Vargöldin á Haítí versnar hratt

Ofbeldið hefur einungis aukist og árásir glæpagengja á fangelsi, lögreglustöðvar og stærsta flugvöll landsins hafa lamað Port-au-Prince, höfuðborg Haítí og hefur krísan þar í landi eingöngu náð nýjum hæðum, samkvæmt AP fréttaveitunni.

Mikil óreiða hefur ríkt á Haítí frá því Jovenel Moise, forseti, var myrtur árið 2021. Mosie var einkar óvinsæll forseti og var sakaður um einræðistilburði. Degi áður en hann dó skipaði hann sinn sjöunda forsætisráðherra á kjörtímabili sínu.

Ariel Henry, síðasti forsætisráðherrann sem Moise skipaði, sat lengi í embætti forseta en steig til hliðar fyrr á þessu ári. Nýr bráðabirgðaforseti var skipaður af stjórnarráði og hefur hann skipað tvo forsætisráðherra síðan þá.

Sá síðasti tók við fyrr í þessum mánuði og hefur hann fengið það erfiða verkefni að reyna að rétta úr kútnum.

Hömlulaus glæpagengi

Staðan á Haítí er einstaklega alvarleg og eru hömlulaus glæpagengi orðin gífurlega öflug. Gengi stjórna nærri því allri höfuðborg landsins og mörgum öðrum byggðum þess. Glæpagengi Haítí er bæði mun fjölmennari og betur búin en lögregla landsins. Stjórnmálamenn hafa í gegnum árin dælt peningum í mismunandi gengi og beitt þeim gegn pólitískum andstæðingum sínum.

Áætlað er að um sjö hundruð þúsund manns hafi þurft að flýja heimili sín á undanförnum árum vegna ofbeldis glæpamanna og er hungur að verða sífellt meira vandamál meðal ellefu milljóna íbúa Haítí. Lokun flugvallarins í Port-au-Prince hefur verulega dregið úr flæði hjálpargagna.

Fyrr í haust myrtu glæpamenn úr einu gengi að minnsta kosti sjötíu manns þegar þeir gengu berserksgang á götum Pont-Sonde og skutu fólk af handahófi.

Sérfræðingar sem ræddu við AP fréttaveituna segja ástandið á Haítí, sem hefur séð tímana tvenna, hafi aldrei verið jafn slæmt. Stjórnvöld landsins geti litlu sem engu áorkað og verkefni Sameinuðu þjóðanna sem styður fámenn og vanbúin lögregluembætti á Haítí hafi engan veginn nægt fjármagn.

Sameinuðu þjóðirnar segja að í annarri viku nóvember hafi tuttugu þúsund manns þurft að flýja heimili sín í höfuðborginni og að minnsta kosti 150 létu lífið vegna ofbeldisins þar. Vitað er til þess að 4.500 manns hafi verið myrtir á Haítí á þessu ári.

Þá tilkynntu Læknar án landamæra (MSF) á dögunum að þeir væru að draga úr starfsemi sinni í Port-au-Prince vegna ógnana frá lögreglunni gegn starfsfólki og sjúklingum samtakanna. Er það í fyrsta sinn í rúm þrjátíu ár sem samtökin grípa til slíkra aðgerða á Haítí.

Í einu tilfelli, þegar sjálfboðaliðar MSF voru að flytja særða menn sem taldir voru vera meðlimir glæpagengis til aðhlynningar, réðst æstur múgur á þá, sprautaði táragasi á þá og  voru særðu mennirnir myrtir.

AP hefur eftir yfirmanni MSF að um harmleik sé að ræða. Íbúar Haítí hafi verulega takmarkaðan aðgang að heilbrigðisþjónustu.

Fáir lögregluþjónar frá Kenía komnir

Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti seint í fyrra að senda fjölþjóðlegt lið lögregluþjóna, sem leitt verður af Kenía, til Haítí. Þessi hópur á að hjálpa til við að binda enda á óöldina í landinu og eru á fjórða hundruð lögreglumanna komnir til Haítí.

Um 2.500 manns eiga að taka þátt í verkefninu þegar og ef það kemst á fullt skrið.

Sjá einnig: Senda fjölþjóðlegt herlið til að kveða niður óöldina á Haítí

Sendiherra Kanada á Haítí sagði í samtali við AP að þetta fámenna lið hefði „framið kraftaverk“ á skömmum tíma og þá sérstaklega miðað við umfang vandans sem þeir standa frammi fyrir og hversu fámennt liðið er, enn sem komið er.

Lögregluþjónarnir eru sagðir hafa farið í eftirlitsferðir í Port-au-Prince og hefur nýmynduð ríkisstjórn forsætisráðherrans Alix Didier Fils-Aimé gefið út að áhersla verði lögð á að tryggja öryggi með helstu vegum höfuðborgarinnar.

Sú yfirlýsing var gefin út á fimmtudaginn, nokkrum dögum eftir að hópur glæpamanna réðst á hverfi þar sem auðugri íbúar höfuðborgarinnar búa. Þá tóku íbúar höndum saman með lögregluþjónum og börðust gegn glæpamönnunum með byssum og sveðjum.

Að minnsta kosti 28 glæpamenn voru felldir.