Samráðið hafi kostað samfélagið 62 milljarða króna Árni Sæberg skrifar 22. febrúar 2024 10:56 Samskip vilja ekki una ákvörðun SKE. Vísir/Vilhelm Samkvæmt frummati sem unnið var fyrir Félag atvinnurekenda, Neytendasamtökin og VR kostaði meint ólögmætt samráð stóru skipafélaganna Eimskips og Samskipa íslenskt samfélag tæplega 62 milljarða króna á árunum 2008 til 2013. Í fréttatilkynningu frá félögunum þremur segir að þar af hafi kostnaðarauki neytenda verið 26 milljarðar króna, sem rekja megi beint til hækkana gjaldskrár skipafélaganna umfram almennt verðlag. Lántakendur verðtryggðra lána hafi greitt um 17,4 milljarða aukalega vegna hækkunar vísitölu sem tilkomin væri vegna samráðsins, og það sé varlega áætlað. Analytica hafi unnið frummatið fyrir Félag atvinnurekenda, Neytendasamtökin og VR. Samráðsbrotum skipafélaganna sé lýst ýtarlega í ákvörðun Samkeppniseftirlitsins í máli Samskipa sem var birt í lok ágúst síðastliðins. Að mati Analytica hafi samráðið leitt til þess að vísitala neysluverðs hækkaði um 0,7 prósent umfram það sem gera hefði mátt ráð fyrir ef gjaldskrár skipafélaganna hefðu haldist óbreyttar að raungildi. Áætlað sé að kostnaðarauki fyrirtækja í útflutningi hafi numið um 12,7 milljörðum, viðskiptavina í flutningsmiðlun um 3,7 milljörðum og viðskiptavina í landflutningum um 1,9 milljörðum. Þessar tölur séu á verðlagi annars ársfjórðungs síðasta árs, um það leyti sem Samkeppniseftirlitið birti ákvörðun sína. Analytica Gjaldskrár hafi farið lækkandi annars staðar Í greiningu Analytica sé farið ýtarlega yfir einstaka matsþætti og forsendurnar að baki þeim. Analytica bendi á að gjaldskrár skipafélaga í nágrannalöndunum hafi farið lækkandi á þeim tíma, sem samráðið stóð yfir á árunum 2008-2013, en þá hafi þær hækkað verulega hjá Samskipum og Eimskip. Afkoma íslensku skipafélaganna hafi sömuleiðis verið mun betri en helstu erlendu skipafélaga á sama tíma. Mat Analytica sé frummat, byggt meðal annars á gögnum sem er að finna í ákvörðun Samkeppniseftirlitsins í máli Samskipa, en ýtarlegra mat á tjóni einstakra viðskiptavina eða hópa viðskiptavina geti átt eftir að fara fram, til dæmis vegna skaðabótamála á hendur skipafélögunum. Aðför að neytendum og dýrkeypt fyrirtækjum „Þetta er dýrkeypt og hrikaleg aðför að neytendum, sem ekki má endurtaka. Það væri mikill fælingarmáttur fólginn í að auðvelda neytendum að sækja skaðabætur vegna samkeppnislagabrota, til dæmis með innleiðingu tilskipunar 2014/104/ESB í íslensk lög eða að sett verði sambærileg lög. Þá þarf að skýra lög og heimildir fyrir almannaheillasamtök að efna til hópmálsókna og gera þær að raunverulegum kosti í svona málum,“ er haft eftir Breka Karlssyni, formanni Neytendasamtakanna. Þá er haft eftir Ólafi Stephensen, framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda, að tölurnar varpi ljósi á það hversu dýrkeypt samkeppnisbrot geti reynst íslensku atvinnulífi. Það sé mikilvægt að hafa skilvirkt samkeppniseftirlit, sem upplýsi slík brot, og sömuleiðis að afleiðingar samkeppnisbrota séu þess eðlis að þær fæli fyrirtæki frá slíku athæfi. „Það er þess vegna mikilvægt að fyrirtæki láti reyna á rétt sinn til skaðabóta af hálfu stóru skipafélaganna. Sum fyrirtæki hafa þegar stigið fyrstu skrefin í þeim efnum.“ Innlegg í kjaraviðræður „Skipafélögin sýndu launafólki og neytendum í landinu algert virðingarleysi með samráði sín á milli og nú sjáum við hvað það kostaði samfélagið. Þetta undirstrikar enn og aftur mikilvægi þess að efla Samkeppniseftirlitið sem gegnir lykilhlutverki við að verja hagsmuni almennings. Þetta er einnig mikilvægt innlegg í kjaraviðræðurnar - öflugt samkeppniseftirlit er ein forsenda þess að við semjum til réttlátrar framtíðar.“ er haft eftir Ragnari Þór Ingólfssyni, formanni VR. Enn fyrir áfrýjunarnefnd Líkt og fjallað hefur verið ítalega um hefur Eimskip þegar gengist við því að hafa framið samráð í félagi við Samskip. Samskip hafa hins vegar ákveðið að sætta sig ekki við sektarákvörðun Samkeppniseftirlitsins upp á 4,2 milljarða króna. Í ágúst í fyrra sektaði Samkeppniseftirlitið Samskip um 4,2 milljarða fyrir að hafa með alvarlegum hætti brotið gegn samkeppnislögum með ólögmætu samráði við Eimskip. Samskip höfnuðu niðurstöðunni og lögmaður fyrirtækisins sagði sektina til komna vegna samsæriskenninga sem enginn fótur væri fyrir. Málinu hefur verið skotið til áfrýjunarnefndar samkeppnismála og á meðan málið er fyrir nefndinni þarf félagið ekki að greiða sektina, þar sem nefndin féllst að hluta á körfu félagsins um að fresta réttaráhrifum. Skipafélögin tvö mega þó ekki eiga í viðskiptalegu sambandi á meðan á málsmeðferð stendur. Til stuðnings því að fresta réttaráhrifunum töldu Samskip að greiðsla sektarinnar myndi valda fyrirtækinu fjárhagslegum erfiðleikum, málsmeðferð myndi taka langan tíma hjá áfrýjunarnefnd og að aðgerðir sem fyrirtækinu bæri að grípa til í því skyni koma í veg fyrir frekari brot og efla samkeppni væru til þess fallnar að valda því tjóni. Auk þess töldu Samskip að yfirgnæfandi líkur væru á því að ákvörðun Samkeppniseftirlitsins yrði breytt eða hún felld úr gildi. Samkeppnismál Ólöglegt samráð Eimskips og Samskipa Skipaflutningar Neytendur Mest lesið Enginn bragur af verðhækkunum Icelandair Neytendur Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Viðskipti innlent Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Viðskipti innlent Steinhissa á MR og rifjar lúmskt upp sjónvarpsleysið á fimmtudögum Atvinnulíf Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Viðskipti innlent Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Viðskipti innlent Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Viðskipti innlent Fleiri fréttir Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Davíð Ernir til liðs við Athygli Netvís tekur við af SAFT Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Sjá meira
Í fréttatilkynningu frá félögunum þremur segir að þar af hafi kostnaðarauki neytenda verið 26 milljarðar króna, sem rekja megi beint til hækkana gjaldskrár skipafélaganna umfram almennt verðlag. Lántakendur verðtryggðra lána hafi greitt um 17,4 milljarða aukalega vegna hækkunar vísitölu sem tilkomin væri vegna samráðsins, og það sé varlega áætlað. Analytica hafi unnið frummatið fyrir Félag atvinnurekenda, Neytendasamtökin og VR. Samráðsbrotum skipafélaganna sé lýst ýtarlega í ákvörðun Samkeppniseftirlitsins í máli Samskipa sem var birt í lok ágúst síðastliðins. Að mati Analytica hafi samráðið leitt til þess að vísitala neysluverðs hækkaði um 0,7 prósent umfram það sem gera hefði mátt ráð fyrir ef gjaldskrár skipafélaganna hefðu haldist óbreyttar að raungildi. Áætlað sé að kostnaðarauki fyrirtækja í útflutningi hafi numið um 12,7 milljörðum, viðskiptavina í flutningsmiðlun um 3,7 milljörðum og viðskiptavina í landflutningum um 1,9 milljörðum. Þessar tölur séu á verðlagi annars ársfjórðungs síðasta árs, um það leyti sem Samkeppniseftirlitið birti ákvörðun sína. Analytica Gjaldskrár hafi farið lækkandi annars staðar Í greiningu Analytica sé farið ýtarlega yfir einstaka matsþætti og forsendurnar að baki þeim. Analytica bendi á að gjaldskrár skipafélaga í nágrannalöndunum hafi farið lækkandi á þeim tíma, sem samráðið stóð yfir á árunum 2008-2013, en þá hafi þær hækkað verulega hjá Samskipum og Eimskip. Afkoma íslensku skipafélaganna hafi sömuleiðis verið mun betri en helstu erlendu skipafélaga á sama tíma. Mat Analytica sé frummat, byggt meðal annars á gögnum sem er að finna í ákvörðun Samkeppniseftirlitsins í máli Samskipa, en ýtarlegra mat á tjóni einstakra viðskiptavina eða hópa viðskiptavina geti átt eftir að fara fram, til dæmis vegna skaðabótamála á hendur skipafélögunum. Aðför að neytendum og dýrkeypt fyrirtækjum „Þetta er dýrkeypt og hrikaleg aðför að neytendum, sem ekki má endurtaka. Það væri mikill fælingarmáttur fólginn í að auðvelda neytendum að sækja skaðabætur vegna samkeppnislagabrota, til dæmis með innleiðingu tilskipunar 2014/104/ESB í íslensk lög eða að sett verði sambærileg lög. Þá þarf að skýra lög og heimildir fyrir almannaheillasamtök að efna til hópmálsókna og gera þær að raunverulegum kosti í svona málum,“ er haft eftir Breka Karlssyni, formanni Neytendasamtakanna. Þá er haft eftir Ólafi Stephensen, framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda, að tölurnar varpi ljósi á það hversu dýrkeypt samkeppnisbrot geti reynst íslensku atvinnulífi. Það sé mikilvægt að hafa skilvirkt samkeppniseftirlit, sem upplýsi slík brot, og sömuleiðis að afleiðingar samkeppnisbrota séu þess eðlis að þær fæli fyrirtæki frá slíku athæfi. „Það er þess vegna mikilvægt að fyrirtæki láti reyna á rétt sinn til skaðabóta af hálfu stóru skipafélaganna. Sum fyrirtæki hafa þegar stigið fyrstu skrefin í þeim efnum.“ Innlegg í kjaraviðræður „Skipafélögin sýndu launafólki og neytendum í landinu algert virðingarleysi með samráði sín á milli og nú sjáum við hvað það kostaði samfélagið. Þetta undirstrikar enn og aftur mikilvægi þess að efla Samkeppniseftirlitið sem gegnir lykilhlutverki við að verja hagsmuni almennings. Þetta er einnig mikilvægt innlegg í kjaraviðræðurnar - öflugt samkeppniseftirlit er ein forsenda þess að við semjum til réttlátrar framtíðar.“ er haft eftir Ragnari Þór Ingólfssyni, formanni VR. Enn fyrir áfrýjunarnefnd Líkt og fjallað hefur verið ítalega um hefur Eimskip þegar gengist við því að hafa framið samráð í félagi við Samskip. Samskip hafa hins vegar ákveðið að sætta sig ekki við sektarákvörðun Samkeppniseftirlitsins upp á 4,2 milljarða króna. Í ágúst í fyrra sektaði Samkeppniseftirlitið Samskip um 4,2 milljarða fyrir að hafa með alvarlegum hætti brotið gegn samkeppnislögum með ólögmætu samráði við Eimskip. Samskip höfnuðu niðurstöðunni og lögmaður fyrirtækisins sagði sektina til komna vegna samsæriskenninga sem enginn fótur væri fyrir. Málinu hefur verið skotið til áfrýjunarnefndar samkeppnismála og á meðan málið er fyrir nefndinni þarf félagið ekki að greiða sektina, þar sem nefndin féllst að hluta á körfu félagsins um að fresta réttaráhrifum. Skipafélögin tvö mega þó ekki eiga í viðskiptalegu sambandi á meðan á málsmeðferð stendur. Til stuðnings því að fresta réttaráhrifunum töldu Samskip að greiðsla sektarinnar myndi valda fyrirtækinu fjárhagslegum erfiðleikum, málsmeðferð myndi taka langan tíma hjá áfrýjunarnefnd og að aðgerðir sem fyrirtækinu bæri að grípa til í því skyni koma í veg fyrir frekari brot og efla samkeppni væru til þess fallnar að valda því tjóni. Auk þess töldu Samskip að yfirgnæfandi líkur væru á því að ákvörðun Samkeppniseftirlitsins yrði breytt eða hún felld úr gildi.
Samkeppnismál Ólöglegt samráð Eimskips og Samskipa Skipaflutningar Neytendur Mest lesið Enginn bragur af verðhækkunum Icelandair Neytendur Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Viðskipti innlent Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Viðskipti innlent Steinhissa á MR og rifjar lúmskt upp sjónvarpsleysið á fimmtudögum Atvinnulíf Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent ORA svarar fyrir fiskbúðinginn: „Stundum þarf bara pung í að gera breytingar“ Neytendur Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Viðskipti innlent Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Viðskipti innlent Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Viðskipti innlent Fleiri fréttir Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Innbú Play til sölu: Gæti aflað búinu fjórtán milljóna króna Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Eva og Guðrún nýir forstöðumenn hjá Icelandair Nú er ekki hægt að afskrá flugvélar nema að greiða gjöldin Telur um dulda launahækkun skrifstofufólks að ræða Davíð Ernir til liðs við Athygli Netvís tekur við af SAFT Bein útsending: Er gervigreindin alvöru tækifæri fyrir Ísland? Ísland verði leiðandi í þróun varna og viðskipta á Norðurslóðum Segja falda launauppbót hjá níu af hverjum tíu stofnunum ríkisins „Það er kennitöluflakk í skilgreiningu sinni“ Einar rýfur þögnina: Vísar kenningum um fléttu á bug Bein útsending: Ársfundur atvinnulífsins Spá óbreyttum stýrivöxtum í næstu viku „Hef engar upplýsingar um að eitthvað óeðlilegt hafi átt sér stað“ 208 sagt upp í fimm hópuppsögnum Einn stofnenda Play og Leifur í framkvæmdastjórn Icelandair Eiríkur Orri til Ofar Samkaup eignast 38 prósenta hlut í Kjötkompaní Segir stjórnendur ætla að skilja skuldirnar eftir á Íslandi „Það verður andskoti flókið“ Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Sjá meira
Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent
Rifjar Ímon-málið upp 17 árum seinna: „Hreint og beint ofbeldi af hálfu opinberra starfsmanna“ Viðskipti innlent