Gervigreindin: Píparinn öruggur en læknirinn ekki?

En nú þegar sífellt stærri hópur er farinn að reiða sig á AI Chatgpt dags daglega, ekki síst í einkalífinu, fjölgar í þeim hópi fólks sem fyrir alvöru er að átta sig á því hversu margt er við það að breytast á næstu árum.

Þar sem störf einfaldlega hverfa og hætta að verða til.

En ný störf verða til í staðinn.

En þá er spurt: Hvaða störf eru það sem gervigreindin tekur ekki yfir? Á hvaða sviðum ættum við að efla okkur?

Nokkuð fyrirséð er að sjálfvirknivæðingin mun taka yfir öll þau störf sem fela í sér einhvers konar endurtekningu. Hvort sem það er í framleiðslulínunni, í verslunum, á skrifstofum, á læknastofunni og svo framvegis.

Endurtekningar verða því fljótlega úrelt fyrirbrigði í starfi mannfólksins.

Að sama skapi, má gera ráð fyrir að mörg hálaunuð störf eða störf mikið menntaðs fólks muni falla niður. Jafnvel fyrr heldur en mörg lægri launuð störf. Dæmi: Gervigreindin getur skrifað skýrslur og búið til áætlanir en á meðan bílafloti heimsins er ekki orðinn sjálfvirknivæddur, má gera ráð fyrir að bílstjórar haldi áfram störfum sínum.

Þá stendur eftir að skoða hvaða störf það eru sem gervigreindin mun ekki ná til en samkvæmt BBC Worklife eru einkenni þeirra starfa eftirfarandi:

#1: Störf sem reyna á ímyndaraflið, hugmyndaauðgi, sköpun, að hugsa út fyrir boxið og svo framvegis. Störf sem kalla á að verið er að búa til eitthvað nýtt, byggja eitthvað nýtt og svo framvegis.

Þýðir þetta þá að öll störf í sköpun, til dæmis grafískri hönnun, eru þá örugg? Nei alls ekki. Mjög líklega mun gervigreindin taka yfir mörg slík störf.

Allt sem fer hins vegar út fyrir boxið eða hefur ekki verið gert áður, ræður gervigreindin hins vegar ekki við. Ný viðskiptamódel gætu til dæmis verið fyrirbrigði sem teljast til þeirra verka sem gervigreindin ræður ekki við. Við þurfum því að horfa á störfin og meta: Hvað telst nýtt og hvað ekki?

#2: Störf sem kalla á persónuleg samskipti og nánd eða nálgun. Þetta eru ekkert endilega læknar eða heilbrigðisstarfsfólk heldur geta þetta verið störf eins og ráðgjafi eða sum verkefni blaða- og fréttamanna. Þar sem viðkomandi þarf að ávinna sér traust með persónulegri nálgun og færni sem gervigreindin ræður ekki við.

Hér erum við oft að tala um störf sem kalla á ákveðna dýpt í samskiptum, skilningi og samkennd.

#3: Störf sem byggja á físískri aðkomu að lausnum, til dæmis störf rafvirkja, pípulagningameistara og annarra. Í þessum störfum þarf að meta stöðuna í hvert sinn sem þýðir í raun að nánast hvert einasta verkefni er að einhverju leyti ólíkt öðru, sem viðkomandi rafvirki eða pípari leysir síðan á staðnum. Að sjálfvirknivæða þessi verkefni er að minnsta kosti enn um sinn of flókið.

Að þessu sögðu má þó bæta við að margt í störfum þeirra sem hafa físíska aðkomu að því að leysa úr málum, mun sjálfvirknivæðast. Eins og reyndin verður með alla skapaða hluti í lífinu hjá okkur hvort eð er: Hvort sem er heima fyrir eða í vinnunni.

#4: Störfin þar sem gervigreindin og manneskjan vinna saman sem eitt. Dæmi: Mjög líklega mun gervigreindin verða betri í því en nútímarannsóknir að greina krabbamein. Þannig mun margt í sambandi við sjúkdómsgreiningar og/eða ákvarðanir um meðferðir, aðgerðir og svo framvegis, færast úr höndum fólks og sérfræðinga og yfir til gervigreindarinnar. Það sama gildir um aðgerðir á fólki.

Hins vegar má telja líklegt að fólk muni áfram vilja heyra lækni segja þeim tíðindin um krabbamein eða aðra alvarlega sjúkdóma, sem þýðir að þörfin fyrir lækninn verður áfram sú sama þótt starf lækna og annarra heilbrigðisfólks muni breytast verulega.

Það sama má segja um störf eins og ræstingar. Þar er líklegt að hægt verði að nýta sjálfvirknivæðinguna mjög mikið en seint að fullu. 

Á næstu árum mun það hins vegar verða sýnilegra hvaða störf munu breytast hraðar. 

Þar þurfum við einna helst að átta okkur á því að hlutirnir eru við það að fara að breytast mjög hratt.

Fyrir okkur öll er því kannski ágætis tímapunktur núna að velta fyrir okkur spurningum eins og:

Hvaða verkefni sinni ég í vinnunni minni, sem gervigreindin er ekki líkleg til að ráða við? 

Hvernig ríma styrkleikarnir mínir við lýsingarnar hér að ofan um störf sem gervigreindin mun ekki ráða við? 

Á hvaða sviðum ætti ég helst að efla mig og styrkja?