Tifandi tímasprengja Ólafur Þ. Stephensen skrifar 16. ágúst 2012 06:00 Fréttablaðið sagði frá því í gær að stjórnvöld ættu nú í viðræðum við samtök opinberra starfsmanna um stórtækar breytingar á lífeyriskerfi þeirra. Meðal þess sem væri rætt um væri að hækka lífeyrisaldur úr 65 árum í 67 eins og tíðkast á almennum vinnumarkaði og færa réttindaávinnslu opinberra starfsmanna til samræmis við það sem gerist í almennum lífeyrissjóðum. Meginmunurinn á lífeyriskerfi opinberra starfsmanna og almennra launþega er að hinir fyrrnefndu njóta ríkisábyrgðar á lífeyrisréttindunum, sem eru skilgreind í lögum. Ef iðgjöldin duga ekki fyrir réttindum borgar ríkið mismuninn, í stað þess að réttindin séu skert eins og á almenna markaðnum. Auk þess er lífeyrisaldurinn ólíkur og réttindaávinnslan hagstæðari. Ofan á allt saman njóta eldri starfsmenn tengingar við laun eftirmanns, sem þýðir að launabreytingar hækka lífeyrisskuldbindingarnar. Þetta opinbera lífeyriskerfi er í raun tifandi tímasprengja fyrir skattgreiðendur og þar með ógn við hagsmuni allra launþega. Nú þegar er á því hundraða milljarða tryggingafræðilegur halli, þ.e. munurinn á því sem sjóðir opinberra starfsmanna þurfa að greiða í lífeyri og eignunum sem eiga að standa undir greiðslunum. Skattgreiðendur munu þurfa að brúa það bil. Í Fréttablaðinu í dag koma fram sláandi tölur um hvað það mun að líkindum kosta skattgreiðendur árlega að greiða upp hallann á kerfinu sem þegar er orðinn til vegna áunninna réttinda. Ríkið hefur undanfarin ár sparað sér hækkun iðgjalds í Lífeyrissjóð ríkisstarfsmanna (LSR) sem þýðir í raun eingöngu frestun á milljarða útgjöldum. Það er ekki seinna vænna að vinda ofan af þessu kerfi. Það eru sameiginlegir hagsmunir allra launþega, bæði á opinberum og almennum vinnumarkaði. Annars verða lífeyrisskuldbindingar hins opinbera slíkur baggi á sameiginlegum sjóðum að almannaþjónustan mun líða fyrir það og því fylgir að sjálfsögðu að störf opinberra starfsmanna verða í enn meiri hættu en orðið er. Krafa samtaka opinberra starfsmanna er að áunnin réttindi verði ekki skert. Það er skiljanleg krafa. Hins vegar er hæpnara að krefjast þess að þeir, sem nú borga í A-deild LSR eigi rétt á að vera þar áfram með óbreyttum kjörum. Opinberir starfsmenn gera sömuleiðis kröfu um leiðréttingu launa um leið og lífeyrisréttur skerðist. Það er líka eðlileg krafa. Lægri laun í opinbera geiranum en á almennum markaði hafa löngum verið réttlætt með betri lífeyrisrétti. Þrátt fyrir það hefur munurinn gert ríkinu erfitt fyrir í samkeppni um hæfasta fólkið. Á móti þessari breytingu mun ríkið hins vegar neyðast til að grípa til hagræðingar og ekki er víst að forsvarsmenn opinberra starfsmanna séu reiðubúnir að horfast í augu við það. Um leið og laun og lífeyrisréttur opinberra starfsmanna og almennra launþega yrðu samræmd þyrfti að afnema þá tvískiptingu vinnumarkaðarins, sem felst í gjörólíkri vinnulöggjöf fyrir þessa tvo hluta. Rík uppsagnarvernd hefur til dæmis verið ein réttlætingin fyrir lægri launum í opinbera geiranum. Opinber rekstur yrði til muna skilvirkari ef sama vinnulöggjöf gilti þar og í einkageiranum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir Skoðun Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson Skoðun Á að banna rauða jólasveininn? Stefán Vagn Stefánsson Skoðun
Fréttablaðið sagði frá því í gær að stjórnvöld ættu nú í viðræðum við samtök opinberra starfsmanna um stórtækar breytingar á lífeyriskerfi þeirra. Meðal þess sem væri rætt um væri að hækka lífeyrisaldur úr 65 árum í 67 eins og tíðkast á almennum vinnumarkaði og færa réttindaávinnslu opinberra starfsmanna til samræmis við það sem gerist í almennum lífeyrissjóðum. Meginmunurinn á lífeyriskerfi opinberra starfsmanna og almennra launþega er að hinir fyrrnefndu njóta ríkisábyrgðar á lífeyrisréttindunum, sem eru skilgreind í lögum. Ef iðgjöldin duga ekki fyrir réttindum borgar ríkið mismuninn, í stað þess að réttindin séu skert eins og á almenna markaðnum. Auk þess er lífeyrisaldurinn ólíkur og réttindaávinnslan hagstæðari. Ofan á allt saman njóta eldri starfsmenn tengingar við laun eftirmanns, sem þýðir að launabreytingar hækka lífeyrisskuldbindingarnar. Þetta opinbera lífeyriskerfi er í raun tifandi tímasprengja fyrir skattgreiðendur og þar með ógn við hagsmuni allra launþega. Nú þegar er á því hundraða milljarða tryggingafræðilegur halli, þ.e. munurinn á því sem sjóðir opinberra starfsmanna þurfa að greiða í lífeyri og eignunum sem eiga að standa undir greiðslunum. Skattgreiðendur munu þurfa að brúa það bil. Í Fréttablaðinu í dag koma fram sláandi tölur um hvað það mun að líkindum kosta skattgreiðendur árlega að greiða upp hallann á kerfinu sem þegar er orðinn til vegna áunninna réttinda. Ríkið hefur undanfarin ár sparað sér hækkun iðgjalds í Lífeyrissjóð ríkisstarfsmanna (LSR) sem þýðir í raun eingöngu frestun á milljarða útgjöldum. Það er ekki seinna vænna að vinda ofan af þessu kerfi. Það eru sameiginlegir hagsmunir allra launþega, bæði á opinberum og almennum vinnumarkaði. Annars verða lífeyrisskuldbindingar hins opinbera slíkur baggi á sameiginlegum sjóðum að almannaþjónustan mun líða fyrir það og því fylgir að sjálfsögðu að störf opinberra starfsmanna verða í enn meiri hættu en orðið er. Krafa samtaka opinberra starfsmanna er að áunnin réttindi verði ekki skert. Það er skiljanleg krafa. Hins vegar er hæpnara að krefjast þess að þeir, sem nú borga í A-deild LSR eigi rétt á að vera þar áfram með óbreyttum kjörum. Opinberir starfsmenn gera sömuleiðis kröfu um leiðréttingu launa um leið og lífeyrisréttur skerðist. Það er líka eðlileg krafa. Lægri laun í opinbera geiranum en á almennum markaði hafa löngum verið réttlætt með betri lífeyrisrétti. Þrátt fyrir það hefur munurinn gert ríkinu erfitt fyrir í samkeppni um hæfasta fólkið. Á móti þessari breytingu mun ríkið hins vegar neyðast til að grípa til hagræðingar og ekki er víst að forsvarsmenn opinberra starfsmanna séu reiðubúnir að horfast í augu við það. Um leið og laun og lífeyrisréttur opinberra starfsmanna og almennra launþega yrðu samræmd þyrfti að afnema þá tvískiptingu vinnumarkaðarins, sem felst í gjörólíkri vinnulöggjöf fyrir þessa tvo hluta. Rík uppsagnarvernd hefur til dæmis verið ein réttlætingin fyrir lægri launum í opinbera geiranum. Opinber rekstur yrði til muna skilvirkari ef sama vinnulöggjöf gilti þar og í einkageiranum.
Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Hvað er Arne Slot þjálfari Liverpool að gera rétt?–vangaveltur frá sálfræðingi Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun