„Ég er að reyna að draga úr tíðni þessara brota“ kvartar misskilinn Jón Steinar Hólmfríður Gísladóttir skrifar 22. nóvember 2021 13:39 Jón Steinar og Helga Vala tókust á í Bítinu í morgun. Fyrrnefnda þótti augljóslega hart að sér sótt í kommentakerfunum en síðarnefnda var ósátt við að vera gerð að blóraböggli. „Þú talar alltof mikið,“ sagði Jón Steinar Gunnlaugsson, fyrrverandi hæstaréttardómari, við Helgu Völu Helgadóttur, þingmann Samfylkingarinnar, þegar þau tókust á um kynferðisbrot í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Helga Vala sendi pillu til baka og kallaði Jón Steinar ókurteisan en þrátt fyrir að umræðuefnið hafi verið dómstóll götunnar fór bróðurpartur þáttarins í að ræða viðbrögð fólks við grein Jóns Steinars sem birtist í Morgunblaðinu á fimmtudag undir fyrirsögninni Víman, þar sem hann sagði meðal annars að besta vörnin gegn kynferðisbrotum væri að „gæta sín sjálfur“. Það var Jón Steinar sem vék umræðunni að pistlinum og sagðist hafa fengið yfir sig holskeflu af ávirðingum, þar sem menn snéru úr öllu sem hann segði. Sagðist hann hafa verið hissa en síðan gert sér grein fyrir hvers vegna viðbrögðin væru svo hörð. „Það eru 42 ár síðan ég var síðast undir áhrifum áfengis og ég veit alveg hvernig áhrif fíknin eða alkóhólisminn hefur á einstaklinga. Þeir lifa fyrir fíknina. Þeir eru alla vikuna að bíða eftir því að helgin komi svo þeir geti dottið í það. Og svo þegar einhver rís upp á opinberum vettvangi og segir að það sé eitthvað athugavert við svona fíkn, þá missa þeir sig,“ sagði Jón Steinar. „Áttu þá við að allir sem voru ósammála innihaldi greinar þinnar séu fíklar?“ spurði Helga Vala. Jón Steinar neitaði því en sagði áfengissýkina gríðarlega útbreidda. Lögmaðurinn ítrekaði margoft að hann væri ekki að kenna þolendum um það ofbeldi sem þeir væru beittir en Helga Vala spurði hann hvort það gæti ekki verið að það stuðaði fólk hvernig hann nálgaðist viðfangsefnið. „Ef þú ert á gangi í Lækjargötu og það kemur einhver að þér og stelur af þér veskinu og þú varst að koma úr gleðskap, ekki þú því það eru 42 ár síðan þú hættir að neyta vímuefna en einhver annar, getum við þá gert þeim einstaklingi; sem var að koma af Jómfrúnni og fékk sér einn bjór með smörrebrauðinu, getum við þá sagt: Það er þér að kenna? Er það einhvern tímann réttlætanlegt að skella skuldinni á þann sem verður fyrir barðinu á afbrotamanneskju?“ „Það er ekkert verið að skella skuldinni á neinn Helga Vala... af hverju ertu með þennan útúrsnúning?“ svaraði Jón Steinar. „Ágæti Jón Steinar, þú segir það sjálfur að þolendur eigi að passa sig með því að vera ekki að drekka áfengi. Þar ert þú að alhæfa,“ sagði Helga Vala. „Nei, ég er ekki að alhæfa!“ svaraði Jón Steinar. „Það er fullt af fólki sem neytir áfengis sem er ekkert nauðgað. Og ég meina... af hverju talar þú svona? Ég er að reyna að draga úr tíðni þessara brota. Sem er alltof mikil.“ Varhugavert að segja alla gerendur undir sama hatt Helga Vala sagðist þá ekki skilja hvers vegna hún væri allt í einu orðinn skotspónn ergelsis Jóns Steinars og ítrekaði að það skyti einfaldlega skökku við að ætla að segja þolendum að vera bara heima til að verða ekki fyrir ofbeldi. „Þú talar of mikið,“ glumdi að lokum í Jóni Steinari, sem var um hæl sakaður um ókurteisi. Talið barst að lokum aftur að dómstól götunnar en Jón sagði að það væru ekki bara réttarregla að menn væru saklausir þar til sekt sannaðist heldur einnig þýðingarmikil siðferðisleg regla. Helga Vala benti hins vegar á að jafnvel þótt menn væru sýknaðir þýddi það ekki að þeir væru saklausir og bæði voru sammála um að kerfið þyrfti að gera meira til að sinna kynferðisbrotamálum, bæði lögregla og dómstólar. Helga Vala stóðst ekki mátið og potaði í Jón Steinar þegar hún sagði „hans flokk“ bera þar nokkra ábyrgð en Jón Steinar var fljótur að svara fyrir sig og sagðist bara tala fyrir sig; hann hefði oftsinnis gagnrýnt bæði flokkinn og forystu hans þegar honum hefði fundist tilefni til. Bæði Jón Steinar og Helga Vala voru á því að gera þyrfti greinamun á brotum og varhugavert að setja alla gerendur undi sama hatt, óháð því hvort þeir hefðu gerst sekir um gróf ofbeldisbrot, áreitni eða daður. Einnig að brotaþolar hefðu heimild til að tjá sig á opinberum vettvangi og það væri þá meintra gerenda að sækja rétt sinn fyrir dómstólum ef þeir neituðu sök. Jón Steinar sagði afar mikilvægt að standa vörð um réttarkerfið en Helga Vala sagði kerfið laskað og það væri ef til vill ástæða þess að brotin rötuðu í umræðuna á samfélagsmiðlum og fyrir dóm götunnar. Bítið Kynferðisofbeldi Landsliðsmenn sakaðir um kynferðisofbeldi MeToo Mest lesið Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Innlent Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Innlent Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu Innlent Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Innlent Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Innlent Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Innlent Loksins mega hommar gefa blóð Innlent Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Innlent Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Innlent „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Innlent Fleiri fréttir Mannekla bindur hendur héraðssaksóknara í samráðsmáli Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Loksins mega hommar gefa blóð Blóðgjöf samkynhneigðra karla leyfð og ósáttar húsmæður Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Nefndin deili ekki við þá sem gagnrýna hana á „mis málefnalegan hátt“ Bein útsending: Ávarp fráfarandi formanns Vinstri grænna Nágrannaerjur í Kópavogi: Ekki sýnt fram á að ákveðin tré valdi verulegum óþægindum Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Ábendingarnar verði teknar alvarlega Hætta rannsókn á mútumálinu á Selfossi Þrettán fengið samtals 512 eldri orlofsdaga greidda við starfslok Ökumanns hvítrar Teslu enn leitað Starfsfólk Ítalíu vill bíl Eflingar burt „Hönnun er í raun og veru allt í kringum okkur“ Rjúpnaveiðitímabilið 25 til 58 dagar eftir svæðum Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Níu ára stúlka sem féll niður loftræstistokk á rétt á skaðabótum „Laxaastmi“ tekinn alvarlega fyrir vestan Loftmyndir opna nýtt og einstakt þrívíddarkort af Íslandi Býst við þremur áminningum til og hjólar í lögmannanefnd List í anda frægustu orða Vigdísar og allar slaufurnar á sama stað Stilltu til friðar í slagsmálum fyrir utan skemmtistað Lögmaður eiginkonunnar fyrrverandi segir lögreglu ljúga Vísar orðum Jóns um nýja Ölfusárbrú á bug Sjá meira
Helga Vala sendi pillu til baka og kallaði Jón Steinar ókurteisan en þrátt fyrir að umræðuefnið hafi verið dómstóll götunnar fór bróðurpartur þáttarins í að ræða viðbrögð fólks við grein Jóns Steinars sem birtist í Morgunblaðinu á fimmtudag undir fyrirsögninni Víman, þar sem hann sagði meðal annars að besta vörnin gegn kynferðisbrotum væri að „gæta sín sjálfur“. Það var Jón Steinar sem vék umræðunni að pistlinum og sagðist hafa fengið yfir sig holskeflu af ávirðingum, þar sem menn snéru úr öllu sem hann segði. Sagðist hann hafa verið hissa en síðan gert sér grein fyrir hvers vegna viðbrögðin væru svo hörð. „Það eru 42 ár síðan ég var síðast undir áhrifum áfengis og ég veit alveg hvernig áhrif fíknin eða alkóhólisminn hefur á einstaklinga. Þeir lifa fyrir fíknina. Þeir eru alla vikuna að bíða eftir því að helgin komi svo þeir geti dottið í það. Og svo þegar einhver rís upp á opinberum vettvangi og segir að það sé eitthvað athugavert við svona fíkn, þá missa þeir sig,“ sagði Jón Steinar. „Áttu þá við að allir sem voru ósammála innihaldi greinar þinnar séu fíklar?“ spurði Helga Vala. Jón Steinar neitaði því en sagði áfengissýkina gríðarlega útbreidda. Lögmaðurinn ítrekaði margoft að hann væri ekki að kenna þolendum um það ofbeldi sem þeir væru beittir en Helga Vala spurði hann hvort það gæti ekki verið að það stuðaði fólk hvernig hann nálgaðist viðfangsefnið. „Ef þú ert á gangi í Lækjargötu og það kemur einhver að þér og stelur af þér veskinu og þú varst að koma úr gleðskap, ekki þú því það eru 42 ár síðan þú hættir að neyta vímuefna en einhver annar, getum við þá gert þeim einstaklingi; sem var að koma af Jómfrúnni og fékk sér einn bjór með smörrebrauðinu, getum við þá sagt: Það er þér að kenna? Er það einhvern tímann réttlætanlegt að skella skuldinni á þann sem verður fyrir barðinu á afbrotamanneskju?“ „Það er ekkert verið að skella skuldinni á neinn Helga Vala... af hverju ertu með þennan útúrsnúning?“ svaraði Jón Steinar. „Ágæti Jón Steinar, þú segir það sjálfur að þolendur eigi að passa sig með því að vera ekki að drekka áfengi. Þar ert þú að alhæfa,“ sagði Helga Vala. „Nei, ég er ekki að alhæfa!“ svaraði Jón Steinar. „Það er fullt af fólki sem neytir áfengis sem er ekkert nauðgað. Og ég meina... af hverju talar þú svona? Ég er að reyna að draga úr tíðni þessara brota. Sem er alltof mikil.“ Varhugavert að segja alla gerendur undir sama hatt Helga Vala sagðist þá ekki skilja hvers vegna hún væri allt í einu orðinn skotspónn ergelsis Jóns Steinars og ítrekaði að það skyti einfaldlega skökku við að ætla að segja þolendum að vera bara heima til að verða ekki fyrir ofbeldi. „Þú talar of mikið,“ glumdi að lokum í Jóni Steinari, sem var um hæl sakaður um ókurteisi. Talið barst að lokum aftur að dómstól götunnar en Jón sagði að það væru ekki bara réttarregla að menn væru saklausir þar til sekt sannaðist heldur einnig þýðingarmikil siðferðisleg regla. Helga Vala benti hins vegar á að jafnvel þótt menn væru sýknaðir þýddi það ekki að þeir væru saklausir og bæði voru sammála um að kerfið þyrfti að gera meira til að sinna kynferðisbrotamálum, bæði lögregla og dómstólar. Helga Vala stóðst ekki mátið og potaði í Jón Steinar þegar hún sagði „hans flokk“ bera þar nokkra ábyrgð en Jón Steinar var fljótur að svara fyrir sig og sagðist bara tala fyrir sig; hann hefði oftsinnis gagnrýnt bæði flokkinn og forystu hans þegar honum hefði fundist tilefni til. Bæði Jón Steinar og Helga Vala voru á því að gera þyrfti greinamun á brotum og varhugavert að setja alla gerendur undi sama hatt, óháð því hvort þeir hefðu gerst sekir um gróf ofbeldisbrot, áreitni eða daður. Einnig að brotaþolar hefðu heimild til að tjá sig á opinberum vettvangi og það væri þá meintra gerenda að sækja rétt sinn fyrir dómstólum ef þeir neituðu sök. Jón Steinar sagði afar mikilvægt að standa vörð um réttarkerfið en Helga Vala sagði kerfið laskað og það væri ef til vill ástæða þess að brotin rötuðu í umræðuna á samfélagsmiðlum og fyrir dóm götunnar.
Bítið Kynferðisofbeldi Landsliðsmenn sakaðir um kynferðisofbeldi MeToo Mest lesið Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Innlent Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Innlent Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu Innlent Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Innlent Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Innlent Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Innlent Loksins mega hommar gefa blóð Innlent Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Innlent Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Innlent „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Innlent Fleiri fréttir Mannekla bindur hendur héraðssaksóknara í samráðsmáli Kertavaka til minningar um konur sem hafa dáið vegna kynbundins ofbeldis Munu hlýða kröfu landsfundar verði tillaga um stjórnarslit samþykkt Munu ekki láta af herferð vegna launaþjófnaðarins Orlof húsmæðra: Barn síns tíma eða liður í jafnrétti? Ákveðinn hópur hafi unnið að niðurstöðunni undir yfirborðinu „Öllum ljóst að Ölfusárbrú verði að rísa“ Loksins mega hommar gefa blóð Blóðgjöf samkynhneigðra karla leyfð og ósáttar húsmæður Fimm bíla árekstur á Vesturlandsvegi Nefndin deili ekki við þá sem gagnrýna hana á „mis málefnalegan hátt“ Bein útsending: Ávarp fráfarandi formanns Vinstri grænna Nágrannaerjur í Kópavogi: Ekki sýnt fram á að ákveðin tré valdi verulegum óþægindum Segir valsað um sjúkraskrána eins og á rölti um Kringluna Ábendingarnar verði teknar alvarlega Hætta rannsókn á mútumálinu á Selfossi Þrettán fengið samtals 512 eldri orlofsdaga greidda við starfslok Ökumanns hvítrar Teslu enn leitað Starfsfólk Ítalíu vill bíl Eflingar burt „Hönnun er í raun og veru allt í kringum okkur“ Rjúpnaveiðitímabilið 25 til 58 dagar eftir svæðum Vill hætta við nýja brú yfir Ölfusá og spara milljarða króna Níu ára stúlka sem féll niður loftræstistokk á rétt á skaðabótum „Laxaastmi“ tekinn alvarlega fyrir vestan Loftmyndir opna nýtt og einstakt þrívíddarkort af Íslandi Býst við þremur áminningum til og hjólar í lögmannanefnd List í anda frægustu orða Vigdísar og allar slaufurnar á sama stað Stilltu til friðar í slagsmálum fyrir utan skemmtistað Lögmaður eiginkonunnar fyrrverandi segir lögreglu ljúga Vísar orðum Jóns um nýja Ölfusárbrú á bug Sjá meira