Straumar og stefnur 2022: Hvað breytist í vinnunni okkar? Rakel Sveinsdóttir skrifar 29. desember 2021 07:01 Í raun má segja að breytingaskeiðið sé hafið í atvinnulífinu því áhrifin af sjálfvirknivæðingunni og afleiðingar heimsfaraldursins eru orðin skýrari en áður. Á árinu 2022 verðum við enn meira vör við þessa þróun. Til dæmis breytist fjarvinnan úr því að vera eitthvað sem fyrirtækin þurftu að gera yfir í valmöguleika sem starfsfólk kýs sjálft. Þá verður meiri fókus á hæfni starfsfólks en stöðuheiti og skipurit fara að skipta minna máli en áður. Vísir/Getty Á þessum tíma árs rýnum við í það hvað spámenn segja um strauma og stefnur atvinnulífsins fyrir næsta ár. Í fyrra var það meðal annars aukinn sveigjanleiki, heilsa og öryggi starfsmanna og stuðningur við starfsmenn frekar en endurnýjun. En hvað segja menn um árið 2022? Í stuttu máli má segja að hið eiginlega breytingarskeið atvinnulífsins sé hafið. Þegar var vitað að fjórða iðnbyltingin myndi breyta mörgu og smám saman erum við líka að átta okkur á því hver hin raunverulegu áhrif Covid verða á atvinnulíf. Einn þeirra sem hefur tekið saman nokkur atriði sem talin eru að verði áberandi „trend“ í atvinnulífi ársins 2022 er Bernard Marr, höfundur bókarinnar Business Trends in Practice og greinahöfundur hjá Forbes. Samkvæmt honum eru það helst fimm atriði sem verða einkennandi: Fjarvinnublandan breytist, húsnæði minnka Aukinn sveigjanleiki heldur áfram að skipta máli og valmyndir fjarvinnufyrirkomulaga taka á sig skýrari mynd. Í kjölfar heimsfaraldurs er það þó að breytast að það fyrirkomulag sem starfsfólk fer að festa sig í, verður meira byggt á vali starfsfólks fremur en því hvernig vinnustaðurinn hefur þurft að haga málum á tímum Covid. Þá sýna niðurstöður rannsóknar KPMG að í Bandaríkjunum muni allt að 69% stærri fyrirtækja smækka við sig í húsakostum. Þetta mun þó ekki gerast á næsta ári en er sterk vísbending um í hvað stefnir til framtíðar. Verkefni starfsfólks að breytast The World Economic Forum hefur spáð því að fyrir árið 2025 muni fjórða iðnbyltingin skapa 97 milljónir nýrra starfa. Í raun erum við nú þegar farin að upplifa þessar breytingar því flest störf og flest verkefni eru að breytast með einhverjum hætti, vegna þess að sjálfvirknivæðingin er orðin meiri. Tökum dæmi: Læknir nýtir tæknina í auknum mæli til að hjálpa sér við sjúkdómsgreiningar, sem aftur leiðir til þess að meiri tími fer í að skoða hver rétt meðferð er og meðferðarhlutann frekar en sjálfa greininguna eins og lengi hefur verið. Markaðsfólk nýtir tæknina til að hjálpa sér betur að ná til þess markhóps sem best hentar og ver síðan sínum tíma (hugmyndavinna og fleira) til að ná til þess hóps. Tæknin nýtist bifvélavirkjanum til að sjá hvað þarf að gera til að forðast að til alvarlegrar bilunar kemur og því fer meiri tími hjá honum í að koma í veg fyrir bilanir, frekar en viðgerðir eftir bilun. Og svo mætti lengi telja. Á árinu 2022 mun þróunin áfram verða í þessa átt, verkefni starfsfólks eru nú þegar að taka breytingum eftir því sem tækninni fleygir fram. Breyttar áherslur í mannauðsmálum og ráðningum Áfram mun það sýna sig að áherslur í ráðningum og mannauðsmálum eru að taka stakkaskiptum. Meiri áhersla er á heilsu starfsfólks en áður og nú í sinni víðustu mynd: Andlega og líkamlega heilsu. Fyrir stjórnendur er þetta viss áskorun því samhliða þessu þarf að forðast það að hafa áhrif eða afskipti af persónulegu lífi starfsfólks. Þá hefur heimsfaraldurinn kennt vinnustöðum að þættir eins og seigla og aðlögunarhæfni skipta verulega miklu máli og munu áherslur í ráðningum meðal annars endurspegla þetta. Alls kyns varúðarráðstafanir fyrir reksturinn verða til framtíðar betur festar í sessi. Til dæmis uppsagnarákvæði eða samningar sem gera fyrirtækjum betur kleift að bregðast hratt við hamförum. Hæfni skiptir meira máli en stöðuheiti Í gegnum tíðina hefur mælikvarðinn á velgengni fólks í vinnu oft verið metinn út frá því hvert stöðuheitið er. Þetta gæti þó smám saman breyst því ein af afleiðingum Covid er sögð vera sú að vinnustaðir munu í meira mæli fara að horfa á hæfni starfsfólks frekar en hvert hlutverkið þeirra er. Í raun er þetta enn ein kenningin um að áherslan á skipurit og stöðuheiti er að minnka á meðan áherslan á hæfni og getu starfsmanna verður stærra atriði. Þá er fólk farið að velja meira starf og starfsumhverfi eins og því hentar best eða finnst best falla að sínum styrkleikum eða lífstíl. Eftirlit með starfsfólki og þá hverju? Það eru skiptar skoðanir á því hvort og þá hvernig vinnustaðir ættu að vera með eftirlit með starfsfólki en alls kyns tól eru nú þegar í boði sem gerir vinnustöðum kleift að fylgjast með því. Og hverju er þá verið að fylgjast með: Hegðun starfsfólks eða virkni? Sem dæmi um tækni sem nú þegar er í boði má nefna Hitachi‘s Business Microscope sem nemur hreyfingu starfsmanna. Þetta þýðir að vinnuveitandinn getur í rauninni lesið úr gögnum hversu oft starfsmaður fer til dæmis á klósettið. Annað tól heitir Aware en það gerir vinnuveitendum kleift að fylgjast með tölvupóst-hegðun/virkni starfsfólks og þótt flestir þekki Slacks sem ágætis verkfæri til að hafa yfirsýn til dæmis fyrir hópa í fjarvinnu, er það verkfæri sem í raun gæti verið notað til að meta afköst starfsmanna. Þótt enn sé ekki fyrirséð hvort aukið eftirlit með starfsfólki sé líklegt til að auka framleiðni eða draga úr henni, er talið að á árinu 2022 verði þetta eitt af því sem atvinnulífið heldur áfram að prófa sig áfram með. Starfsframi Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Fjarvinna Vinnumarkaður Vinnustaðurinn Vinnustaðamenning Stjórnun Tengdar fréttir Straumar og stefnur atvinnulífsins 2021 Atvinnulífið mun taka margt með sér frá árinu 2020 og það telst varla fréttnæmt í dag að fjarvinna er komin til að vera. En hver verða „trendin" árið 2021 og hvaða áherslur verða einkennandi fyrir atvinnulífið? 8. janúar 2021 07:01 Mest lesið „Frekar kvöldsvæfur heldur en morgunfúll“ Atvinnulíf Landsbankinn rekur lestina og lækkar vexti Viðskipti innlent Bogi og Linda kaupa af Heimum fyrir milljarða Viðskipti innlent Þótti baðherbergið ógeðslegt og fór frá Íslandi Neytendur Loks opnað fyrir umsóknir um hlutdeildarlán Viðskipti innlent Atvinnumissir: „Það var rosa skrýtið að lenda í þessu“ Atvinnulíf Misbauð meðferð á hundunum og mátti hætta á námskeiði Neytendur Samþykktu allt að 45 prósent toll á kínverska rafbíla Viðskipti erlent Bankarnir verði að lækka vexti jafnhratt og þeir hækkuðu Viðskipti innlent „En það hefur líka margt fallegt komið út úr þessu“ Atvinnulíf Fleiri fréttir „Frekar kvöldsvæfur heldur en morgunfúll“ Atvinnumissir: „Það var rosa skrýtið að lenda í þessu“ „En það hefur líka margt fallegt komið út úr þessu“ „Breytingaskeið kvenna hefur líka áhrif á karlavinnustaði“ „Það segir sig sjálft að við höfum endalausa orku“ Horfðu á hallærislegt sjónvarpsefni og úðuðu í sig bragðaref Að hætta að vera vandræðaleg í nýrri vinnu „Myndi alveg segja að hjartað í mér hafi verið í buxunum“ „Fjárfestar eru bara venjulegt fólk“ Gervigreind og tíska: Hafa nú þegar fengið 100 milljónir í styrki „Við eigum margar rómantískar stundir í vinnunni“ Langaði svakalega mikið í sleik við George Clooney Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Fótboltastelpan um starfsframann: „Að sækja sér tækifærin sjálfur“ „Fyrir mann sem er skrifblindur og lesblindur er þetta ekkert auðvelt“ „Ég verð auðveldlega meyr en segi engum frá því“ Draumar rætast: „Konur þurfa ekki alltaf að vera á skrilljón“ Draumar rætast: „Lengi skammaðist ég mín ...“ Biskupinn á hlaupum með Bubba Morthens og Sísí með Grýlunum Tvöfalt líf Ara: „Í fyrra túraði ég í sex vikur“ Klara á Kanarí: „Fólk kom með ferðatöskur af saltfiski og seldi“ Sjá meira
Í fyrra var það meðal annars aukinn sveigjanleiki, heilsa og öryggi starfsmanna og stuðningur við starfsmenn frekar en endurnýjun. En hvað segja menn um árið 2022? Í stuttu máli má segja að hið eiginlega breytingarskeið atvinnulífsins sé hafið. Þegar var vitað að fjórða iðnbyltingin myndi breyta mörgu og smám saman erum við líka að átta okkur á því hver hin raunverulegu áhrif Covid verða á atvinnulíf. Einn þeirra sem hefur tekið saman nokkur atriði sem talin eru að verði áberandi „trend“ í atvinnulífi ársins 2022 er Bernard Marr, höfundur bókarinnar Business Trends in Practice og greinahöfundur hjá Forbes. Samkvæmt honum eru það helst fimm atriði sem verða einkennandi: Fjarvinnublandan breytist, húsnæði minnka Aukinn sveigjanleiki heldur áfram að skipta máli og valmyndir fjarvinnufyrirkomulaga taka á sig skýrari mynd. Í kjölfar heimsfaraldurs er það þó að breytast að það fyrirkomulag sem starfsfólk fer að festa sig í, verður meira byggt á vali starfsfólks fremur en því hvernig vinnustaðurinn hefur þurft að haga málum á tímum Covid. Þá sýna niðurstöður rannsóknar KPMG að í Bandaríkjunum muni allt að 69% stærri fyrirtækja smækka við sig í húsakostum. Þetta mun þó ekki gerast á næsta ári en er sterk vísbending um í hvað stefnir til framtíðar. Verkefni starfsfólks að breytast The World Economic Forum hefur spáð því að fyrir árið 2025 muni fjórða iðnbyltingin skapa 97 milljónir nýrra starfa. Í raun erum við nú þegar farin að upplifa þessar breytingar því flest störf og flest verkefni eru að breytast með einhverjum hætti, vegna þess að sjálfvirknivæðingin er orðin meiri. Tökum dæmi: Læknir nýtir tæknina í auknum mæli til að hjálpa sér við sjúkdómsgreiningar, sem aftur leiðir til þess að meiri tími fer í að skoða hver rétt meðferð er og meðferðarhlutann frekar en sjálfa greininguna eins og lengi hefur verið. Markaðsfólk nýtir tæknina til að hjálpa sér betur að ná til þess markhóps sem best hentar og ver síðan sínum tíma (hugmyndavinna og fleira) til að ná til þess hóps. Tæknin nýtist bifvélavirkjanum til að sjá hvað þarf að gera til að forðast að til alvarlegrar bilunar kemur og því fer meiri tími hjá honum í að koma í veg fyrir bilanir, frekar en viðgerðir eftir bilun. Og svo mætti lengi telja. Á árinu 2022 mun þróunin áfram verða í þessa átt, verkefni starfsfólks eru nú þegar að taka breytingum eftir því sem tækninni fleygir fram. Breyttar áherslur í mannauðsmálum og ráðningum Áfram mun það sýna sig að áherslur í ráðningum og mannauðsmálum eru að taka stakkaskiptum. Meiri áhersla er á heilsu starfsfólks en áður og nú í sinni víðustu mynd: Andlega og líkamlega heilsu. Fyrir stjórnendur er þetta viss áskorun því samhliða þessu þarf að forðast það að hafa áhrif eða afskipti af persónulegu lífi starfsfólks. Þá hefur heimsfaraldurinn kennt vinnustöðum að þættir eins og seigla og aðlögunarhæfni skipta verulega miklu máli og munu áherslur í ráðningum meðal annars endurspegla þetta. Alls kyns varúðarráðstafanir fyrir reksturinn verða til framtíðar betur festar í sessi. Til dæmis uppsagnarákvæði eða samningar sem gera fyrirtækjum betur kleift að bregðast hratt við hamförum. Hæfni skiptir meira máli en stöðuheiti Í gegnum tíðina hefur mælikvarðinn á velgengni fólks í vinnu oft verið metinn út frá því hvert stöðuheitið er. Þetta gæti þó smám saman breyst því ein af afleiðingum Covid er sögð vera sú að vinnustaðir munu í meira mæli fara að horfa á hæfni starfsfólks frekar en hvert hlutverkið þeirra er. Í raun er þetta enn ein kenningin um að áherslan á skipurit og stöðuheiti er að minnka á meðan áherslan á hæfni og getu starfsmanna verður stærra atriði. Þá er fólk farið að velja meira starf og starfsumhverfi eins og því hentar best eða finnst best falla að sínum styrkleikum eða lífstíl. Eftirlit með starfsfólki og þá hverju? Það eru skiptar skoðanir á því hvort og þá hvernig vinnustaðir ættu að vera með eftirlit með starfsfólki en alls kyns tól eru nú þegar í boði sem gerir vinnustöðum kleift að fylgjast með því. Og hverju er þá verið að fylgjast með: Hegðun starfsfólks eða virkni? Sem dæmi um tækni sem nú þegar er í boði má nefna Hitachi‘s Business Microscope sem nemur hreyfingu starfsmanna. Þetta þýðir að vinnuveitandinn getur í rauninni lesið úr gögnum hversu oft starfsmaður fer til dæmis á klósettið. Annað tól heitir Aware en það gerir vinnuveitendum kleift að fylgjast með tölvupóst-hegðun/virkni starfsfólks og þótt flestir þekki Slacks sem ágætis verkfæri til að hafa yfirsýn til dæmis fyrir hópa í fjarvinnu, er það verkfæri sem í raun gæti verið notað til að meta afköst starfsmanna. Þótt enn sé ekki fyrirséð hvort aukið eftirlit með starfsfólki sé líklegt til að auka framleiðni eða draga úr henni, er talið að á árinu 2022 verði þetta eitt af því sem atvinnulífið heldur áfram að prófa sig áfram með.
Starfsframi Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Fjarvinna Vinnumarkaður Vinnustaðurinn Vinnustaðamenning Stjórnun Tengdar fréttir Straumar og stefnur atvinnulífsins 2021 Atvinnulífið mun taka margt með sér frá árinu 2020 og það telst varla fréttnæmt í dag að fjarvinna er komin til að vera. En hver verða „trendin" árið 2021 og hvaða áherslur verða einkennandi fyrir atvinnulífið? 8. janúar 2021 07:01 Mest lesið „Frekar kvöldsvæfur heldur en morgunfúll“ Atvinnulíf Landsbankinn rekur lestina og lækkar vexti Viðskipti innlent Bogi og Linda kaupa af Heimum fyrir milljarða Viðskipti innlent Þótti baðherbergið ógeðslegt og fór frá Íslandi Neytendur Loks opnað fyrir umsóknir um hlutdeildarlán Viðskipti innlent Atvinnumissir: „Það var rosa skrýtið að lenda í þessu“ Atvinnulíf Misbauð meðferð á hundunum og mátti hætta á námskeiði Neytendur Samþykktu allt að 45 prósent toll á kínverska rafbíla Viðskipti erlent Bankarnir verði að lækka vexti jafnhratt og þeir hækkuðu Viðskipti innlent „En það hefur líka margt fallegt komið út úr þessu“ Atvinnulíf Fleiri fréttir „Frekar kvöldsvæfur heldur en morgunfúll“ Atvinnumissir: „Það var rosa skrýtið að lenda í þessu“ „En það hefur líka margt fallegt komið út úr þessu“ „Breytingaskeið kvenna hefur líka áhrif á karlavinnustaði“ „Það segir sig sjálft að við höfum endalausa orku“ Horfðu á hallærislegt sjónvarpsefni og úðuðu í sig bragðaref Að hætta að vera vandræðaleg í nýrri vinnu „Myndi alveg segja að hjartað í mér hafi verið í buxunum“ „Fjárfestar eru bara venjulegt fólk“ Gervigreind og tíska: Hafa nú þegar fengið 100 milljónir í styrki „Við eigum margar rómantískar stundir í vinnunni“ Langaði svakalega mikið í sleik við George Clooney Atvinnumissir: „Ég kunni nú ekki við að spyrja Jón beint“ Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Fótboltastelpan um starfsframann: „Að sækja sér tækifærin sjálfur“ „Fyrir mann sem er skrifblindur og lesblindur er þetta ekkert auðvelt“ „Ég verð auðveldlega meyr en segi engum frá því“ Draumar rætast: „Konur þurfa ekki alltaf að vera á skrilljón“ Draumar rætast: „Lengi skammaðist ég mín ...“ Biskupinn á hlaupum með Bubba Morthens og Sísí með Grýlunum Tvöfalt líf Ara: „Í fyrra túraði ég í sex vikur“ Klara á Kanarí: „Fólk kom með ferðatöskur af saltfiski og seldi“ Sjá meira
Straumar og stefnur atvinnulífsins 2021 Atvinnulífið mun taka margt með sér frá árinu 2020 og það telst varla fréttnæmt í dag að fjarvinna er komin til að vera. En hver verða „trendin" árið 2021 og hvaða áherslur verða einkennandi fyrir atvinnulífið? 8. janúar 2021 07:01