Bakþankar

Íslenskt gullauga

Þráinn Bertelsson skrifar
Í allri hinni neikvæðu umræðu um okur, græðgi og einkavinavæðingu á Íslandi hefur gleymst að halda því til haga að íslenskur almenningur býr við mikil ókeypis hlunnindi. Til dæmis stendur hverjum sem er til boða að þamba nægju sína af köldu vatni úr næsta krana frítt og gratis. Það gefur auga leið að lítil arðsemi er að því að heil þjóð drekki sitt vatn ómælt og ókeypis, ekki síst þar sem að minnsta kosti þrjár þaulreyndar aðferðir eru þekktar til að gera vatnsþambið arðbært.

FYRSTA LEIÐIN og sú elsta og íhaldssamasta er að vatnsból verði að nafninu til í sameign þjóðarinnar en nýtingarrétti verði úthlutað til þeirra stórtækastir eru í vatnsþambinu því að þeirra er augljóslega mest þörfin. Þannig mætti breyta verðlausu vatni í verðmætan vatnskvóta sem í praxís gæti gengið kaupum og sölum milli þeirra sem kunna eitthvað fyrir sér í viðskiptum, þótt eignarrétturinn væri í teóríunni hjá hinum uppþornaða almenningi.

ÖNNUR LEIÐIN væri sú að einkavæða vatnsból, ár og uppsprettur og jökla áður en þeir bráðna af sjálfum sér og skipa einkavæðingarnefnd í málið og leita eftir tilboðum frá kjölfestufjárfestum auk þess sem hvert mannsbarn á landinu fengi að kaupa hlutabréf upp á allt að tíu lítra. Þannig mundi þjóðin læra að meta kalda vatnið samkvæmt skynsamlegum reglum hins frjálsa markaðar með hóflegri verðlagningu, góðum greiðslukjörum og mjúkum innheimtuaðgerðum.

ÞRIÐJA LEIÐIN og sú þjóðlegasta væri að einkavinavæða hvern deigan dropa á landinu, allt sem inniheldur H20 frá sagga í húsum til fossúða og allt þar á milli þótt heimilt væri áfram að pissa í skóinn sinn. Þjóðin er svo lánsöm að eiga menn sem kunna þetta ferli á fingrum sér og gætu smurt hið stirða opinbera kerfi með velvöldum kaupréttarheimildum og friðað almenning með útrásarórum. Til dæmis mætti hugsa sér að Vatnsveitan í samvinnu við Green Water Group Capital keyptu Sahara-eyðimörkina með það fyrir augum að breyta henni í stærsta kartöflugarð í heimi og kenna öllum jarðarbúum að ekkert í veröldinni jafnast á við hið íslenska gullauga.






×