Svona gerum við Pawel Bartoszek skrifar 23. janúar 2016 07:00 Ef einhver hefði myrt annan mann í Íran fyrir 15 árum væri þessi maður löngu dauður sjálfur. Í Bandaríkjunum væri hann að bíða eftir því að vera tekinn af lífi. Í Tyrklandi væri hann enn fangelsi. Í Belgíu væri hann að losna úr fangelsi. En á Íslandi er maður í þessari stöðu búinn að vera frjáls í fimm ár og var að fá full borgaraleg réttindi að nýju. Það er mannlegt að finnast ósanngjarnt að maður sem meinaði öðrum um réttinn til að lifa lífinu til fulls vilji fá að gera það sjálfur. Auðvitað er það ekki sanngjarnt. Ekki fyrir fimm aura. En „sanngjarnt“ er ekki í boði. Við sem samfélag getum bara reynt að gera það sem er skást. Þegar einhver fremur glæp, jafnvel hinn versta glæp, er skárra að hann setjist niður og hugsi: „Það er von. Ég á mér von ef ég geri allt rétt. Jafnvel verstu morðingjar eiga von.“ Það er skárra en að hann hugsi bara: „Lífið er búið.“ Tilgangur með betrunarkerfum á, jú, að vera sá að gera fólk betra. Í Flórída eru 1,6 milljónir manna án kosningaréttar. Þetta eru fyrrverandi fangar. Þeir þurfa að sækja um að fá kosningarétt til ríkisstjórans. Á seinustu fjórum árum hafa rúm tíu þúsund gert það en aðeins um 1.500 fengið samþykki. Í Flórída er endurheimt borgaralegra réttinda því undantekning. Hér á landi er hún regla. Orðin „uppreist æru“ hljóma kannski fyrir sumum eins og samfélagið sé búið að gleyma og fyrirgefa. Það er ekki þannig enda er það ekki samfélagsins að gera það. Samfélagið tekur hins vegar af mönnum réttindi og veitir þau svo aftur. Ekki eftir geðþótta heldur að ákveðnum fyrirframþekktum skilyrðum uppfylltum. Því þannig gerum við þetta. Í mannvænum réttarríkjum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Pawel Bartoszek Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir Skoðun
Ef einhver hefði myrt annan mann í Íran fyrir 15 árum væri þessi maður löngu dauður sjálfur. Í Bandaríkjunum væri hann að bíða eftir því að vera tekinn af lífi. Í Tyrklandi væri hann enn fangelsi. Í Belgíu væri hann að losna úr fangelsi. En á Íslandi er maður í þessari stöðu búinn að vera frjáls í fimm ár og var að fá full borgaraleg réttindi að nýju. Það er mannlegt að finnast ósanngjarnt að maður sem meinaði öðrum um réttinn til að lifa lífinu til fulls vilji fá að gera það sjálfur. Auðvitað er það ekki sanngjarnt. Ekki fyrir fimm aura. En „sanngjarnt“ er ekki í boði. Við sem samfélag getum bara reynt að gera það sem er skást. Þegar einhver fremur glæp, jafnvel hinn versta glæp, er skárra að hann setjist niður og hugsi: „Það er von. Ég á mér von ef ég geri allt rétt. Jafnvel verstu morðingjar eiga von.“ Það er skárra en að hann hugsi bara: „Lífið er búið.“ Tilgangur með betrunarkerfum á, jú, að vera sá að gera fólk betra. Í Flórída eru 1,6 milljónir manna án kosningaréttar. Þetta eru fyrrverandi fangar. Þeir þurfa að sækja um að fá kosningarétt til ríkisstjórans. Á seinustu fjórum árum hafa rúm tíu þúsund gert það en aðeins um 1.500 fengið samþykki. Í Flórída er endurheimt borgaralegra réttinda því undantekning. Hér á landi er hún regla. Orðin „uppreist æru“ hljóma kannski fyrir sumum eins og samfélagið sé búið að gleyma og fyrirgefa. Það er ekki þannig enda er það ekki samfélagsins að gera það. Samfélagið tekur hins vegar af mönnum réttindi og veitir þau svo aftur. Ekki eftir geðþótta heldur að ákveðnum fyrirframþekktum skilyrðum uppfylltum. Því þannig gerum við þetta. Í mannvænum réttarríkjum.