Mannlega og ómannúðlega hliðin á Covid skólahaldi Eðvarð Hilmarsson skrifar 11. október 2020 15:31 Ég hef skrifað áður um spjall við mitt kollega mína erlendis og hversu undarlegt það hefur verið að bera saman skólahald hér og í Kananda í þessari þriðju bylgju. Fólk skiptist í fylkingar og skoðar allt sem tengist þessum vírus og reyndir að átta sig á því hvað það þýðir fyrir eigið líf. Þær aðgerðir sem farið var í vor byggðu á viðurkenndum vísindum. Bil á milli barna og hólfun eru skilvirkar leiðir til að rjúfa smitleiðir faraldursins. Börn eru ekki eins öflugir smitberar og fullorðnir en samt sem áður eru dæmi um öflug fjöldasmit meðal barna og það má sjá rannsóknir um slík tilfelli hér og hér. Núverandi viðbrögð rýma illa við ráðleggingar ECDC sem má sjá hér. Alþjóða heilbrigðistofnun mælir einnig eindregið með fjarlægð á milli barna óháð aldri þegar því er við komið og það má sjá hér. Vörn okkar í skólakerfinu eru einstaklingsbundnar sóttvarnir og með því færist ábyrgð mikið á einstaklinginn hérlendis. Ég sem tölvu kennari myndi eflaust snerta mýs hjá yfir hundrað unglingum og ég myndi anda yfir þau öll þegar ég geng um og skoða skjá og aðstoða. Ég bý í því hverfi sem ég starfa og ég geri mér grein fyrir því að ef að ég væri svo óheppinn að fá smit og vera ofurdreifari þá væri ég mögulega að skaða stóran hóp fjölskyldna. Mörg börn eiga foreldra sem eru í áhættuhópi. Tengslanet mitt er stærra en hjá flestum í þessu tilfelli og því er ábyrgð mín orðin stærri. Vitandi það að reynslan erlendis sýndi nýjar bylgjur þegar við lokum gluggum þá gerði ég ráð fyrir því að þetta mynda halda áfram í haust. Ég byrjaði því að vera með grímu snemma og það var einmanalegt. Ég var svo heppinn að einn annar starfsmaður sem er í miklum áhættuhópi gerði það sama, en að honum frátöldum þá var ég bara “gaurinn sem hefur svo miklar áhyggjur” og “þessi sem er hræddur við vírusinn”, “Eðvarð treystu bara þríeykinu”. Eftir að hafa verið með taugrímu í fjölmenni til að byrja með þá fór ég að nota einnota grímu, skipti á 4 tíma fresti þegar mér fannst núverandi bylgja vera að fara að nálgast. Einstaka barn hafði verið a mæta með grímu og þá væntanlega til þess að vernda fólk heima, ég vonaði að ég væri að gera þeim lífið auðveldara með því að vera fyrirmynd og ég dáist af því hugreki sem það hefur tekið hjá þeim að vera ein í bekk með grímu í landi sem talar eins og það sé óþarfi tók út svigann. Í raun mætti hafa áhyggjur að þeim börnum sem kveljast því þau þora ekki að taka upp grímu sem þau hafa mætt með í tösku. Undanfarnir dagar haft reynt mikið á kennara og starfsmenn skóla. Þegar kvíði í þjóðfélaginu stigmagnast þá hefur líðan okkar einnig versnað. Í upphafi þá var vonin sú að skólar myndu sleppa við vírusinn. Í dag eru aðstæður aðrar, vírusinn lifir í fortíð á meðan við lifum í nútíð. Það sem gerðist í síðustu viku er það sem mun ráða völdum í dag. Fréttir af smitum berast hratt en ekki á skipulagðan hátt. Leikskóli í hverfinu, var það barn eða starfsmaður? Fleiri skólar, eru þetta tengd smit eða margar ástæður? Barn spyr mig hvort að vinir þeirra í öðru skóla séu í einhverri hættu, ég svara “Nei örugglega ekki, það er ekkert að frétta um þann stað”. Sama dag fer ég heim að ná í tæki og keyri fram hjá... “ææææææ....það eru engir bílar fyrir utan hjá þeim...” Mörgum dögum seinna birtist frétt um þennan skóla. Ég heyri frá vini að starfsmaður í áhættu hóp sem vinnur í leikskóla hafi brotnað niður og farið að gráta “börnin sáu það ekki þannig að þetta var allt í lagi” ég svara “mikið er það gott að heyra...”. Við felum áhyggjur okkar frá börnunum og hvíslum hvort að öðru. Nýjar fréttir, fleiri staðir, vígin falla koll af kolli í kringum okkur. Kennarar eru aðdáunarverð starfstétt, hver og einn þjálfaður til þess að vera bæði í senn leiðtogi og fyrirmynd alla daga. Við eigum fólk með háskólagráður í flest öllu sem hægt er að læra, við erum lausnamiðuð og við skiljum skólastarfs á Íslandi betur en nokkur annar. Okkur er vel treystandi til þess að koma fram með raunhæfari lausnir heldur en að láta eins og ekkert gangi á í þjóðfélaginu. Óbreytt skólahald er talin nauðsyn þar sem það leysir ákveðinn vandamál. Líðan barna sem hafa ekki sterkt bakland og að það minnki líkur af því að þeir sem hafa erlendan bakgrunn eða aðrar forsendur haldist í skóla. Þessi vandamál voru vandamál fyrir Covid og Íslenska ríkistjórnin hefur fundið hér ódýran og ómannúðlegan kost til að leysa þau. Í stað þess að setja inn fjármagn til þess að fjölga starfsfólki (við eigum t.d. mikið af atvinnulausi fólki með kennararéttindi), fjölga kennslurýmum, setja upp sér bekki fyrir börn framlínustarfsmanna, veita sálfræðilegan stuðning til starfsfólks og barna, fjölga námsráðgjöfum, fjölga skólaliðum og sinna þrifum betur með auka mannskap (og svo lengi mætti telja). Þess í stað leggur ríkið ekkert inn og þess í stað eiga kennarar að vera griða staður barna þar sem Covid er ekki til og við öll eigum að vona það besta. Með undirbúningi og stuðningi hefðum við getað haft skóla bæði opna og örugga í stað þess að láta þessar áherslur stangast á. Við höfum fjármagn til þess að setja hátalara upp á hálendi svo að erlendir aðilar geti öskrað og liðið betur. Við hefðum einnig getað fjármagnað flottar aðgerðir í menntakerfinu, aðgerðir sem hefðu gert okkur kleift að berjast við Covid samhliða því að halda úti gæða skólastarfi. Það var ekki gert og því styð ég það sem Kári sagði í dag. Fórnarkostnaður við opna skóli er of “hár prís”. Við ættum að loka skólum í stuttan tíma og koma síðan til baka og vinna þetta betur en við höfum verið að gera. Við þurfum lágmarkssóttvarnaraðgerðir í skólum svo að börn og fullorðnir geti upplifað öryggi. Til þess að það gerist skilvirkt þarf aukið fjármagn frá ríki til sveitarfélaga. Ríkið þarf að hætta að klappa fyrir kennurum og þess í stað ætti það að fara í aðgerðir til þess að hjálpa þeim. Höfundur er grunnskólakennari, stjórnmálafræðingur og verkefnastjóri Snillismiðju Hólabrekkuskóla. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Skóla - og menntamál Tengdar fréttir Grunnskólahald á tímum Covid Ég er bæði Kanadískur og Íslenskur ríkisborgari og það hefur verið athyglisvert að ræða við kollega í Ontario um hvernig málum er háttað á ólíkum stöðum nú á tímum heimsfaralds. 4. október 2020 12:31 Mest lesið Eru sósíaldemokratískir flokkar smátt og smátt að hverfa? Reynir Böðvarsson Skoðun Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Styðjum mannréttindi - Lærum af sögunni Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir Skoðun Blekkingar og gaslýsingar núverandi forsætisráðherra Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Carbfix – enn og aftur Ari Trausti Guðmundsson Skoðun Samfélagsbankar: Mótvægið sem okkur vantar í bankamálum Guðmundur D. Haraldsson Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Já, af hverju þarf Landsbankinn byggingu á besta stað í bænum? Páll Jakob Líndal Skoðun Aftur til fortíðar Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru sósíaldemokratískir flokkar smátt og smátt að hverfa? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Styðjum mannréttindi - Lærum af sögunni Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Gömul þekking sem fékk ekki athygli þá, en er komin aftur Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Blekkingar og gaslýsingar núverandi forsætisráðherra Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Carbfix – enn og aftur Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Við erum öll á raforkumarkaði Jónas Hlynur Hallgrímsson skrifar Skoðun Af „tapi“ Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Mennt er máttur Úlfar Darri Lúthersson skrifar Skoðun Vegið að íslenskri kvikmyndagerð Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Banaslysin eru víðar en við sjáum Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hlustum til að skilja Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Já, af hverju þarf Landsbankinn byggingu á besta stað í bænum? Páll Jakob Líndal skrifar Skoðun Myndu H-HH-HHH (hægri) og V-VV-VVV (vinstri) breyta stjórnmálunum? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Aftur fram af hengifluginu? Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Kópavogur - Að virða og varðveita eigin sögu Svanhildur Bogadóttir skrifar Skoðun Knatthús á versta stað í Borgarnesi? Sólveig Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að fara aftur þangað með glóðarauga þegar það er að batna? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Bankar gegn þjóð Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhannssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir,Inga Hrefna Jónsdóttir skrifar Skoðun Takk, Gísli Marteinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fátækt? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun „Sýndu mér vini þína og ég sýni þér framtíð þína“ Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Evrópusambandið er í vanda Þórður Birgisson skrifar Skoðun Skynsemishyggja Miðflokksins hvarf hratt Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Þetta gengur ekki lengur! Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun „Með Guði vinkonu okkar“ Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Græn vindorka Ásdís Hlökk Theodórsdóttir skrifar Skoðun Af hverju þetta tímabundna álag á útsvarið? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Ég hef skrifað áður um spjall við mitt kollega mína erlendis og hversu undarlegt það hefur verið að bera saman skólahald hér og í Kananda í þessari þriðju bylgju. Fólk skiptist í fylkingar og skoðar allt sem tengist þessum vírus og reyndir að átta sig á því hvað það þýðir fyrir eigið líf. Þær aðgerðir sem farið var í vor byggðu á viðurkenndum vísindum. Bil á milli barna og hólfun eru skilvirkar leiðir til að rjúfa smitleiðir faraldursins. Börn eru ekki eins öflugir smitberar og fullorðnir en samt sem áður eru dæmi um öflug fjöldasmit meðal barna og það má sjá rannsóknir um slík tilfelli hér og hér. Núverandi viðbrögð rýma illa við ráðleggingar ECDC sem má sjá hér. Alþjóða heilbrigðistofnun mælir einnig eindregið með fjarlægð á milli barna óháð aldri þegar því er við komið og það má sjá hér. Vörn okkar í skólakerfinu eru einstaklingsbundnar sóttvarnir og með því færist ábyrgð mikið á einstaklinginn hérlendis. Ég sem tölvu kennari myndi eflaust snerta mýs hjá yfir hundrað unglingum og ég myndi anda yfir þau öll þegar ég geng um og skoða skjá og aðstoða. Ég bý í því hverfi sem ég starfa og ég geri mér grein fyrir því að ef að ég væri svo óheppinn að fá smit og vera ofurdreifari þá væri ég mögulega að skaða stóran hóp fjölskyldna. Mörg börn eiga foreldra sem eru í áhættuhópi. Tengslanet mitt er stærra en hjá flestum í þessu tilfelli og því er ábyrgð mín orðin stærri. Vitandi það að reynslan erlendis sýndi nýjar bylgjur þegar við lokum gluggum þá gerði ég ráð fyrir því að þetta mynda halda áfram í haust. Ég byrjaði því að vera með grímu snemma og það var einmanalegt. Ég var svo heppinn að einn annar starfsmaður sem er í miklum áhættuhópi gerði það sama, en að honum frátöldum þá var ég bara “gaurinn sem hefur svo miklar áhyggjur” og “þessi sem er hræddur við vírusinn”, “Eðvarð treystu bara þríeykinu”. Eftir að hafa verið með taugrímu í fjölmenni til að byrja með þá fór ég að nota einnota grímu, skipti á 4 tíma fresti þegar mér fannst núverandi bylgja vera að fara að nálgast. Einstaka barn hafði verið a mæta með grímu og þá væntanlega til þess að vernda fólk heima, ég vonaði að ég væri að gera þeim lífið auðveldara með því að vera fyrirmynd og ég dáist af því hugreki sem það hefur tekið hjá þeim að vera ein í bekk með grímu í landi sem talar eins og það sé óþarfi tók út svigann. Í raun mætti hafa áhyggjur að þeim börnum sem kveljast því þau þora ekki að taka upp grímu sem þau hafa mætt með í tösku. Undanfarnir dagar haft reynt mikið á kennara og starfsmenn skóla. Þegar kvíði í þjóðfélaginu stigmagnast þá hefur líðan okkar einnig versnað. Í upphafi þá var vonin sú að skólar myndu sleppa við vírusinn. Í dag eru aðstæður aðrar, vírusinn lifir í fortíð á meðan við lifum í nútíð. Það sem gerðist í síðustu viku er það sem mun ráða völdum í dag. Fréttir af smitum berast hratt en ekki á skipulagðan hátt. Leikskóli í hverfinu, var það barn eða starfsmaður? Fleiri skólar, eru þetta tengd smit eða margar ástæður? Barn spyr mig hvort að vinir þeirra í öðru skóla séu í einhverri hættu, ég svara “Nei örugglega ekki, það er ekkert að frétta um þann stað”. Sama dag fer ég heim að ná í tæki og keyri fram hjá... “ææææææ....það eru engir bílar fyrir utan hjá þeim...” Mörgum dögum seinna birtist frétt um þennan skóla. Ég heyri frá vini að starfsmaður í áhættu hóp sem vinnur í leikskóla hafi brotnað niður og farið að gráta “börnin sáu það ekki þannig að þetta var allt í lagi” ég svara “mikið er það gott að heyra...”. Við felum áhyggjur okkar frá börnunum og hvíslum hvort að öðru. Nýjar fréttir, fleiri staðir, vígin falla koll af kolli í kringum okkur. Kennarar eru aðdáunarverð starfstétt, hver og einn þjálfaður til þess að vera bæði í senn leiðtogi og fyrirmynd alla daga. Við eigum fólk með háskólagráður í flest öllu sem hægt er að læra, við erum lausnamiðuð og við skiljum skólastarfs á Íslandi betur en nokkur annar. Okkur er vel treystandi til þess að koma fram með raunhæfari lausnir heldur en að láta eins og ekkert gangi á í þjóðfélaginu. Óbreytt skólahald er talin nauðsyn þar sem það leysir ákveðinn vandamál. Líðan barna sem hafa ekki sterkt bakland og að það minnki líkur af því að þeir sem hafa erlendan bakgrunn eða aðrar forsendur haldist í skóla. Þessi vandamál voru vandamál fyrir Covid og Íslenska ríkistjórnin hefur fundið hér ódýran og ómannúðlegan kost til að leysa þau. Í stað þess að setja inn fjármagn til þess að fjölga starfsfólki (við eigum t.d. mikið af atvinnulausi fólki með kennararéttindi), fjölga kennslurýmum, setja upp sér bekki fyrir börn framlínustarfsmanna, veita sálfræðilegan stuðning til starfsfólks og barna, fjölga námsráðgjöfum, fjölga skólaliðum og sinna þrifum betur með auka mannskap (og svo lengi mætti telja). Þess í stað leggur ríkið ekkert inn og þess í stað eiga kennarar að vera griða staður barna þar sem Covid er ekki til og við öll eigum að vona það besta. Með undirbúningi og stuðningi hefðum við getað haft skóla bæði opna og örugga í stað þess að láta þessar áherslur stangast á. Við höfum fjármagn til þess að setja hátalara upp á hálendi svo að erlendir aðilar geti öskrað og liðið betur. Við hefðum einnig getað fjármagnað flottar aðgerðir í menntakerfinu, aðgerðir sem hefðu gert okkur kleift að berjast við Covid samhliða því að halda úti gæða skólastarfi. Það var ekki gert og því styð ég það sem Kári sagði í dag. Fórnarkostnaður við opna skóli er of “hár prís”. Við ættum að loka skólum í stuttan tíma og koma síðan til baka og vinna þetta betur en við höfum verið að gera. Við þurfum lágmarkssóttvarnaraðgerðir í skólum svo að börn og fullorðnir geti upplifað öryggi. Til þess að það gerist skilvirkt þarf aukið fjármagn frá ríki til sveitarfélaga. Ríkið þarf að hætta að klappa fyrir kennurum og þess í stað ætti það að fara í aðgerðir til þess að hjálpa þeim. Höfundur er grunnskólakennari, stjórnmálafræðingur og verkefnastjóri Snillismiðju Hólabrekkuskóla.
Grunnskólahald á tímum Covid Ég er bæði Kanadískur og Íslenskur ríkisborgari og það hefur verið athyglisvert að ræða við kollega í Ontario um hvernig málum er háttað á ólíkum stöðum nú á tímum heimsfaralds. 4. október 2020 12:31
Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Vegið að íslenskri kvikmyndagerð Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Áskorun til hæstvirts fjármálaráðherra Sigurðar Inga Jóhannssonar frá sérfræðingum í klínískri sálfræði Haukur Haraldsson,Sólveig Erna Jónsdóttir,Kristbjörg Þórisdóttir,Inga Hrefna Jónsdóttir skrifar
Skoðun Aðgengi að húsnæði fyrir ungt fólk – ekki lúxus heldur grundvallarréttur Gísli Rafn Ólafsson skrifar
Geðveiki krónuhagkerfisins: Tók 35 milljón króna lán, búinn að greiða til baka 91 milljón, skuldar samt enn 64 milljónir! Ole Anton Bieltvedt Skoðun