Tap Íslandspósts vegna dótturfélaga hleypur á mörg hundruð milljónum Jóhann Óli Eiðsson skrifar 24. nóvember 2018 08:00 Sendingum að utan hefur fjölgað undanfarin ár en bréfsendingar dregist saman. Íslandspóstur segir að vandann megi rekja til þess. Fréttablaðið/anton brink Skýringar Íslandspósts (ÍSP) í fjölmiðlum og fyrir fjárlaganefnd Alþingis koma ekki heim og saman við álit eftirlitsaðila. Undanfarin ár hefur fyrirtækið tapað hundruðum milljóna vegna fjárfestinga í dótturfélögum. Í september var tilkynnt um að ríkissjóður hygðist lána ÍSP 500 milljónir króna til að styrkja lausafjárstöðu fyrirtækisins. Í tilkynningunni segir að tekjur af bréfasendingum vegna alþjónustu hafi dregist saman á meðan dreifikerfið hafi stækkað með fjölgun íbúða og fyrirtækja. Þá hafi auknar tekjur af pakkasendingum ekki dugað til að vega upp á móti samdrætti í bréfasendingum. Stór þáttur í því er aukinn fjöldi sendinga vegna netverslunar frá Kína og öðrum löndum sem flokkuð eru sem þróunarríki. Því hefur talsvert gengið á eigið fé ÍSP. ÍSP hefur einkarétt á bréfsendingum undir 50 grömmum og ber einnig skylda samkvæmt lögum til að sinna svokallaðri alþjónustu á sendingum undir tuttugu kílógrömmum. Á síðasta ári nam hagnaður ÍSP vegna einkaréttar rúmum 370 milljónum og rúmum 497 milljónum árið á undan. Tap vegna samkeppni innan alþjónustu nam á móti tæplega 1,5 milljörðum á sama tímabili. Að sögn ÍSP liggur rót vandans þarna. Vegna þessa fór ÍSP fram á það að íslenska ríkið myndi lána fyrirtækinu 1,5 milljarða króna til að mæta þeim vanda sem við blasir þar sem viðskiptabanki fyrirtækisins hefur lokað á frekari skammtímalánveitingar. Breytingatillaga á fjárlögum var lögð fyrir þingið fyrir aðra umræðu en tekin út þar sem fjárlaganefnd þingsins vildi kanna hvort rétt væri að binda fjárveitinguna einhverjum skilyrðum. Verður það fyrir þriðju umræðu.Lán sem varla fást endurgreidd Séu ársskýrslur ÍSP og dótturfélaga skoðaðar má hins vegar sjá hluti sem benda til þess að fjárfestingar félagsins hafi ekki skilað sér sem skyldi. Árið 2006 keypti ÍSP prentsmiðjuna Samskipti ehf. Þá var tap á rekstri félagsins og eigið fé neikvætt upp á 63 milljónir. Kaupverð var ekki gefið upp en niðurfært kaupverð í ársreikningum 2009-2011 nam 131 milljón. Tilgangur kaupanna var meðal annars að mæta kröfum viðskiptavina um aukna þjónustu og auka verðmæti eignahluta félagsins. Áframhaldandi taprekstur var á fyrirtækinu eftir kaupin að undanskildu árinu 2007 en þá keypti ÍSP fasteign af Samskiptum. Árið 2013 var búið að afskrifa að fullu viðskiptavild ÍSP í Samskiptum og á sama ári setti ÍSP aukið hlutafé, 55 milljónir króna, í fyrirtækið. Annað dótturfélag ÍSP er fyrirtækið ePóstur sem stofnað var árið 2012. Samkvæmt ársreikningi 2013 fékk fyrirtækið 247 milljónir í lán frá móðurfélagi sínu. Tap á rekstri var 80 milljónir það rekstrarár og eiginfjárstaða félagsins neikvæð sem því nemur. 2014 fékk fyrirtækið aftur lán frá ÍSP, nú upp á 55 milljónir. Fyrirtækið skilaði rekstrartapi upp á 90 milljónir það ár og var eigið fé neikvætt um 151 milljón. Þá er athyglivert að lán ÍSP til ePósts hefur nær enga vexti borið og mun ekki koma til með að gera það. Í svari ÍSP við fyrirspurn Fréttablaðsins segir að nú sé unnið að því að innlima ePóst inn í móðurfélagið. Nær öruggt má því telja að lánveitingar fyrirtækisins fáist ekki endurgreiddar.Fjárfestingar víða í rekstri Þá eru ótaldar aðrar fjárfestingar ÍSP en á undanförnum áratug hefur fyrirtækið fjárfest fyrir hundruð milljóna í húsnæði, bílum og tækjum. Í kringum tíu ára afmæli ÍSP, árin 2005 og 2006, voru byggð tíu ný pósthús víðsvegar um landið og sagt frá því að fyrirtækið væri að hefja innreið sína að fullu inn á flutningamarkað. Þá festi ÍSP árið 2012 kaup á glænýrri póstflokkunarvél fyrir hátt í 200 milljónir króna. Að endingu er vert að nefna að í lok síðasta árs var ákveðið að stækka flutningamiðstöð ÍSP í Reykjavík. Hún mun kosta 700 milljónir. „Það er alveg mál að hluti af þessum rekstrarvanda er tilkominn vegna kostnaðar sem hlýst af alþjónustunni og að hagnaður af einkarétti stendur sífellt minna undir henni. En svo getur maður spurt sig hvort það séu aðrar ákvarðanir sem vega þyngra og snúa að samkeppnishlutanum,“ segir Willum Þór Þórsson, formaður fjárlaganefndar Alþingis. Willum segir mikilvægt að passa upp á verðmæti hlutabréfa ríkisins í ÍSP. Ríkinu beri skylda til að tryggja alþjónustu og að pakkar og sendingar berist áfram til landsmanna. Því sé verið að skoða að binda lánveitinguna einhverjum skilyrðum. „Ef fjárfestingar í samkeppnisrekstri vega þyngra en blasir við í dag þá er ástæða til þess að fá óháðan aðila til að skoða málið,“ segir Willum. Svanhildur Hólm Valsdóttir, aðstoðarmaður fjármálaráðherra, á sæti í stjórn ÍSP. Þá var Lilja Rafney Magnúsdóttir, þingmaður Vinstri grænna, í stjórn frá 2000 til 2013. Alþingi Birtist í Fréttablaðinu Íslandspóstur Mest lesið Skattakóngurinn flytur úr landi Viðskipti innlent Framkvæmdastjóri Smáríkisins ákærður Viðskipti innlent Samherjahjónin fyrrverandi langtekjuhæst Viðskipti innlent Pósturinn hættir að senda til Bandaríkjanna á mánudaginn Viðskipti innlent Komi á óvart hve lítið er keppt um lægsta verðið Neytendur Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Viðskipti innlent Þegar ástríðan slokknar: Eins og hljóðlát kulnun Atvinnulíf Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Viðskipti innlent Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Viðskipti innlent „Ekki bara steypa heldur fólk og framtíð“ Samstarf Fleiri fréttir Framkvæmdastjóri Smáríkisins ákærður Pósturinn hættir að senda til Bandaríkjanna á mánudaginn Samherjahjónin fyrrverandi langtekjuhæst Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Skattakóngurinn flytur úr landi Setja tvo milljarða til í fiskeldið sem tapar hundruðum milljóna „Framboð á markaði er ekki það sem neytendur vilja kaupa“ Móðurfélag útgefanda Moggans tapaði hundruðum milljóna Segir háa stýrivexti bitna á ákveðnum hópi og boðar aðhald í fjárlagafrumvarpi Keyra á orkudrykkjamarkaðinn Kaupa Gompute „Ég bið almenning að hafa þolinmæði með okkur“ Ósáttir með ákvörðun peningastefnunefndar Muni ekki hika við að hækka vexti Sektað fyrir að auglýsa of mikið fyrir Áramótaskaupið Kristján og Leó kaupa fyrrverandi höfuðstöðvar Landsvirkjunar Endurbættur Kaffivagn opnar aftur í dag Gleðiefni að fjármálaráðherri tali um aðhald í ríkisfjármálum Bein útsending: Rökstyðja stýrivaxtaákvörðunina Seðlabankinn heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ráðin til Fossa fjárfestingarbanka Birta nýja ákvörðun um stýrivexti í dag Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Herra Hnetusmjör tekjuhæstur í Iceguys Sante fer í hart við Heinemann Davíð trónir enn og aftur á toppnum Runólfur á toppi tekjulistans yfir launahæstu embættismennina og forstjórana Ólafur Ragnar með rúma milljón meira en næsti maður Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Ráðin framkvæmdastjóri Frama Sjá meira
Skýringar Íslandspósts (ÍSP) í fjölmiðlum og fyrir fjárlaganefnd Alþingis koma ekki heim og saman við álit eftirlitsaðila. Undanfarin ár hefur fyrirtækið tapað hundruðum milljóna vegna fjárfestinga í dótturfélögum. Í september var tilkynnt um að ríkissjóður hygðist lána ÍSP 500 milljónir króna til að styrkja lausafjárstöðu fyrirtækisins. Í tilkynningunni segir að tekjur af bréfasendingum vegna alþjónustu hafi dregist saman á meðan dreifikerfið hafi stækkað með fjölgun íbúða og fyrirtækja. Þá hafi auknar tekjur af pakkasendingum ekki dugað til að vega upp á móti samdrætti í bréfasendingum. Stór þáttur í því er aukinn fjöldi sendinga vegna netverslunar frá Kína og öðrum löndum sem flokkuð eru sem þróunarríki. Því hefur talsvert gengið á eigið fé ÍSP. ÍSP hefur einkarétt á bréfsendingum undir 50 grömmum og ber einnig skylda samkvæmt lögum til að sinna svokallaðri alþjónustu á sendingum undir tuttugu kílógrömmum. Á síðasta ári nam hagnaður ÍSP vegna einkaréttar rúmum 370 milljónum og rúmum 497 milljónum árið á undan. Tap vegna samkeppni innan alþjónustu nam á móti tæplega 1,5 milljörðum á sama tímabili. Að sögn ÍSP liggur rót vandans þarna. Vegna þessa fór ÍSP fram á það að íslenska ríkið myndi lána fyrirtækinu 1,5 milljarða króna til að mæta þeim vanda sem við blasir þar sem viðskiptabanki fyrirtækisins hefur lokað á frekari skammtímalánveitingar. Breytingatillaga á fjárlögum var lögð fyrir þingið fyrir aðra umræðu en tekin út þar sem fjárlaganefnd þingsins vildi kanna hvort rétt væri að binda fjárveitinguna einhverjum skilyrðum. Verður það fyrir þriðju umræðu.Lán sem varla fást endurgreidd Séu ársskýrslur ÍSP og dótturfélaga skoðaðar má hins vegar sjá hluti sem benda til þess að fjárfestingar félagsins hafi ekki skilað sér sem skyldi. Árið 2006 keypti ÍSP prentsmiðjuna Samskipti ehf. Þá var tap á rekstri félagsins og eigið fé neikvætt upp á 63 milljónir. Kaupverð var ekki gefið upp en niðurfært kaupverð í ársreikningum 2009-2011 nam 131 milljón. Tilgangur kaupanna var meðal annars að mæta kröfum viðskiptavina um aukna þjónustu og auka verðmæti eignahluta félagsins. Áframhaldandi taprekstur var á fyrirtækinu eftir kaupin að undanskildu árinu 2007 en þá keypti ÍSP fasteign af Samskiptum. Árið 2013 var búið að afskrifa að fullu viðskiptavild ÍSP í Samskiptum og á sama ári setti ÍSP aukið hlutafé, 55 milljónir króna, í fyrirtækið. Annað dótturfélag ÍSP er fyrirtækið ePóstur sem stofnað var árið 2012. Samkvæmt ársreikningi 2013 fékk fyrirtækið 247 milljónir í lán frá móðurfélagi sínu. Tap á rekstri var 80 milljónir það rekstrarár og eiginfjárstaða félagsins neikvæð sem því nemur. 2014 fékk fyrirtækið aftur lán frá ÍSP, nú upp á 55 milljónir. Fyrirtækið skilaði rekstrartapi upp á 90 milljónir það ár og var eigið fé neikvætt um 151 milljón. Þá er athyglivert að lán ÍSP til ePósts hefur nær enga vexti borið og mun ekki koma til með að gera það. Í svari ÍSP við fyrirspurn Fréttablaðsins segir að nú sé unnið að því að innlima ePóst inn í móðurfélagið. Nær öruggt má því telja að lánveitingar fyrirtækisins fáist ekki endurgreiddar.Fjárfestingar víða í rekstri Þá eru ótaldar aðrar fjárfestingar ÍSP en á undanförnum áratug hefur fyrirtækið fjárfest fyrir hundruð milljóna í húsnæði, bílum og tækjum. Í kringum tíu ára afmæli ÍSP, árin 2005 og 2006, voru byggð tíu ný pósthús víðsvegar um landið og sagt frá því að fyrirtækið væri að hefja innreið sína að fullu inn á flutningamarkað. Þá festi ÍSP árið 2012 kaup á glænýrri póstflokkunarvél fyrir hátt í 200 milljónir króna. Að endingu er vert að nefna að í lok síðasta árs var ákveðið að stækka flutningamiðstöð ÍSP í Reykjavík. Hún mun kosta 700 milljónir. „Það er alveg mál að hluti af þessum rekstrarvanda er tilkominn vegna kostnaðar sem hlýst af alþjónustunni og að hagnaður af einkarétti stendur sífellt minna undir henni. En svo getur maður spurt sig hvort það séu aðrar ákvarðanir sem vega þyngra og snúa að samkeppnishlutanum,“ segir Willum Þór Þórsson, formaður fjárlaganefndar Alþingis. Willum segir mikilvægt að passa upp á verðmæti hlutabréfa ríkisins í ÍSP. Ríkinu beri skylda til að tryggja alþjónustu og að pakkar og sendingar berist áfram til landsmanna. Því sé verið að skoða að binda lánveitinguna einhverjum skilyrðum. „Ef fjárfestingar í samkeppnisrekstri vega þyngra en blasir við í dag þá er ástæða til þess að fá óháðan aðila til að skoða málið,“ segir Willum. Svanhildur Hólm Valsdóttir, aðstoðarmaður fjármálaráðherra, á sæti í stjórn ÍSP. Þá var Lilja Rafney Magnúsdóttir, þingmaður Vinstri grænna, í stjórn frá 2000 til 2013.
Alþingi Birtist í Fréttablaðinu Íslandspóstur Mest lesið Skattakóngurinn flytur úr landi Viðskipti innlent Framkvæmdastjóri Smáríkisins ákærður Viðskipti innlent Samherjahjónin fyrrverandi langtekjuhæst Viðskipti innlent Pósturinn hættir að senda til Bandaríkjanna á mánudaginn Viðskipti innlent Komi á óvart hve lítið er keppt um lægsta verðið Neytendur Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Viðskipti innlent Þegar ástríðan slokknar: Eins og hljóðlát kulnun Atvinnulíf Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Viðskipti innlent Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Viðskipti innlent „Ekki bara steypa heldur fólk og framtíð“ Samstarf Fleiri fréttir Framkvæmdastjóri Smáríkisins ákærður Pósturinn hættir að senda til Bandaríkjanna á mánudaginn Samherjahjónin fyrrverandi langtekjuhæst Kannast ekki við „lífróður“ Heimildarinnar sem fækkar útgáfudögum Skattakóngurinn flytur úr landi Setja tvo milljarða til í fiskeldið sem tapar hundruðum milljóna „Framboð á markaði er ekki það sem neytendur vilja kaupa“ Móðurfélag útgefanda Moggans tapaði hundruðum milljóna Segir háa stýrivexti bitna á ákveðnum hópi og boðar aðhald í fjárlagafrumvarpi Keyra á orkudrykkjamarkaðinn Kaupa Gompute „Ég bið almenning að hafa þolinmæði með okkur“ Ósáttir með ákvörðun peningastefnunefndar Muni ekki hika við að hækka vexti Sektað fyrir að auglýsa of mikið fyrir Áramótaskaupið Kristján og Leó kaupa fyrrverandi höfuðstöðvar Landsvirkjunar Endurbættur Kaffivagn opnar aftur í dag Gleðiefni að fjármálaráðherri tali um aðhald í ríkisfjármálum Bein útsending: Rökstyðja stýrivaxtaákvörðunina Seðlabankinn heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ráðin til Fossa fjárfestingarbanka Birta nýja ákvörðun um stýrivexti í dag Hvað þurfum við að eiga mikið til að geta hætt að vinna? Herra Hnetusmjör tekjuhæstur í Iceguys Sante fer í hart við Heinemann Davíð trónir enn og aftur á toppnum Runólfur á toppi tekjulistans yfir launahæstu embættismennina og forstjórana Ólafur Ragnar með rúma milljón meira en næsti maður Forstjórarnir sem möluðu gull í fyrra Ráðin framkvæmdastjóri Frama Sjá meira