Lang­þráður draumur að halda hin­segin kvik­mynda­há­tíð

Óli Hjörtur segist hafa gengið með hugmyndina í kollinum í mörg ár. Þegar hann tók svo við sem rekstrarstjóri í Bíó Paradís 2023 hafi hann loks getað séð hana verða að raunveruleika. Hann segir það þó hægara sagt en gert að velja kvikmyndir á svona hátíð. 

Myndirnar á hátíðinni koma frá mörgum ólíkum löndum eins og Bandaríkjunum, Kína, Danmörku, Brasilíu, Svíþjóð og Íslandi og eiga það sameiginlegt að vera nýjar eða nýlegar og að hafa ekki farið í almenna sýningu í kvikmyndahúsum á Íslandi þegar þær komu út. Á hátíðinni verða sýndar leiknar kvikmyndir, heimildarmyndir og stuttmyndir.

„Ég veit ekki hversu margar myndir ég er búinn að horfa á um einhvern svona „gay hustler“ sem er ástfanginn af kúnnanum sínum. Það er voðalega „current“ þema. Ég var að leita að gæðum, einhverju nýju og einhverju skemmtilegu. Ég tel mig hafa fundið það.“

Myndir sem ekki hafa endað í almennum sýningum

Óli bendir á að steríótýpur af hinsegin fólki séu oft þær sömu í meginstraums kvikmyndum og þáttum, en það sé þó að breytast hægt og rólega. Hinsegin leikstjórum hafi fjölgað sem og bæði leikstjórum og leikurum sem eru trans. 

„Margar kvikmyndir sem fjalla um þetta viðfangsefni fara ekki í almennar sýningar í kvikmyndahúsum. Þess vegna langaði mig að finna þær bestu til að sýna á þessari hátíð. Það eru til dæmis margar myndir sem fjalla um trans fólk á hátíðinni. Þetta er á góðri leið en það má auðvitað alltaf gera betur. Ég fann til dæmis enga mynd sem ég vildi sýna sem fjallar um non-binary eða asexual-fólk. Það er rosalega lítið um það.“

Á hátíðinni verða bæði nýjar og gamlar myndir. Meðal þeirra eldri eru Fucking Åmål, sem kom fyrst út árið 1998 og var mjög vinsæl í kvikmyndahúsum á Íslandi. Þá er einnig á lista hátíðarinnar að finna sígildu heimildarmyndina Paris is Burning sem er fólk fær innsýn í ballroom-menningu New York borgar á 9. áratug síðustu aldar og fólkið sem mótaði hana. Myndin er 35 ára í ár.

„Það er uppáhaldsmyndin mín og það verður sérstakt partý eftir frumsýninguna,“ segir Óli og Sigríður tekur undir það.

„Þetta er æðisleg mynd og margir hafa heyrt um hana. Hún hefur ekki verið sýnt í bíó á Íslandi síðan 1995 þegar hún var sýnd á kvikmyndahátíðinni Hinsegin bíódagar í Háskólabíó.“

„Þessi ballroom-menning og þessir staðir í New York voru eina rýmið sem fólk hafði til að tjá sig á þann hátt sem það raunverulega vildi. Það var oft líka að flýja hræðilegar aðstæður og við sjáum auðvitað bæði í kvikmyndinni. Myndin er mjög marglaga og það sem gerir það að verkum að hún er enn viðeigandi í dag er til dæmis orðfæri og menningarleg tákn sem mynduðust í þessari senu, og var mjög á jaðrinum á þessum tíma. Orðfærið sem er notað þarna er eitthvað sem Íslendingar kannski tengja í dag við Æði-drengina auk þess sem Beyonce var undir miklum áhrifum hennar við gerð Renaissance-plötu sinnar. Það verður djamm-sýning þegar við sýnum hana og partý eftir á. Það er stóra kvöldið á hátíðinni,“ segir Sigríður.

Leið til að miðla upplýsingum og auka samkennd

Sigríður segist alltaf hafa haft mikinn áhuga á kvikmyndaforminu og möguleikanum sem því fylgja til að miðla upplýsingum.

„Sérstaklega hvað varðar kynjapólitík og það sem er erfitt að útskýra. Stærsta félagslega áskorunin sem samfélagið stendur frammi fyrir er að mínu mati skortur á samkennd. Það kveikir í samkenndinni að fá innsýn í líf einhvers. Við höfum aldrei haft jafn mikið aðgengi að efni til að horfa á heima en það er eitthvað með bíóið sem samveru-vettvang. Þú upplifir þetta einn en með einhverjum.“

Þannig sé hægt að efna til samtals um viðfangsefni myndanna með því að halda slíka hátíð og á sama tíma gefa fólki rými til að eiga það samtal.

Hægt er að kaupa klippikort á hátíðina á annað hvort fimm eða þrjár myndir auk þess sem hægt er að kaupa sig inn á stakar myndir. Alls eru 11 kvikmyndir í fullri lengd og fjórar stuttmyndir sem verða sýndar með kvikmyndum í fullri lengd.

Lýsingar á öllum kvikmyndum og nánari upplýsingar um hátíðina má finna á vef hennar hér.