Heilbrigðisþjónustunni á ekki að breyta í kyrrþey Ögmundur Jónasson skrifar 25. mars 2015 07:00 Það mun hafa verið undir aldarlokin að kunningi minn lá banaleguna á Borgarspítalanum í Reykjavík með óviðráðanlegt krabbamein. Á sjúkrahúsinu fékk hann þá umönnun og þjónustu sem völ var á. Þó ekki alveg. Þegar gera þurfti tilteknar röntgenrannsóknir var ekið með hann í sjúkrabíl á Domus Medica þar sem var að finna enn betri tæki en á sjúkrahúsinu.Læknar og stjórnmálamenn einkavæða Hvernig gat þetta verið? Hver hafði greitt fyrir þessi tæki? Greiðslurnar höfðu að sjálfsögðu komið úr ríkissjóði í gegnum almannatryggingar. Til Domus var sjúklingum nefnilega vísað í þeim mun stríðari straumum sem meira var skorið niður á sjúkrahúsum þar sem þessi þjónusta hafði verið veitt. Þar lengdust biðraðir fyrir bragðið. Ég minnist þess að gera athugasemd þegar mér var vísað á einkarekna stofu til myndatöku, sagðist heldur vilja fara annað. Ég spurði jafnframt hvort læknirinn gerði sér ekki örugglega grein fyrir því að hann væri að taka ákvörðun sem væri ekki síður fjármálaleg en læknisfræðileg. Tilvísuninni var breytt og merkt við í kladdann að þessi sjúklingur væri með sérviskuleg viðhorf.Blandan að breytast Viðhorfin eru samt ekki sérviskulegri en svo að á grundvelli þessa tvenns, niðurskurðar í almannaþjónustunni og greiðsluflæðis til einkareksturs á heilbrigðissviði er læknisþjónusta smám saman að færast í prívat hendur. Sjálfum hefur mér alltaf þótt vera í lagi – og meira að segja til góðs – að hafa afmarkaðan einkapraxís til hliðar við almannaþjónustuna, en blandan þyrfti að vera rétt. Ég óttast að hlutföllin séu nú smám saman að breytast einkarekstri í hag, að ekki sé á það minnst ef hér rísa einkarekin sjúkrahús kostuð af hinu opinbera og gjöldum frá betur megandi sjúklingum. Á slíkum einkareknum sjúkrahúsum í eigu fjárfesta þrifust væntanlega illa hinir sjálfstæðu kóngar og drottningar í læknastétt sem nú una vel sínum hag á eigin stofum.Rógburður? Nú er hættan sú að skrif mín verði skilgreind sem níð og rógburður um einkarekna heilbrigðisþjónustu. Vísa ég þar í grein eftir Birgi Guðjónsson lækni sem skrifar í Fréttablaðið 18. mars síðastliðinn. Upphaf greinarinnar er svohljóðandi: „Prófessor við HÍ hefur sem oftar farið mikinn við að rægja einkarekstur í heilbrigðiskerfinu og verið fylgt eftir af lektor og alþingismönnum á vinstri væng. Engin tilraun er gerð til að skilgreina gæði.“ Hér er greinilega vísað til rannsókna og skrifa Rúnars Vilhjálmssonar prófessors og síðan okkar alþingismanna sem höfum varað við því að svelta almannarekna heilbrigðisþjónustu á sama tíma og einkapraksís er auðveldað lífið.Lofsverðar rannsóknir Ástæða er til að þakka Rúnari Vilhjálmssyni prófessor fyrir vandaða og málefnalega umfjöllun um heilbrigðismál. Rúnar hefur rannsakað sérstaklega þá þróun sem orðið hefur í hlutdeild sjúklinga við fjármögnun heilbrigðisþjónustunnar og hvernig sífellt hærri þjónustugjöld hafa haft áhrif á aðgengi tekjulægri hluta samfélagsins að læknisþjónustu. Einnig ber að þakka félagasamtökum á borð við Krabbameinsfélagið sem gengist hafa fyrir vönduðum rannsóknum af þessu tagi og vísa ég þar í rannsókn Ingimars Einarssonar frá árinu 2013 um tengt efni.Málefnaleg umræða til góðs Birgir Guðjónsson fjallar í grein sinni fyrst og fremst um ágæti einkareksturs umfram almannaþjónustu. Um þetta hafa einnig verið gerðar rannsóknir og skýrslur og Landlæknisembættið í tímans rás leitt okkur í sanninn um ýmsar staðreyndir í þessum efnum og nefni ég þar, að öðrum ólöstuðum, Ólaf Ólafsson, fyrrum landlækni, sem hefur verið óþreytandi í upplýsingamiðlun um þetta efni. Sömu sögu er að segja af BSRB sem í áranna rás hefur fengið hingað til lands fjölda sérfræðinga til að gera grein fyrir rannsóknum á samspili einkareksturs og almannaþjónustu. Allir þessir aðilar fagna málefnalegri umræðu um þessi efni en hljóta að taka því illa að vera sökuð um rógburð þegar bent er á staðreyndir um félagslega og efnahagslega mismunun í einkareknum heilbrigðiskerfum.Sem flestir taki þátt Birgir Guðjónsson klykkir út í grein sinni með því að segja að einkavæðing sé fyrst og fremst í þágu sjúklinga. Máli sínu til stuðnings vísar hann til biðlista í almannaþjónustunni og greiðari aðgangs í einkarekinni þjónustu. Ég svara því til að þessu valdi óhóflegur niðurskurður á framlögum til opinberu þjónustunnar og afleiðingin gæti orðið sú að annars ágæt blanda breytist sjúklingum og skattborgurum í óhag. Fyrir því hef ég oft fært rök og vil gera það enn. Ég hvet sem flesta að taka þátt í þessari umræðu. Breytingar á heilbrigðisþjónustunni eiga ekki og mega ekki gerast í kyrrþey. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ögmundur Jónasson Mest lesið Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Skoðun Er vitlaust gefið í stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hinn langi USArmur Ísraels Ingólfur Steinsson skrifar Skoðun Kveðja frá Heimssýn til landsfundar VG 2024 Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Þjóðaróperan á Alþingi í nær 70 ár Finnur Bjarnason,Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um Ölfusárbrú og veggjöld Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Af fordómum gervigreindar, Gísla Marteini og því sem þú getur gert til að hafa áhrif! Lilja Dögg Jónsdóttir,Hafsteinn Einarsson skrifar Skoðun Ég var með alþingismanni í meðferð Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Stytting námstíma til stúdentsprófs: Sjónarhorn menntarannsókna Elsa Eiríksdóttir,Guðrún Ragnarsdóttir,María Jónasdóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Það mun hafa verið undir aldarlokin að kunningi minn lá banaleguna á Borgarspítalanum í Reykjavík með óviðráðanlegt krabbamein. Á sjúkrahúsinu fékk hann þá umönnun og þjónustu sem völ var á. Þó ekki alveg. Þegar gera þurfti tilteknar röntgenrannsóknir var ekið með hann í sjúkrabíl á Domus Medica þar sem var að finna enn betri tæki en á sjúkrahúsinu.Læknar og stjórnmálamenn einkavæða Hvernig gat þetta verið? Hver hafði greitt fyrir þessi tæki? Greiðslurnar höfðu að sjálfsögðu komið úr ríkissjóði í gegnum almannatryggingar. Til Domus var sjúklingum nefnilega vísað í þeim mun stríðari straumum sem meira var skorið niður á sjúkrahúsum þar sem þessi þjónusta hafði verið veitt. Þar lengdust biðraðir fyrir bragðið. Ég minnist þess að gera athugasemd þegar mér var vísað á einkarekna stofu til myndatöku, sagðist heldur vilja fara annað. Ég spurði jafnframt hvort læknirinn gerði sér ekki örugglega grein fyrir því að hann væri að taka ákvörðun sem væri ekki síður fjármálaleg en læknisfræðileg. Tilvísuninni var breytt og merkt við í kladdann að þessi sjúklingur væri með sérviskuleg viðhorf.Blandan að breytast Viðhorfin eru samt ekki sérviskulegri en svo að á grundvelli þessa tvenns, niðurskurðar í almannaþjónustunni og greiðsluflæðis til einkareksturs á heilbrigðissviði er læknisþjónusta smám saman að færast í prívat hendur. Sjálfum hefur mér alltaf þótt vera í lagi – og meira að segja til góðs – að hafa afmarkaðan einkapraxís til hliðar við almannaþjónustuna, en blandan þyrfti að vera rétt. Ég óttast að hlutföllin séu nú smám saman að breytast einkarekstri í hag, að ekki sé á það minnst ef hér rísa einkarekin sjúkrahús kostuð af hinu opinbera og gjöldum frá betur megandi sjúklingum. Á slíkum einkareknum sjúkrahúsum í eigu fjárfesta þrifust væntanlega illa hinir sjálfstæðu kóngar og drottningar í læknastétt sem nú una vel sínum hag á eigin stofum.Rógburður? Nú er hættan sú að skrif mín verði skilgreind sem níð og rógburður um einkarekna heilbrigðisþjónustu. Vísa ég þar í grein eftir Birgi Guðjónsson lækni sem skrifar í Fréttablaðið 18. mars síðastliðinn. Upphaf greinarinnar er svohljóðandi: „Prófessor við HÍ hefur sem oftar farið mikinn við að rægja einkarekstur í heilbrigðiskerfinu og verið fylgt eftir af lektor og alþingismönnum á vinstri væng. Engin tilraun er gerð til að skilgreina gæði.“ Hér er greinilega vísað til rannsókna og skrifa Rúnars Vilhjálmssonar prófessors og síðan okkar alþingismanna sem höfum varað við því að svelta almannarekna heilbrigðisþjónustu á sama tíma og einkapraksís er auðveldað lífið.Lofsverðar rannsóknir Ástæða er til að þakka Rúnari Vilhjálmssyni prófessor fyrir vandaða og málefnalega umfjöllun um heilbrigðismál. Rúnar hefur rannsakað sérstaklega þá þróun sem orðið hefur í hlutdeild sjúklinga við fjármögnun heilbrigðisþjónustunnar og hvernig sífellt hærri þjónustugjöld hafa haft áhrif á aðgengi tekjulægri hluta samfélagsins að læknisþjónustu. Einnig ber að þakka félagasamtökum á borð við Krabbameinsfélagið sem gengist hafa fyrir vönduðum rannsóknum af þessu tagi og vísa ég þar í rannsókn Ingimars Einarssonar frá árinu 2013 um tengt efni.Málefnaleg umræða til góðs Birgir Guðjónsson fjallar í grein sinni fyrst og fremst um ágæti einkareksturs umfram almannaþjónustu. Um þetta hafa einnig verið gerðar rannsóknir og skýrslur og Landlæknisembættið í tímans rás leitt okkur í sanninn um ýmsar staðreyndir í þessum efnum og nefni ég þar, að öðrum ólöstuðum, Ólaf Ólafsson, fyrrum landlækni, sem hefur verið óþreytandi í upplýsingamiðlun um þetta efni. Sömu sögu er að segja af BSRB sem í áranna rás hefur fengið hingað til lands fjölda sérfræðinga til að gera grein fyrir rannsóknum á samspili einkareksturs og almannaþjónustu. Allir þessir aðilar fagna málefnalegri umræðu um þessi efni en hljóta að taka því illa að vera sökuð um rógburð þegar bent er á staðreyndir um félagslega og efnahagslega mismunun í einkareknum heilbrigðiskerfum.Sem flestir taki þátt Birgir Guðjónsson klykkir út í grein sinni með því að segja að einkavæðing sé fyrst og fremst í þágu sjúklinga. Máli sínu til stuðnings vísar hann til biðlista í almannaþjónustunni og greiðari aðgangs í einkarekinni þjónustu. Ég svara því til að þessu valdi óhóflegur niðurskurður á framlögum til opinberu þjónustunnar og afleiðingin gæti orðið sú að annars ágæt blanda breytist sjúklingum og skattborgurum í óhag. Fyrir því hef ég oft fært rök og vil gera það enn. Ég hvet sem flesta að taka þátt í þessari umræðu. Breytingar á heilbrigðisþjónustunni eiga ekki og mega ekki gerast í kyrrþey.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Skoðun Af fordómum gervigreindar, Gísla Marteini og því sem þú getur gert til að hafa áhrif! Lilja Dögg Jónsdóttir,Hafsteinn Einarsson skrifar
Skoðun Stytting námstíma til stúdentsprófs: Sjónarhorn menntarannsókna Elsa Eiríksdóttir,Guðrún Ragnarsdóttir,María Jónasdóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun