Ferðaþjónustan allt að fjögur ár að ná sér á strik Sunna Karen Sigurþórsdóttir skrifar 4. janúar 2021 18:46 Ferðaþjónustan mun líklega ekki ná að vinna sig upp úr áfalli síðasta árs fyrr en að þremur til fjórum liðnum, að mati Jóhannesar Þórs Skúlasonar, framkvæmdastjóra Samtaka ferðaþjónustunnar. Landsmenn vilja ekki að mikið fleiri ferðamenn komi til landsins en þeir voru fyrir kórónuveirufaraldurinn samkvæmt könnun sem fréttastofa lét gera fyrir áramót. „Næstu misseri verða flókin. Það er erfið staða sem fyrirtækin eru í núna. Skuldastaðan er mjög flókin. Það þarf að vinna úr því í samvinnu atvinnulífs, hins opinbera og fjármálastofnana og kröfuhafa. Við sjáum fyrir okkur að það þurfi að horfa til leiða eins og Beinu brautarinnar sem tekið var upp eftir hrun til að vinna úr skuldamálum fyrirtækja,“ segir Jóhannes Þór. „Atvinnugreinin mun taka töluverðan tíma að vinna sig út úr þessu áfalli. Við erum aðeins farin að sjá það að fyrirtæki eru að horfa til þess að undirbúa viðspyrnu sumarsins með því að nýta styrkina sem verður núna fljótlega hægt að sækja um til þess að ráða aftur fólk til þess að hægt sé að skipuleggja sumarið, vöruþróun og undirbúning að öðru leyti. Við vitum það hins vegar að það er erfið staða fram undan hjá mörgum þeirra og enn þá mikil óvissa um það hvernig sumarið kemur út.“ Flestir eru á einu máli um að staðan í ferðaþjónustu hér á landi muni batna á árinu þó fátt bendi til annars en að fjöldi ferðamanna verði áfram í lágmarki.Ýmsir greiningaraðilar hafa birt spár um fjölda ferðamanna til landsins á nýju ári, þó óvissan sé slík að nánast ómögulegt er að festa fingur á hver staðan verður á ferðaþjónustunni á árinu. Hagstofan telur að ferðamenn fjölgi úr um 500 þúsund árið 2020 í allt að 940 þúsund árið 2021. Þá telur Arion að þeir verði 800 þúsund á meðan Landsbankinn telur að þeir verði ekki nema 650 þúsund. Í fjárlagafrumvarpi fyrir 2021 er gert ráð fyrir að þeir verði um 900 þúsund. Aðspurður segir Jóhannes raunhæft að tala um þetta háar tölur. „En við verðum að hafa það í huga að það er ýmislegt í þessu sem við höfum ekki stjórn á. Annað hvort litla stjórn eða enga. Staða faraldursins í öðrum löndum kemur til að mynda klárlega til með að hafa áhrif á þetta. Bólusetningar hér og erlendis hafa áhrif og ekki síður hvort opnað verður fyrir ferðalög ríkja utan Schengen inn fyrir Schengen landamærin. Þetta eru allt breytur sem við höfum tiltölulega lítil áhrif á.“ Hann segir að einhver hreyfing hafi orðið í starfsmannamálum ferðaþjónustufyrirtækja, en langflest þurftu að segja upp starfsfólki eða minnka starfshlutfall þeirra. „Það er meðal annars á grundvelli styrkjaaðgerða sem stjórnvöld lögðu fram fyrir jól sem munu skipta miklu máli um hvort það verði hægt að ráða fólk aftur. Það sem við erum að sjá eru ráðningar lykilstarfsfólks, kannski einn til tveir í hverju fyrirtæki, en þetta mun taka tíma og væntanlega aukast þegar nær dregur sumri, en fara hægt af stað.“ Könnunin var unnin af Maskínu dagana 16. til 29. desember 2020 og voru svarendur 2.152 talsins. Samkvæmt könnun sem fréttastofa lét gera fyrir áramót virðist fólk ekki vilja fá mikið fleiri ferðamenn til landsins en þeir voru fyrir kórónuveirufaraldurinn, þegar faraldrinum lýkur en þá voru þeir um tvær milljónir. Þannig vildu ríflega 39 prósent fá jafn marga ferðamenn til Íslands, tæplega 35 prósent vildu nokkuð færri ferðamenn, og tæp tíu prósent vildu nokkuð fleiri ferðamenn til landsins. Jóhannes er ágætlega bjartsýnn á næstu misseri. „Miðað við stöðuna núna þá leyfi ég mér að vera hóflega bjartsýnn, já. Að því gefnu að við náum að spila rétt úr þessari stöðu hér, taka á þessum skuldavanda á skynsamlegan hátt, gera allan undirbúning okkar megin vel, réttan og skynsamlegan. Þá held ég að við getum sett okkur í þá stöðu að við getum nýtt þau tækifæri sem gefast hratt og vel þegar það verður hægt að fara að ferðast á ný.“ Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Vaxtahækkun bankanna vó þungt í ákvörðun Ásgeirs Viðskipti innlent Misbauð meðferð á hundunum og mátti hætta á námskeiði Neytendur Lækkar stýrivextina í fyrsta sinn síðan í árslok 2020 Viðskipti innlent Brúðhjónin fóru í hart og fá nýja skál fyrir hrærivélina Neytendur Hvíta húsið og Ennemm segja upp fólki Viðskipti innlent Culiacan lokað á Suðurlandsbraut Viðskipti innlent Anna Fríða snýr sér að sælgætinu Viðskipti innlent „Breytingaskeið kvenna hefur líka áhrif á karlavinnustaði“ Atvinnulíf Eirberg hættir með verslunina í Kringlunni í kjölfar brunans Viðskipti innlent Telur ljóst að vaxtalækkunarferlið sé hafið Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Við erum ekki komin á húrrandi ferð niður Esjuna“ Anna Fríða snýr sér að sælgætinu Vaxtahækkun bankanna vó þungt í ákvörðun Ásgeirs Culiacan lokað á Suðurlandsbraut Efla fjármálin með Elfu Herferð í boði Ernu Hreins og Önnu Margrétar Hvíta húsið og Ennemm segja upp fólki Telur ljóst að vaxtalækkunarferlið sé hafið Eirberg hættir með verslunina í Kringlunni í kjölfar brunans Bein útsending: Ásgeir og Rannveig rökstyðja lækkunina Lækkar stýrivextina í fyrsta sinn síðan í árslok 2020 Ekki útilokað að stýrivextir lækki Gengið frá sölu á hluta Endor Stofna félag utan um Origo og þrettán önnur rekstrarfélög Eina bakaríi bæjarins skellt fyrirvaralaust í lás Ekkert áfengi á sunnudögum og seint á kvöldin Alþjóðlegur risi leysir Wok on af hólmi Úr kirkjunni í brúna hjá Herjólfi Uppsagnir hjá ÁTVR Ragnheiður Theodórs ein af fimm til PLAIO Tveggja milljarða gjaldþrot Ingvars Jónadabs tók tíu ár 1,5 milljarða gjaldþrot og Landsbankinn fékk varla krónu Ráðin framkvæmdastjóri Pekron Ellefu milljarða lán til að byggja upp veitukerfi og verjast loftslagsvá Salzburg úr sögunni hjá Play Samherji hvetur Odd Eystein til frekari verka Spá sömuleiðis óbreyttum stýrivöxtum Þrotabú Wok on vill tugmilljóna endurgreiðslu frá Kristjáni Fríar skólamáltíðir séu skammgóður vermir Frá RÚV til Coca-Cola Sjá meira
„Næstu misseri verða flókin. Það er erfið staða sem fyrirtækin eru í núna. Skuldastaðan er mjög flókin. Það þarf að vinna úr því í samvinnu atvinnulífs, hins opinbera og fjármálastofnana og kröfuhafa. Við sjáum fyrir okkur að það þurfi að horfa til leiða eins og Beinu brautarinnar sem tekið var upp eftir hrun til að vinna úr skuldamálum fyrirtækja,“ segir Jóhannes Þór. „Atvinnugreinin mun taka töluverðan tíma að vinna sig út úr þessu áfalli. Við erum aðeins farin að sjá það að fyrirtæki eru að horfa til þess að undirbúa viðspyrnu sumarsins með því að nýta styrkina sem verður núna fljótlega hægt að sækja um til þess að ráða aftur fólk til þess að hægt sé að skipuleggja sumarið, vöruþróun og undirbúning að öðru leyti. Við vitum það hins vegar að það er erfið staða fram undan hjá mörgum þeirra og enn þá mikil óvissa um það hvernig sumarið kemur út.“ Flestir eru á einu máli um að staðan í ferðaþjónustu hér á landi muni batna á árinu þó fátt bendi til annars en að fjöldi ferðamanna verði áfram í lágmarki.Ýmsir greiningaraðilar hafa birt spár um fjölda ferðamanna til landsins á nýju ári, þó óvissan sé slík að nánast ómögulegt er að festa fingur á hver staðan verður á ferðaþjónustunni á árinu. Hagstofan telur að ferðamenn fjölgi úr um 500 þúsund árið 2020 í allt að 940 þúsund árið 2021. Þá telur Arion að þeir verði 800 þúsund á meðan Landsbankinn telur að þeir verði ekki nema 650 þúsund. Í fjárlagafrumvarpi fyrir 2021 er gert ráð fyrir að þeir verði um 900 þúsund. Aðspurður segir Jóhannes raunhæft að tala um þetta háar tölur. „En við verðum að hafa það í huga að það er ýmislegt í þessu sem við höfum ekki stjórn á. Annað hvort litla stjórn eða enga. Staða faraldursins í öðrum löndum kemur til að mynda klárlega til með að hafa áhrif á þetta. Bólusetningar hér og erlendis hafa áhrif og ekki síður hvort opnað verður fyrir ferðalög ríkja utan Schengen inn fyrir Schengen landamærin. Þetta eru allt breytur sem við höfum tiltölulega lítil áhrif á.“ Hann segir að einhver hreyfing hafi orðið í starfsmannamálum ferðaþjónustufyrirtækja, en langflest þurftu að segja upp starfsfólki eða minnka starfshlutfall þeirra. „Það er meðal annars á grundvelli styrkjaaðgerða sem stjórnvöld lögðu fram fyrir jól sem munu skipta miklu máli um hvort það verði hægt að ráða fólk aftur. Það sem við erum að sjá eru ráðningar lykilstarfsfólks, kannski einn til tveir í hverju fyrirtæki, en þetta mun taka tíma og væntanlega aukast þegar nær dregur sumri, en fara hægt af stað.“ Könnunin var unnin af Maskínu dagana 16. til 29. desember 2020 og voru svarendur 2.152 talsins. Samkvæmt könnun sem fréttastofa lét gera fyrir áramót virðist fólk ekki vilja fá mikið fleiri ferðamenn til landsins en þeir voru fyrir kórónuveirufaraldurinn, þegar faraldrinum lýkur en þá voru þeir um tvær milljónir. Þannig vildu ríflega 39 prósent fá jafn marga ferðamenn til Íslands, tæplega 35 prósent vildu nokkuð færri ferðamenn, og tæp tíu prósent vildu nokkuð fleiri ferðamenn til landsins. Jóhannes er ágætlega bjartsýnn á næstu misseri. „Miðað við stöðuna núna þá leyfi ég mér að vera hóflega bjartsýnn, já. Að því gefnu að við náum að spila rétt úr þessari stöðu hér, taka á þessum skuldavanda á skynsamlegan hátt, gera allan undirbúning okkar megin vel, réttan og skynsamlegan. Þá held ég að við getum sett okkur í þá stöðu að við getum nýtt þau tækifæri sem gefast hratt og vel þegar það verður hægt að fara að ferðast á ný.“
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Vaxtahækkun bankanna vó þungt í ákvörðun Ásgeirs Viðskipti innlent Misbauð meðferð á hundunum og mátti hætta á námskeiði Neytendur Lækkar stýrivextina í fyrsta sinn síðan í árslok 2020 Viðskipti innlent Brúðhjónin fóru í hart og fá nýja skál fyrir hrærivélina Neytendur Hvíta húsið og Ennemm segja upp fólki Viðskipti innlent Culiacan lokað á Suðurlandsbraut Viðskipti innlent Anna Fríða snýr sér að sælgætinu Viðskipti innlent „Breytingaskeið kvenna hefur líka áhrif á karlavinnustaði“ Atvinnulíf Eirberg hættir með verslunina í Kringlunni í kjölfar brunans Viðskipti innlent Telur ljóst að vaxtalækkunarferlið sé hafið Viðskipti innlent Fleiri fréttir „Við erum ekki komin á húrrandi ferð niður Esjuna“ Anna Fríða snýr sér að sælgætinu Vaxtahækkun bankanna vó þungt í ákvörðun Ásgeirs Culiacan lokað á Suðurlandsbraut Efla fjármálin með Elfu Herferð í boði Ernu Hreins og Önnu Margrétar Hvíta húsið og Ennemm segja upp fólki Telur ljóst að vaxtalækkunarferlið sé hafið Eirberg hættir með verslunina í Kringlunni í kjölfar brunans Bein útsending: Ásgeir og Rannveig rökstyðja lækkunina Lækkar stýrivextina í fyrsta sinn síðan í árslok 2020 Ekki útilokað að stýrivextir lækki Gengið frá sölu á hluta Endor Stofna félag utan um Origo og þrettán önnur rekstrarfélög Eina bakaríi bæjarins skellt fyrirvaralaust í lás Ekkert áfengi á sunnudögum og seint á kvöldin Alþjóðlegur risi leysir Wok on af hólmi Úr kirkjunni í brúna hjá Herjólfi Uppsagnir hjá ÁTVR Ragnheiður Theodórs ein af fimm til PLAIO Tveggja milljarða gjaldþrot Ingvars Jónadabs tók tíu ár 1,5 milljarða gjaldþrot og Landsbankinn fékk varla krónu Ráðin framkvæmdastjóri Pekron Ellefu milljarða lán til að byggja upp veitukerfi og verjast loftslagsvá Salzburg úr sögunni hjá Play Samherji hvetur Odd Eystein til frekari verka Spá sömuleiðis óbreyttum stýrivöxtum Þrotabú Wok on vill tugmilljóna endurgreiðslu frá Kristjáni Fríar skólamáltíðir séu skammgóður vermir Frá RÚV til Coca-Cola Sjá meira