Margt græðist með gufulögninni Svavar Hávarðsson skrifar 17. júní 2013 10:00 Óumflýjanlegt er að uppbyggingu virkjunar fylgi mikið rask; sjónræn áhrif eru mikil. fréttablaðið/gva Ef gufulögn verður lögð frá Hverahlíð að Hellisheiðarvirkjun telja sérfræðingar Orkuveitu Reykjavíkur það koma sterklega til greina að hætta við byggingu Hverahlíðarvirkjunar eins og hún hefur verið hugsuð um árabil. Framtíðarsýn orkuframleiðslu úr Henglinum felst í því að allur rekstur væri á sama stað. Ekkert er í hendi hvað varðar framhaldið en fari svo má til sanns vegar færa að dregið sé úr umhverfisáhrifum uppbyggingarinnar á Hellisheiði. Hverahlíðarvirkjun fullbyggð er mikið mannvirki sem yrði mjög sýnilegt.Allt í réttri röð Bjarni Bjarnason, forstjóri Orkuveitunnar, segist fyrir sitt leyti ekki sjá neina ókosti við að gufulögnin verði lögð. „Þetta lokar engum dyrum, heldur mun lögnin nýtast óháð því hvernig fer. Stóru póstarnir eru að koma í veg fyrir tekjutap Orkuveitunnar með því að fæða Hellisheiðarvirkjun með gufu næstu árin. Síðan er gríðarlega mikilvægt að við fáum vinnsluprófun á Hverahlíð. Þetta er yfirleitt ekki hægt, og í því felst nokkur sérstaða. Þarna verður hægt að kostaprófa svæðið áður en ákvörðun er tekin um að byggja virkjun. Þá eru hlutirnir unnir í réttri röð, ef svo má segja. En það er óvanalegt að það sé hægt.“Rask Því fylgir mikið rask að byggja upp jarðvarmavirkjun. Þó svo að ákvörðun hafi ekki verið tekin um að hætta við uppbyggingu Hverahlíðarvirkjunar er sá möguleiki orðinn raunverulegur – jafnvel líklegur. „Það er mjög jákvætt. Eins og má sjá á Hellisheiðarvirkjun og annars staðar þar sem jarðvarmavirkjanir hafa risið er um ansi mikið mannvirki að ræða. Sem dæmi má nefna Kröflu, sem er sextíu megavött, en Hverahlíðarvirkjun á að verða níutíu megavött – töluvert stærri og meiri. Þessu fylgir sjálft stöðvarhúsið og kæliturnar. Svo er það gufustrókur, mjög stór, sem leiðir augað að virkjuninni frekar en annað. Svo er margt annað sem veldur því að virkjunin er mjög sýnileg í umhverfinu,“ segir Bjarni og bætir því við að til hafi staðið að reyna að fela virkjunina í umhverfinu en það hafi ekki reynst mögulegt. Það sem eftir stendur í dag er safnlagnir á milli borholanna í Hverahlíð. „Við teljum að hægt sé að leggja lagnir með ás í landslaginu samsíða þjóðveginum, svo hann sjáist ekki frá veginum, og síðan verður aðeins ein lögn undir þjóðveginn,“ segir Bjarni. „Þessu fylgir auðvitað rask en það er miklu minna en annars væri. Við höfum verið að gera tilraunir með meðhöndlun á þessum lögnum svo þær falli betur inn í umhverfið.“ Bjarni segir að fjárhagslegur ávinningur hafi ekki verið metinn; munurinn á byggingu Hverahlíðarvirkjunar og gufulagnar sem framtíðarlausnar með því að byggja við Hellisheiðarvirkjun. „Við höfum ekki gert úttekt á því, það er ekki komið að þeim tímapunkti. Næst er að stjórn Orkuveitunnar taki ákvörðun um framhaldið; hún samþykki að hefja undirbúning. Þar er undir hönnun, ítarleg kostnaðaráætlun og leyfismál eftir að ákvörðun stjórnar liggur fyrir. Fyrst er að ræða við Skipulagsstofnun um það hvort framkvæmdin krefst endurskoðunar á umhverfismati, sem við vitum ekki. Síðan eru það skipulagsmál, eins og við aðalskipulag hjá sveitarfélaginu Ölfusi varðandi lagnaleið. Ef þetta gengur allt eftir og kostnaðarmat sýnir enn að þetta sé hagkvæmasta lausnin verður farið í verkið. En þetta tekur einhverja mánuði,“ segir Bjarni.Umfang Hverahlíðarvirkjunar Í gögnum Orkuveitunnar og skipulagsyfirvalda vegna Hverahlíðarvirkjunar kemur fram að helstu framkvæmdaþættir hennar eru borholur, borteigar, gufuveita, stöðvarhús, kæliturnar, niðurrennslisveita, vegir og slóðar á framkvæmdasvæði. Þess utan efnistaka, aðstaða verktaka og línutenging við flutningskerfi Landsnets. Áætlað framkvæmdasvæði er um 320 hektarar lands. Stöðvarhús Hverahlíðarvirkjunar mun verða um 5.000 fermetrar að grunnfleti og um tuttugu metrar á hæð. Gert er ráð fyrir að koma fyrir tveim kæliturnum á byggingareit stöðvarhússins. Hver þeirra um 900 fermetrar að grunnfleti og um tuttugu metra hár. Borteigar yrðu alls sex en borholur fyrir fullbyggða virkjun átján talsins. Losun jarðhitalofttegunda er um þrjátíu þúsund tonn á ári. Fyllingarefni vegna framkvæmdarinnar eru alls 300 til 400 þúsund rúmmetrar. Í áliti Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum frá 2008 segir að stofnunin telji að fyrirhuguð virkjun við Hverahlíð muni hafa talsverð neikvæð sjónræn áhrif sem muni breyta ásýnd svæðis við Suðurlandsveg og talsvert rask á hraunbreiðunni. Hins vegar sé framkvæmdasvæðið svo nálægt fjölförnum þjóðvegi og Hellisheiðarvirkjun að upplifun þess sem lítt snortins kyrrláts svæðis sé ekki fyrir hendi. Fréttaskýringar Mest lesið Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Innlent Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Innlent Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu Innlent Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Innlent Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Innlent Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Innlent Loksins mega hommar gefa blóð Innlent Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Innlent Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Innlent „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Innlent Fleiri fréttir Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Loksins mega hommar gefa blóð Blóðgjöf samkynhneigðra karla leyfð og ósáttar húsmæður Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Nefndin deili ekki við þá sem gagnrýna hana á „mis málefnalegan hátt“ Bein útsending: Ávarp fráfarandi formanns Vinstri grænna Nágrannaerjur í Kópavogi: Ekki sýnt fram á að ákveðin tré valdi verulegum óþægindum Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Ábendingarnar verði teknar alvarlega Hætta rannsókn á mútumálinu á Selfossi Þrettán fengið samtals 512 eldri orlofsdaga greidda við starfslok Ökumanns hvítrar Teslu enn leitað Starfsfólk Ítalíu vill bíl Eflingar burt „Hönnun er í raun og veru allt í kringum okkur“ Rjúpnaveiðitímabilið 25 til 58 dagar eftir svæðum Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Níu ára stúlka sem féll niður loftræstistokk á rétt á skaðabótum „Laxaastmi“ tekinn alvarlega fyrir vestan Loftmyndir opna nýtt og einstakt þrívíddarkort af Íslandi Býst við þremur áminningum til og hjólar í lögmannanefnd List í anda frægustu orða Vigdísar og allar slaufurnar á sama stað Stilltu til friðar í slagsmálum fyrir utan skemmtistað Lögmaður eiginkonunnar fyrrverandi segir lögreglu ljúga Vísar orðum Jóns um nýja Ölfusárbrú á bug Þrír í haldi í fíkniefnamáli Sjá meira
Ef gufulögn verður lögð frá Hverahlíð að Hellisheiðarvirkjun telja sérfræðingar Orkuveitu Reykjavíkur það koma sterklega til greina að hætta við byggingu Hverahlíðarvirkjunar eins og hún hefur verið hugsuð um árabil. Framtíðarsýn orkuframleiðslu úr Henglinum felst í því að allur rekstur væri á sama stað. Ekkert er í hendi hvað varðar framhaldið en fari svo má til sanns vegar færa að dregið sé úr umhverfisáhrifum uppbyggingarinnar á Hellisheiði. Hverahlíðarvirkjun fullbyggð er mikið mannvirki sem yrði mjög sýnilegt.Allt í réttri röð Bjarni Bjarnason, forstjóri Orkuveitunnar, segist fyrir sitt leyti ekki sjá neina ókosti við að gufulögnin verði lögð. „Þetta lokar engum dyrum, heldur mun lögnin nýtast óháð því hvernig fer. Stóru póstarnir eru að koma í veg fyrir tekjutap Orkuveitunnar með því að fæða Hellisheiðarvirkjun með gufu næstu árin. Síðan er gríðarlega mikilvægt að við fáum vinnsluprófun á Hverahlíð. Þetta er yfirleitt ekki hægt, og í því felst nokkur sérstaða. Þarna verður hægt að kostaprófa svæðið áður en ákvörðun er tekin um að byggja virkjun. Þá eru hlutirnir unnir í réttri röð, ef svo má segja. En það er óvanalegt að það sé hægt.“Rask Því fylgir mikið rask að byggja upp jarðvarmavirkjun. Þó svo að ákvörðun hafi ekki verið tekin um að hætta við uppbyggingu Hverahlíðarvirkjunar er sá möguleiki orðinn raunverulegur – jafnvel líklegur. „Það er mjög jákvætt. Eins og má sjá á Hellisheiðarvirkjun og annars staðar þar sem jarðvarmavirkjanir hafa risið er um ansi mikið mannvirki að ræða. Sem dæmi má nefna Kröflu, sem er sextíu megavött, en Hverahlíðarvirkjun á að verða níutíu megavött – töluvert stærri og meiri. Þessu fylgir sjálft stöðvarhúsið og kæliturnar. Svo er það gufustrókur, mjög stór, sem leiðir augað að virkjuninni frekar en annað. Svo er margt annað sem veldur því að virkjunin er mjög sýnileg í umhverfinu,“ segir Bjarni og bætir því við að til hafi staðið að reyna að fela virkjunina í umhverfinu en það hafi ekki reynst mögulegt. Það sem eftir stendur í dag er safnlagnir á milli borholanna í Hverahlíð. „Við teljum að hægt sé að leggja lagnir með ás í landslaginu samsíða þjóðveginum, svo hann sjáist ekki frá veginum, og síðan verður aðeins ein lögn undir þjóðveginn,“ segir Bjarni. „Þessu fylgir auðvitað rask en það er miklu minna en annars væri. Við höfum verið að gera tilraunir með meðhöndlun á þessum lögnum svo þær falli betur inn í umhverfið.“ Bjarni segir að fjárhagslegur ávinningur hafi ekki verið metinn; munurinn á byggingu Hverahlíðarvirkjunar og gufulagnar sem framtíðarlausnar með því að byggja við Hellisheiðarvirkjun. „Við höfum ekki gert úttekt á því, það er ekki komið að þeim tímapunkti. Næst er að stjórn Orkuveitunnar taki ákvörðun um framhaldið; hún samþykki að hefja undirbúning. Þar er undir hönnun, ítarleg kostnaðaráætlun og leyfismál eftir að ákvörðun stjórnar liggur fyrir. Fyrst er að ræða við Skipulagsstofnun um það hvort framkvæmdin krefst endurskoðunar á umhverfismati, sem við vitum ekki. Síðan eru það skipulagsmál, eins og við aðalskipulag hjá sveitarfélaginu Ölfusi varðandi lagnaleið. Ef þetta gengur allt eftir og kostnaðarmat sýnir enn að þetta sé hagkvæmasta lausnin verður farið í verkið. En þetta tekur einhverja mánuði,“ segir Bjarni.Umfang Hverahlíðarvirkjunar Í gögnum Orkuveitunnar og skipulagsyfirvalda vegna Hverahlíðarvirkjunar kemur fram að helstu framkvæmdaþættir hennar eru borholur, borteigar, gufuveita, stöðvarhús, kæliturnar, niðurrennslisveita, vegir og slóðar á framkvæmdasvæði. Þess utan efnistaka, aðstaða verktaka og línutenging við flutningskerfi Landsnets. Áætlað framkvæmdasvæði er um 320 hektarar lands. Stöðvarhús Hverahlíðarvirkjunar mun verða um 5.000 fermetrar að grunnfleti og um tuttugu metrar á hæð. Gert er ráð fyrir að koma fyrir tveim kæliturnum á byggingareit stöðvarhússins. Hver þeirra um 900 fermetrar að grunnfleti og um tuttugu metra hár. Borteigar yrðu alls sex en borholur fyrir fullbyggða virkjun átján talsins. Losun jarðhitalofttegunda er um þrjátíu þúsund tonn á ári. Fyllingarefni vegna framkvæmdarinnar eru alls 300 til 400 þúsund rúmmetrar. Í áliti Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum frá 2008 segir að stofnunin telji að fyrirhuguð virkjun við Hverahlíð muni hafa talsverð neikvæð sjónræn áhrif sem muni breyta ásýnd svæðis við Suðurlandsveg og talsvert rask á hraunbreiðunni. Hins vegar sé framkvæmdasvæðið svo nálægt fjölförnum þjóðvegi og Hellisheiðarvirkjun að upplifun þess sem lítt snortins kyrrláts svæðis sé ekki fyrir hendi.
Fréttaskýringar Mest lesið Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Innlent Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Innlent Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu Innlent Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Innlent Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Innlent Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Innlent Loksins mega hommar gefa blóð Innlent Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Innlent Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Innlent „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Innlent Fleiri fréttir Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Loksins mega hommar gefa blóð Blóðgjöf samkynhneigðra karla leyfð og ósáttar húsmæður Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Nefndin deili ekki við þá sem gagnrýna hana á „mis málefnalegan hátt“ Bein útsending: Ávarp fráfarandi formanns Vinstri grænna Nágrannaerjur í Kópavogi: Ekki sýnt fram á að ákveðin tré valdi verulegum óþægindum Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Ábendingarnar verði teknar alvarlega Hætta rannsókn á mútumálinu á Selfossi Þrettán fengið samtals 512 eldri orlofsdaga greidda við starfslok Ökumanns hvítrar Teslu enn leitað Starfsfólk Ítalíu vill bíl Eflingar burt „Hönnun er í raun og veru allt í kringum okkur“ Rjúpnaveiðitímabilið 25 til 58 dagar eftir svæðum Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Níu ára stúlka sem féll niður loftræstistokk á rétt á skaðabótum „Laxaastmi“ tekinn alvarlega fyrir vestan Loftmyndir opna nýtt og einstakt þrívíddarkort af Íslandi Býst við þremur áminningum til og hjólar í lögmannanefnd List í anda frægustu orða Vigdísar og allar slaufurnar á sama stað Stilltu til friðar í slagsmálum fyrir utan skemmtistað Lögmaður eiginkonunnar fyrrverandi segir lögreglu ljúga Vísar orðum Jóns um nýja Ölfusárbrú á bug Þrír í haldi í fíkniefnamáli Sjá meira