa; það er verið að gera upp gamla eikarbáta, útrýma lúpínu og skógarkerfli, gera byggða- og sögusöfnum til góða, styrkja lista- og menningarstarfsemi, vernda landnámshænuna og hjálpa heimilislausum köttum svo dæmi séu nefnd. Hins vegar er alveg ástæðulaust að alþingismenn séu sjálfir að vasast í þessari styrkjastarfsemi. Í fyrsta lagi er tíma þingsins betur varið í að leggja hinar stóru línur í fjárlagavinnunni. Fjárlaganefnd, og í sumum tilvikum málefnanefndir þingsins, hefur varið allt of löngum tíma í að hitta umsækjendur um styrki og fara yfir umsóknir. Í öðru lagi eru þingmenn ekki endilega þeir sem hafa bezta þekkingu á viðkomandi málaflokki og geta metið hvar peninganna er mest þörf. Valgerður Bjarnadóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, hitti naglann á höfuðið þegar hún sagði í umræðum á þingi síðastliðinn vetur að hún og aðrir í þingsalnum hefðu „engin efnisleg rök til að skipta þessum fjármunum á milli margra verðugra". Mun líklegra er að stjórnir lögbundinna sjóða, menningarráð sveitarfélaga og starfsmenn ráðuneyta hafi faglegar forsendur til að meta umsóknirnar. Í þriðja lagi er með þessari breytingu tekin sú freisting af þingmönnum að nýta þennan kjötketil upp á nokkur hundruð milljónir til kjördæmapots og atkvæðakaupa. Oddný Harðardóttir segir í Fréttablaðinu í gær að uppi hafi verið „orðrómur" um að „þingmenn noti þetta til að hygla sínu kjördæmi og vinum sínum jafnvel". Þetta er kurteislega orðað. Þeir sem fylgjast náið með pólitík vita að þetta er meira en orðrómur. Með þessari breytingu mun það loks eiga við, eins og Oddný bendir á, að stjórnsýslulög munu eiga við um þau stjórnvöld sem úthluta styrkjunum og þau geta þar af leiðandi þurft að rökstyðja úthlutanirnar. Alþingi er undanþegið stjórnsýslulögum og þarf ekki að skýra ákvarðanir sínar. Jafnframt verða væntanlega gerðar meiri kröfur til þess að styrkþegarnir sýni fram á að styrkjunum hafi verið varið eins og til var ætlazt. Allt er þetta þess vegna í þágu gegnsæis og betri meðferðar á almannafé. Kannski sparast meira að segja einhverjar krónur, af því að Alþingi verður nízkara á „safnliðina" þegar það getur ekki lengur úthlutað þeim sjálft. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Munu bara allir fá dánaraðstoð? Bjarni Jónsson Skoðun Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Mannsæmandi lífeyrislaun strax Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Á að banna rauða jólasveininn? Stefán Vagn Stefánsson Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir Skoðun Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun
Alþingismenn tóku rétta ákvörðun þegar þeir urðu sammála um að hætta að úthluta sjálfir alls konar smástyrkjum til góðra mála, eins og venjan hefur verið lengi. Eins og Fréttablaðið sagði frá í gær hefur fjárlaganefnd nú ákveðið að færa þessa úthlutun frá þinginu og í hendur sjóða, sveitarfélaga og ráðuneyta. Sjálfsagt hafa mörg verkefni sem Alþingi hefur styrkt með nokkur hundruð þúsund krónum eða jafnvel fáeinum milljónum verið þjóðþrifaverk. Á lista þessa árs kennir margra grasa; það er verið að gera upp gamla eikarbáta, útrýma lúpínu og skógarkerfli, gera byggða- og sögusöfnum til góða, styrkja lista- og menningarstarfsemi, vernda landnámshænuna og hjálpa heimilislausum köttum svo dæmi séu nefnd. Hins vegar er alveg ástæðulaust að alþingismenn séu sjálfir að vasast í þessari styrkjastarfsemi. Í fyrsta lagi er tíma þingsins betur varið í að leggja hinar stóru línur í fjárlagavinnunni. Fjárlaganefnd, og í sumum tilvikum málefnanefndir þingsins, hefur varið allt of löngum tíma í að hitta umsækjendur um styrki og fara yfir umsóknir. Í öðru lagi eru þingmenn ekki endilega þeir sem hafa bezta þekkingu á viðkomandi málaflokki og geta metið hvar peninganna er mest þörf. Valgerður Bjarnadóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, hitti naglann á höfuðið þegar hún sagði í umræðum á þingi síðastliðinn vetur að hún og aðrir í þingsalnum hefðu „engin efnisleg rök til að skipta þessum fjármunum á milli margra verðugra". Mun líklegra er að stjórnir lögbundinna sjóða, menningarráð sveitarfélaga og starfsmenn ráðuneyta hafi faglegar forsendur til að meta umsóknirnar. Í þriðja lagi er með þessari breytingu tekin sú freisting af þingmönnum að nýta þennan kjötketil upp á nokkur hundruð milljónir til kjördæmapots og atkvæðakaupa. Oddný Harðardóttir segir í Fréttablaðinu í gær að uppi hafi verið „orðrómur" um að „þingmenn noti þetta til að hygla sínu kjördæmi og vinum sínum jafnvel". Þetta er kurteislega orðað. Þeir sem fylgjast náið með pólitík vita að þetta er meira en orðrómur. Með þessari breytingu mun það loks eiga við, eins og Oddný bendir á, að stjórnsýslulög munu eiga við um þau stjórnvöld sem úthluta styrkjunum og þau geta þar af leiðandi þurft að rökstyðja úthlutanirnar. Alþingi er undanþegið stjórnsýslulögum og þarf ekki að skýra ákvarðanir sínar. Jafnframt verða væntanlega gerðar meiri kröfur til þess að styrkþegarnir sýni fram á að styrkjunum hafi verið varið eins og til var ætlazt. Allt er þetta þess vegna í þágu gegnsæis og betri meðferðar á almannafé. Kannski sparast meira að segja einhverjar krónur, af því að Alþingi verður nízkara á „safnliðina" þegar það getur ekki lengur úthlutað þeim sjálft.
Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun