Hækkaði um tíu milljónir á þremur mánuðum: „Hvernig á fólk að gera þetta?“

Elva Hrönn Hjartardóttir og Andri Reyr Haraldsson eiga tvö börn og hafa seinustu átján mánuði leitað að hentugri íbúð fyrir fjölskylduna í Reykjavík. Þau eru nú á leigumarkaði og dreymir um að verða fyrstu kaupendur.

„Ég er búin að liggja inni á fasteignasíðunum og kíkja inn á hverjum degi, þannig að ég hef alveg séð hvernig markaðurinn er búinn að vera og þróunin síðasta eina og hálfa árið,“ segir Elva í samtali við Vísi.

„Svo í nóvember rákumst við á þessa tilteknu blokkaríbúð í hverfinu okkar, fórum að skoða og leist bara þokkalega á. Við sáum að við þurftum að bæta við herbergi og það þurfti eitthvað að nostra við hana, sem við sáum alveg fram á að geta gert og bjóðum þá aðeins yfir ásett verð eins og tíðkast.“

49,9 milljónir króna voru settar á eignina en fljótlega fengu þau að vita að seljendur hafi samþykkt annað tilboð þar sem boðin var staðgreiðsla.

„Við höldum bara áfram að leita og erum enn þá að leita. Við erum búin að gera nokkur tilboð og þetta er alltaf sama sagan. Svo fer ég og kíki á fasteignavefi í dag eins og venjulega og rek augun í íbúðina sem við gerðum tilboð í nóvember.

Sama íbúð, nákvæmlega sömu myndir, ekkert hefur verið gert fyrir íbúðina greinilega og svo sé ég verðið á henni og ætlaði ekki að trúa eigin augum,“ segir Elva.

Taldi þetta vera mistök

Elva segir að hún hafi í fyrstu talið að um mistök hafi verið að ræða, opnað síðuna aftur og aftur og kíkt á dagsetninguna. Þegar allt stemmdi heyrði hún í fasteignasalanum sem er sá sami og seldi íbúðina síðast.

„Þá sagði fasteignasalinn mér það að þetta væri nýi eigandinn sem keypti íbúðina í nóvember. Hann hafi ætlað að leigja út íbúðina en eitthvað hafi komið upp á og þá ákvað hann að prófa að setja íbúðina á sölu og setja þetta verð á hana.

Fasteignasalinn sagði mér að hann hefði sagt þessum seljenda að þetta væri of hátt verð fyrir þessa eign en engu að síður hafi seljandinn viljað setja þetta verð á hana. Markaðurinn væri bara svona og hann ætlaði að láta reyna á þetta og taka hana af sölu ef það gengi ekki eftir,“ segir Elva sem furðar sig á þessum viðskiptaháttum.

„Þetta er bara ótrúlegt. Mér finnst þetta svo absúrd að ég trúi þessu ekki.“

Vilja fá 8,6 milljónir umfram kaupverð

Um er að ræða 96 fermetra íbúð á jarðhæð við Bólstaðarhlíð 48. Eignin er í dag búin tveimur svefnherbergjum en að sögn fasteignasala er auðvelt að setja upp þriðja herbergið.

Samkvæmt þinglýstum kaupsamningi sem er dagsettur 2. desember síðastliðinn keyptu núverandi eigendur íbúðina á 51,3 milljónir króna og var upphæðin staðgreidd.

Í gær, 17. febrúar var búið að skrá íbúðina aftur á sölu á fasteignavefnum Fasteignir.is, sléttum þremur mánuðum eftir að síðasta auglýsing var tekin út. Þá var ásett verð 49,9 milljónir en er nú 59,9 milljónir króna. Fasteignamat nemur 45,15 milljónum.

Elva segir að þau hjónin hafi boðið svipaða upphæð í íbúðina og núverandi eigendur. Hún telur engan vafa á því að þar hafi skipt máli að mótaðilarnir hafi boðið staðgreiðslu án fyrirvara á borð við samþykki lánastofnana eða ástandsskoðun.

Seljandinn segist skilja reiðina

Fréttamaður setti sig í samband við annan eigenda íbúðarinnar sem staðfestir að engar framkvæmdir eða breytingar hafi verið gerðar frá því að hjónin keyptu hana í desember. Hann segist sýna því skilning að sumir kunni að klóra sér í hausnum yfir svo mikilli hækkun á jafn skömmum tíma.

„Jájá, ég skil það nú. Það kom svolítið upp á hjá mér og ég þarf að selja. Ég ætlaði ekki að gera það og neyðist til að selja og er auðvitað að reyna að fá eitthvað af kostnaðinum til baka og svona hitt og þetta. Það kostar mikið að selja og kaupa og það geta verið miklar upphæðir. Svo gerir fólk bara tilboð. Ég tel mig hafa keypt hana á ágætis verði á sínum tíma en það má alltaf deila um verðið.“

Maðurinn, sem er á sjötugsaldri, kveðst ekki hafa verið mikið að versla með íbúðir en það komi þó fyrir. Hann sé nú með tvær íbúðir í útleigu.

Eins og blaut tuska í andlitið

Elva segir að fasteignasalinn hafi tjáð henni að miðað við taktinn á húsnæðismarkaðnum í dag þá hefði svona eign getað hækkað um fimm til sex milljónir síðastliðna þrjá mánuði

„Sem mér finnst líka alveg galið. Þetta er bara algjör klikkun og það er ekki nokkur leið fyrir fyrstu kaupendur sérstaklega að komast inn á þennan markað eins og hann er núna, þar sem fólk er að staðgreiða eignir með engum fyrirvörum. Svo er fasteignaverðið orðið gígantískt og ég skil ekki alveg hvernig venjulegt fólk á að gera þetta.“

Hún líkir þessari tilteknu reynslu við að fá blauta tusku í andlitið. „Við vitum öll að það þarf að gera eitthvað til að stemma stigu við þróuninni á markaðinum en þetta dæmi sýnir svart á hvítu hvað þörfin er mikil,“ segir Elva og kallar eftir sameiginlegu átaki almennings til að þrýsta á að eitthvað verði gert í þessum málum. 

Sjálf situr Elva í stjórn Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs og telur að húsnæðismál verði stórt baráttumál í komandi kjaraviðræðum og kosningabaráttu. 

Eigi ekki að vera forréttindi að hafa þak yfir höfuðið

Elva segir ekki nóg með að húsnæðiskostnaður sé að aukast heldur hækki fasteignagjöld, hiti, rafmagn og annar fastur kostnaður.

„Hvernig á fólk að gera þetta? Í hvað erum við að stefna hérna?“ Eðlilega hafi mikið verið rætt um stöðu ungs fólks sem sé að koma úr námi og að reyna að komast inn á fasteignamarkaðinn.

„En hvernig á líka fólk á miðjum aldri eins og ég með börn að gera þetta sem hefur ekki nú þegar fjárfest í fasteign? Það að ákveða hvort maður vilji kaupa eða leigja, þetta á algjörlega að vera val en það eiga ekki að vera forréttindi að hafa þak yfir höfuðið.

Þetta eru mannréttindi og það að það séu aðilar þarna úti sem eru að braska og í einhverjum business með íbúðir á markaðnum, sérstaklega þegar það er ekki nógu mikið framboð, það finnst mér bara siðlaust.“