Almenningur sjaldan haft það eins skítt Jakob Bjarnar skrifar 28. maí 2015 13:35 Gunnar Smári veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“ Verkfall 2016 Mest lesið Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Innlent Sögð vafin í ísraelska fánann og veifað um eins og verðlaunagrip Erlent Sakar Weekday um stuld: „Hönnun sem ég er búin að vinna í í marga mánuði“ Innlent Tæplega þúsund manns innlyksa á Everest Erlent Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur Innlent Síðasti fuglinn floginn Innlent Látinn eftir skotárás í Kaupmannahöfn Erlent „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Innlent Fleiri fréttir Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Play skuldi Isavia hálfan milljarð króna Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Umdeild brottvísun, fjárhagstjón á Grænlandi og kyngreint sæði Óttast áhrifin á vinnandi mæður Sakar Weekday um stuld: „Hönnun sem ég er búin að vinna í í marga mánuði“ Síðasti fuglinn floginn Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Ísrael sagt sig úr samfélagi siðaðra manna Símafrí en ekki símabann „Sjálfsíkveikja“ olli eldsvoða í þvottahúsi Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Leikskólamál, afnám hafta og Trump-isminn Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Gekk berserksgang og beraði sig Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Eldur í þvottahúsi á Granda Prestur og prófastur bíður spenntur eftir Hrútaskránni Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Fokdýrar flugferðir, ögurstund á Gasa og óvenjulegt innbrot Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Tekist á um leikskólamál og árásir á Gasa Sjá meira
Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“
Verkfall 2016 Mest lesið Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Innlent Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Innlent Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Innlent Sögð vafin í ísraelska fánann og veifað um eins og verðlaunagrip Erlent Sakar Weekday um stuld: „Hönnun sem ég er búin að vinna í í marga mánuði“ Innlent Tæplega þúsund manns innlyksa á Everest Erlent Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur Innlent Síðasti fuglinn floginn Innlent Látinn eftir skotárás í Kaupmannahöfn Erlent „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Innlent Fleiri fréttir Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Miður að börn fylgi foreldrum en ekki öfugt Hafi tekið bílstjórann hálstaki meðan hann lá á flautunni Play skuldi Isavia hálfan milljarð króna Tveir á sjúkrahús eftir að bíll valt við árekstur „Þetta er ekki á borði þingflokksins“ Umdeild brottvísun, fjárhagstjón á Grænlandi og kyngreint sæði Óttast áhrifin á vinnandi mæður Sakar Weekday um stuld: „Hönnun sem ég er búin að vinna í í marga mánuði“ Síðasti fuglinn floginn Sektuð í gjaldfrjálsu stæði og sneri vörn í sókn Ísrael sagt sig úr samfélagi siðaðra manna Símafrí en ekki símabann „Sjálfsíkveikja“ olli eldsvoða í þvottahúsi Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum Sótti kindabyssu eftir hótun um að skjóta fyrrverandi og fimm aðra Leikskólamál, afnám hafta og Trump-isminn Stjórnarformaður RÚV vill að Ísrael verði tafarlaust vikið úr Eurovision Gekk berserksgang og beraði sig Prestur á Dalvík sver af sér kjaftasögur um ókristilega hegðun Eldur í þvottahúsi á Granda Prestur og prófastur bíður spenntur eftir Hrútaskránni Kurr innan Samfylkingarinnar vegna brottvísunar ungbarna Fokdýrar flugferðir, ögurstund á Gasa og óvenjulegt innbrot Boða íbúafundi vegna mögulegrar sameiningar sveitarfélaganna Alelda bíll á Reykjanesbraut Framkvæmdirnar komi eftir ákall frá íbúum Safnaði í bálköst innandyra en kennir stundarbrjálæði um íkveikjuna Skrítin afstaða BSRB og ASÍ Tekist á um leikskólamál og árásir á Gasa Sjá meira
Síðbúnar hádegisfréttir Bylgjunnar: Áróður í Eurovision, nýtt landamærakerfi og „símafrí“ í skólum