Virkjað fyrir alla landsmenn Jónas Þór Birgisson skrifar 29. ágúst 2019 14:51 Umræðan um Hvalárvirkjun er um margt sérstök en verst finnst mér hversu oft er farið með rangt mál. Vil ég hér reyna að varpa ljósi á nokkrar staðreyndir um virkjunaráformin og raforkuöryggi Vestfjarða. Verulegur hluti af því rafmagni sem notað er á Vestfjörðum er fluttur inn í fjórðunginn. Flutningurinn er um svokallaða Vesturlínu frá Hrútatungu en stór hluti rafmagnstruflana á Vestfjörðum er einmitt til kominn vegna truflana á Vesturlínu enda liggur hún um svæði sem er veðurfarslega mjög erfitt. Hvalárvirkjun og Vesturlína munu báðar tengjast nýju tengivirki í Kollafirði og þaðan inn á dreifikerfi Vestfjarða. Þetta gerir það að verkum að truflanir á Vesturlínu fyrir austan þennan tengipunkt koma ekki lengur að sök. Það er því rangt að afhendingaröryggi á Vestfjörðum muni ekki stórbatna með tilkomu Hvalárvirkjunar. Þar að auki gjörbreytir tilkoma þessarra mannvirkja möguleikum á að ná seinna meir raunverulegri hringtengingu um Vestfirði, sem er fjárhagslega óraunhæf án stórrar virkjunar á borð við Hvalárvirkjun.Rammaáætlun Það er svo sannarlega rétt að við Íslendingar framleiðum mikið rafmagn miðað við höfðatölu. Rammaáætlun er hins vegar einmitt tæki til þess að finna út hvað við getum hugsað okkur að virkja og hvað ekki. Hún er þannig einskonar verkfæri til að finna jafnvægi á milli nýtingar og verndar eins og sjá má af þeirri ákvörðun umhverfisráðherra nýlega að miða við rammaáætlun í verndaráætlun sinni. Fleiri stoðir í gjaldeyrisöflun Sem þjóð erum við háð útflutningi til þess að geta á móti flutt inn ýmsar vörur sem við munum aldrei geta framleitt hér á landi. Fyrir örfáum árum höfðum við nær allar okkar gjaldeyristekjur af sjávarútvegi og orkufrekum iðnaði og þá var stöðugt rætt um að fjölga þyrfti þeim stoðum sem gjaldeyrisöflunin hvíldi á. Frá þeim tíma hefur ýmiss iðnaður vaxið mikið og hinn gríðarlegi vöxtur í ferðþjónustu hefur svo gjörbreytt stöðunni til hins betra. Nú má því segja að við séum komin með fjórar sterkar stoðir í gjaldeyrisöfluninni. Ég hefði talið augljóst að þessi fjölbreytni væri mikill styrkur því ef eitthvað eitt eða jafnvel tvennt gæfi eftir þá væri fleira til staðar. Þegar vöxturinn í ferðaþjónustu var sem mestur mátti heyra fólk segja að við skyldum bara losa okkur við þessa stóriðju því við þyrftum ekkert á henni að halda lengur. Þá ættum við líka fullt af ónotuðu rafmagni og þyrftum ekkert að virkja framar. Sem betur fer var ekki hlustað á þessar raddir því þá væri ástandið ekki gæfulegt í dag þegar hægt hefur á í ferðaþjónustunni. Miðaldra spámenn Nú heyrast þær raddir að það sé alveg ómögulegt að selja raforku til gagnavera því þau séu í einhverjum “bitcoin-greftri” sem alls konar álitsgjafar segja að sé tóm vitleysa. Það má vel vera að þessar rafmyntir séu tóm vitleysa en ég man hins vegar vel eftir svona álitsgjöfum sem á sínum tíma sögðu að internetið væri nú bara bóla. Ég held að miðaldra menn eins og ég séu nefnilega ekkert endilega mjög áreiðanlegir framtíðarspámenn, þrátt fyrir að við getum veifað einhverjum fínum háskólagráðum. Svo má ekki gleyma því að megnið af starfsemi gagnavera hér á landi er einmitt vistun á gögnum – eins og nafnið ber með sér og aðeins lítill hluti sem tengist hinu svokallaða bitcoin.Viljum við hærri rafmagnsreikning? Kostnaðurinn við að byggja upp raforkuinnviði Vestfjarða hleypur á mörgum milljörðum ef ekki tugum milljarða. Í skýrslum Landsnets kemur fram að án Hvalárvirkjunar eru ekki taldar markaðslegar forsendur fyrir uppbyggingu á nýju tengivirki og nýju flutningskerfi raforku á vegum Landsnets til og frá Vestfjörðum. Slíkum kostnaði yrði að mæta með hækkun á rafmagnsreikningi heimila og fyrirtækja því Landsneti er óheimilt að leggja í kostnað við uppbyggingu flutningskerfisins nema tekjur komi á móti. Það er alveg gilt sjónarmið að ríkið eigi einfaldlega að kosta slíka uppbyggingu en þá þarf fólk líka að hafa kjark til að segja að það vilji stórhækka rafmagnsreikninginn sinn.Hrokafullt viðhorf til lítilla samfélaga Ég heyri fólk segja að íbúar í Árneshreppi séu svo fáir að aðrir verði að hafa vit fyrir þeim varðandi ákvarðanir um stórar framkvæmdir í þeirra sveitarfélagi. Þetta finnst mér ótrúlega hrokafullt því það er algjört grundvallaratriði að fulltrúar sveitarfélaganna taki ákvarðanir um framkvæmdir í eigin héraði en ekki einhverjir aðrir, svo framarlega að eignaréttur annarra sé virtur. Ég velti því fyrir mér hversu fjölmenn samfélög þurfa þá að vera til að hafa sjálfsákvörðunarrétt. Finnst þessu sama fólki við Vestfirðingar kannski bara vera of fáir til að eiga rétt á sambærilegu raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við? Það sé einfaldlega mikilvægara að varðveita ósnortið landsvæði sem aðrir landsmenn gætu kannski einhvern tímann hugsað sér að skoða?Bætt lífsgæði fyrir alla Íslendinga Ef við Íslendingar viljum halda núverandi lífsgæðum þá þurfum við ekki bara á að viðhalda þeirri gjaldeyrissköpun sem nú er til staðar heldur þurfum við að auka hana stöðugt á næstu árum vegna fólksfjölgunar. Það gerum við ekki með því að fækka þeim tækifærum sem við höfum heldur fjölga þeim. Ef við viljum á sama tíma innleiða orkuskipti í samgöngum þá gerum við það ekki öðruvísi en með því að auka raforkuvinnslu. Í þeim umbreytingum hljótum við að miða við þá orkukosti sem rammáætlun setur í orkunýtingarflokk. Þess vegna snýst Hvalárvirkjun fyrst og fremst um bættan hag alllra landsmanna en ekki bara Vestfirðinga.Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Deilur um Hvalárvirkjun Mest lesið Halldór 28.09.2024 Halldór Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Skoðun Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar Skoðun Heilsugæsla í vanda Jón Magnús Kristjánsson skrifar Skoðun Laxalús og varnir gegn henni Jón Sveinsson skrifar Skoðun En hér er ég ekkert... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Við getum ekki beðið í 131 ár Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Nýtt upphaf hjá Vinstri grænum Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslensk kjör á íslenskum vinnumarkaði Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Viðbrögð við vanlíðan ungmenna Sandra Björk Birgisdóttir skrifar Skoðun Valdatafl Skák og Mát! Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn: fjarverandi í landi tækifæranna Lilja Hrund Lúðvíksdóttir skrifar Skoðun Við stöndum saman með réttindum táknmálsins! Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Það sem „gleymist“ að segja Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvar er fótspor stjórnvalda gegn vinnumansali? Þorbjörrg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þegar Joe Camel varð jafngóður vinur barnanna og Mikki mús Eyrún Magnúsdóttir skrifar Skoðun Riddarar kærleikans Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Um mennsku og samfélag Bolli Pétur Bollason skrifar Skoðun Er rúmdýnan þín hægt og rólega að murka úr þér líftóruna? Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Sársaukafull vaxtarmörk Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Skynsemi Miðflokksins Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Tölum íslensku Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Er Miðflokkurinn fyrir ungt fólk? Anton Sveinn McKee skrifar Skoðun Svarar ekki kostnaði að bjarga sjálfum sér Kári Helgason skrifar Sjá meira
Umræðan um Hvalárvirkjun er um margt sérstök en verst finnst mér hversu oft er farið með rangt mál. Vil ég hér reyna að varpa ljósi á nokkrar staðreyndir um virkjunaráformin og raforkuöryggi Vestfjarða. Verulegur hluti af því rafmagni sem notað er á Vestfjörðum er fluttur inn í fjórðunginn. Flutningurinn er um svokallaða Vesturlínu frá Hrútatungu en stór hluti rafmagnstruflana á Vestfjörðum er einmitt til kominn vegna truflana á Vesturlínu enda liggur hún um svæði sem er veðurfarslega mjög erfitt. Hvalárvirkjun og Vesturlína munu báðar tengjast nýju tengivirki í Kollafirði og þaðan inn á dreifikerfi Vestfjarða. Þetta gerir það að verkum að truflanir á Vesturlínu fyrir austan þennan tengipunkt koma ekki lengur að sök. Það er því rangt að afhendingaröryggi á Vestfjörðum muni ekki stórbatna með tilkomu Hvalárvirkjunar. Þar að auki gjörbreytir tilkoma þessarra mannvirkja möguleikum á að ná seinna meir raunverulegri hringtengingu um Vestfirði, sem er fjárhagslega óraunhæf án stórrar virkjunar á borð við Hvalárvirkjun.Rammaáætlun Það er svo sannarlega rétt að við Íslendingar framleiðum mikið rafmagn miðað við höfðatölu. Rammaáætlun er hins vegar einmitt tæki til þess að finna út hvað við getum hugsað okkur að virkja og hvað ekki. Hún er þannig einskonar verkfæri til að finna jafnvægi á milli nýtingar og verndar eins og sjá má af þeirri ákvörðun umhverfisráðherra nýlega að miða við rammaáætlun í verndaráætlun sinni. Fleiri stoðir í gjaldeyrisöflun Sem þjóð erum við háð útflutningi til þess að geta á móti flutt inn ýmsar vörur sem við munum aldrei geta framleitt hér á landi. Fyrir örfáum árum höfðum við nær allar okkar gjaldeyristekjur af sjávarútvegi og orkufrekum iðnaði og þá var stöðugt rætt um að fjölga þyrfti þeim stoðum sem gjaldeyrisöflunin hvíldi á. Frá þeim tíma hefur ýmiss iðnaður vaxið mikið og hinn gríðarlegi vöxtur í ferðþjónustu hefur svo gjörbreytt stöðunni til hins betra. Nú má því segja að við séum komin með fjórar sterkar stoðir í gjaldeyrisöfluninni. Ég hefði talið augljóst að þessi fjölbreytni væri mikill styrkur því ef eitthvað eitt eða jafnvel tvennt gæfi eftir þá væri fleira til staðar. Þegar vöxturinn í ferðaþjónustu var sem mestur mátti heyra fólk segja að við skyldum bara losa okkur við þessa stóriðju því við þyrftum ekkert á henni að halda lengur. Þá ættum við líka fullt af ónotuðu rafmagni og þyrftum ekkert að virkja framar. Sem betur fer var ekki hlustað á þessar raddir því þá væri ástandið ekki gæfulegt í dag þegar hægt hefur á í ferðaþjónustunni. Miðaldra spámenn Nú heyrast þær raddir að það sé alveg ómögulegt að selja raforku til gagnavera því þau séu í einhverjum “bitcoin-greftri” sem alls konar álitsgjafar segja að sé tóm vitleysa. Það má vel vera að þessar rafmyntir séu tóm vitleysa en ég man hins vegar vel eftir svona álitsgjöfum sem á sínum tíma sögðu að internetið væri nú bara bóla. Ég held að miðaldra menn eins og ég séu nefnilega ekkert endilega mjög áreiðanlegir framtíðarspámenn, þrátt fyrir að við getum veifað einhverjum fínum háskólagráðum. Svo má ekki gleyma því að megnið af starfsemi gagnavera hér á landi er einmitt vistun á gögnum – eins og nafnið ber með sér og aðeins lítill hluti sem tengist hinu svokallaða bitcoin.Viljum við hærri rafmagnsreikning? Kostnaðurinn við að byggja upp raforkuinnviði Vestfjarða hleypur á mörgum milljörðum ef ekki tugum milljarða. Í skýrslum Landsnets kemur fram að án Hvalárvirkjunar eru ekki taldar markaðslegar forsendur fyrir uppbyggingu á nýju tengivirki og nýju flutningskerfi raforku á vegum Landsnets til og frá Vestfjörðum. Slíkum kostnaði yrði að mæta með hækkun á rafmagnsreikningi heimila og fyrirtækja því Landsneti er óheimilt að leggja í kostnað við uppbyggingu flutningskerfisins nema tekjur komi á móti. Það er alveg gilt sjónarmið að ríkið eigi einfaldlega að kosta slíka uppbyggingu en þá þarf fólk líka að hafa kjark til að segja að það vilji stórhækka rafmagnsreikninginn sinn.Hrokafullt viðhorf til lítilla samfélaga Ég heyri fólk segja að íbúar í Árneshreppi séu svo fáir að aðrir verði að hafa vit fyrir þeim varðandi ákvarðanir um stórar framkvæmdir í þeirra sveitarfélagi. Þetta finnst mér ótrúlega hrokafullt því það er algjört grundvallaratriði að fulltrúar sveitarfélaganna taki ákvarðanir um framkvæmdir í eigin héraði en ekki einhverjir aðrir, svo framarlega að eignaréttur annarra sé virtur. Ég velti því fyrir mér hversu fjölmenn samfélög þurfa þá að vera til að hafa sjálfsákvörðunarrétt. Finnst þessu sama fólki við Vestfirðingar kannski bara vera of fáir til að eiga rétt á sambærilegu raforkuöryggi og langflestir landsmenn búa við? Það sé einfaldlega mikilvægara að varðveita ósnortið landsvæði sem aðrir landsmenn gætu kannski einhvern tímann hugsað sér að skoða?Bætt lífsgæði fyrir alla Íslendinga Ef við Íslendingar viljum halda núverandi lífsgæðum þá þurfum við ekki bara á að viðhalda þeirri gjaldeyrissköpun sem nú er til staðar heldur þurfum við að auka hana stöðugt á næstu árum vegna fólksfjölgunar. Það gerum við ekki með því að fækka þeim tækifærum sem við höfum heldur fjölga þeim. Ef við viljum á sama tíma innleiða orkuskipti í samgöngum þá gerum við það ekki öðruvísi en með því að auka raforkuvinnslu. Í þeim umbreytingum hljótum við að miða við þá orkukosti sem rammáætlun setur í orkunýtingarflokk. Þess vegna snýst Hvalárvirkjun fyrst og fremst um bættan hag alllra landsmanna en ekki bara Vestfirðinga.Jónas Þór Birgisson, bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Ísafjarðarbæ
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun
Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson Skoðun
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Skoðun Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith skrifar
Skoðun Tvö útspil Pírata fyrir notendur heilbrigðiskerfisins Halldóra Mogensen,Eva Sjöfn Helgadóttir skrifar
Að eldast – ertu undirbúin? Hafdís Dögg Sveinbjarnardóttir ,Lára María Valgerðardóttir ,Magnús E. Smith Skoðun
Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson Skoðun