Léttara regluverk Ólafur Þ. Stephensen skrifar 16. nóvember 2013 06:00 Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra lagði í byrjun vikunnar fram þarft frumvarp á Alþingi. Það fjallar um aðgerðir til að draga úr reglubyrði atvinnulífsins og efla samkeppni. Meiningin er að standa betur að undirbúningi löggjafar þannig að hún verði ekki til þess að leggja óþarfar byrðar og skriffinnsku á fyrirtækin í landinu. Nú fer ekki á milli mála að reglur eru nauðsynlegar til að passa upp á alls konar almannahagsmuni, til dæmis að vernda umhverfið og heilsu fólks og tryggja hag neytenda. En það er jafnljóst að opinbert regluverk er á sumum sviðum komið út í öfgar og flækjurnar áreiðanlega ekki nauðsynlegar til að tryggja almannahagsmuni. Við þekkjum ýmis dæmi um slíkt. Viðskiptaráð hefur til dæmis ítrekað á undanförnum árum vakið athygli á því hversu fáránlega dýrt er og flókið að koma af stað einföldum rekstri eins og litlu kaffihúsi eða bar. Til þess þarf fimm opinber leyfi og vel á fjórða tug vottorða. Kostnaðurinn við pappírana er mörg hundruð þúsund krónur. Verðandi veitingamenn þurfa að þvælast þvers og kruss um frumskóg opinberra stofnana og eftirlitsaðila og heimsækja suma oftar en einu sinni. Sennilega var ekki meining löggjafans að hafa þetta svona, en af því að heildarsýnina skortir og fáir hafa velt fyrir sér hvernig mismunandi lög og reglur spila saman endar regluverkið með að verða svona fráleitlega flókið og þungt í vöfum. Skrifræði af þessu tagi getur hreinlega latt fólk til að stofna fyrirtæki og láta að sér kveða í atvinnulífinu. Það segir sig líka sjálft að lítil fyrirtæki bera hlutfallslega miklu meiri fyrirhöfn og kostnað af flóknu regluverki en þau stóru. Ætlunin með frumvarpi forsætisráðherra er að leita „einfaldra, skilvirkra og hagkvæmra leiða til að ná fram samfélagslegum markmiðum.“ Það getur þýtt að ekki þurfi endilega alltaf nýja lagasetningu til, heldur sé hægt að ná markmiðunum með öðrum leiðum. Sömuleiðis er meiningin að festa í sessi þá meginreglu að innleiða ekki íþyngjandi reglu nema önnur slík víki þá í staðinn. Í þessum tilgangi á að stofna óháð ráð, svokallað regluráð, sem á að vera stjórnvöldum til ráðgjafar um hvernig eigi að ná þessum markmiðum. Ráðuneyti, ríkisstofnanir og sveitarfélög eiga að bera undir ráðið allar lagabreytingar og breytingar á stjórnvaldsfyrirmælum sem hafa áhrif á atvinnulíf og samkeppni. Athugasemdir ráðsins eiga svo að birtast með frumvörpum þegar þau koma til kasta Alþingis. Mikið af löggjöf sem snertir atvinnulífið kemur til okkar frá Evrópusambandinu í gegnum EES-samninginn. Ráðið mun ekki geta haft miklar skoðanir á meiripartinum af henni, en í sumum tilvikum er þó svigrúm til að ganga skemmra en tilskipanir ESB kveða á um. Slíkt dæmi hefur verið í fréttum nýlega; löggjöf um að olíufélög verði að blanda lífrænu eldsneyti í olíuna hefði ekki þurft að taka gildi fyrr en eftir sjö ár. Slíkan frest hefði að sjálfsögðu átt að nýta. Almennt er það góð nálgun að undirbúa löggjöf betur þannig að hún sé einfaldari, gegnsærri og minna íþyngjandi. Það er rétt að byrja á atvinnulífinu, en það sama á að sjálfsögðu við um ýmis lög og reglur sem snerta daglegt líf borgaranna. Þar má einfalda ýmislegt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þetta lítur ekki vel út Jón Ingi Hákonarson Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun Máttur orðanna: Breyting á orðavali getur breytt hugarfarinu Ingrid Kuhlman Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir Skoðun
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra lagði í byrjun vikunnar fram þarft frumvarp á Alþingi. Það fjallar um aðgerðir til að draga úr reglubyrði atvinnulífsins og efla samkeppni. Meiningin er að standa betur að undirbúningi löggjafar þannig að hún verði ekki til þess að leggja óþarfar byrðar og skriffinnsku á fyrirtækin í landinu. Nú fer ekki á milli mála að reglur eru nauðsynlegar til að passa upp á alls konar almannahagsmuni, til dæmis að vernda umhverfið og heilsu fólks og tryggja hag neytenda. En það er jafnljóst að opinbert regluverk er á sumum sviðum komið út í öfgar og flækjurnar áreiðanlega ekki nauðsynlegar til að tryggja almannahagsmuni. Við þekkjum ýmis dæmi um slíkt. Viðskiptaráð hefur til dæmis ítrekað á undanförnum árum vakið athygli á því hversu fáránlega dýrt er og flókið að koma af stað einföldum rekstri eins og litlu kaffihúsi eða bar. Til þess þarf fimm opinber leyfi og vel á fjórða tug vottorða. Kostnaðurinn við pappírana er mörg hundruð þúsund krónur. Verðandi veitingamenn þurfa að þvælast þvers og kruss um frumskóg opinberra stofnana og eftirlitsaðila og heimsækja suma oftar en einu sinni. Sennilega var ekki meining löggjafans að hafa þetta svona, en af því að heildarsýnina skortir og fáir hafa velt fyrir sér hvernig mismunandi lög og reglur spila saman endar regluverkið með að verða svona fráleitlega flókið og þungt í vöfum. Skrifræði af þessu tagi getur hreinlega latt fólk til að stofna fyrirtæki og láta að sér kveða í atvinnulífinu. Það segir sig líka sjálft að lítil fyrirtæki bera hlutfallslega miklu meiri fyrirhöfn og kostnað af flóknu regluverki en þau stóru. Ætlunin með frumvarpi forsætisráðherra er að leita „einfaldra, skilvirkra og hagkvæmra leiða til að ná fram samfélagslegum markmiðum.“ Það getur þýtt að ekki þurfi endilega alltaf nýja lagasetningu til, heldur sé hægt að ná markmiðunum með öðrum leiðum. Sömuleiðis er meiningin að festa í sessi þá meginreglu að innleiða ekki íþyngjandi reglu nema önnur slík víki þá í staðinn. Í þessum tilgangi á að stofna óháð ráð, svokallað regluráð, sem á að vera stjórnvöldum til ráðgjafar um hvernig eigi að ná þessum markmiðum. Ráðuneyti, ríkisstofnanir og sveitarfélög eiga að bera undir ráðið allar lagabreytingar og breytingar á stjórnvaldsfyrirmælum sem hafa áhrif á atvinnulíf og samkeppni. Athugasemdir ráðsins eiga svo að birtast með frumvörpum þegar þau koma til kasta Alþingis. Mikið af löggjöf sem snertir atvinnulífið kemur til okkar frá Evrópusambandinu í gegnum EES-samninginn. Ráðið mun ekki geta haft miklar skoðanir á meiripartinum af henni, en í sumum tilvikum er þó svigrúm til að ganga skemmra en tilskipanir ESB kveða á um. Slíkt dæmi hefur verið í fréttum nýlega; löggjöf um að olíufélög verði að blanda lífrænu eldsneyti í olíuna hefði ekki þurft að taka gildi fyrr en eftir sjö ár. Slíkan frest hefði að sjálfsögðu átt að nýta. Almennt er það góð nálgun að undirbúa löggjöf betur þannig að hún sé einfaldari, gegnsærri og minna íþyngjandi. Það er rétt að byrja á atvinnulífinu, en það sama á að sjálfsögðu við um ýmis lög og reglur sem snerta daglegt líf borgaranna. Þar má einfalda ýmislegt.
Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun
Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun