Tilnefndar til Norðurlandaverðlauna

Í gær var tilkynnt hvaða íslensk skáldverk eru tilnefnd til úrskurðar dómnefndar um Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs 2009. Íslensku valnefndina skipuðu þau Soffía Auður Birgisdóttir bókmenntafræðingur og Aðalsteinn Ásberg rithöfundur, en varamaður nefndarinnar var Jón Yngvi Jóhannsson bókmenntafræðingur.

Af Íslands hálfu hljóta tilnefningu skáldsagan Afleggjarinn eftir Auði Ólafsdóttur listfræðing sem kom út hjá Sölku 2007 og ljóðabókin Blysfarir eftir Sigurbjörgu Þrastardóttur sem kom út árið 2007 hjá Forlaginu-JPV útgáfu.

Afleggjarinn er þriðja skáldsaga Auðar en áður hafa komið út eftir hana bækurnar Upphækkuð jörð árið 1998, og Rigning í nóvember árið 2004 en hún var tilnefnd til Menningarverðlauna DV í bókmenntum, auk þess sem hún hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar fyrir þá bók. Afleggjarinn kom út árið 2007 og hlaut Menningarverðlaun DV í bókmenntum, auk Fjöruverðlaunanna, bókmenntaverðlaun kvenna.

Framleiðslufyrirtækið WhiteRiver Productions vinnur nú við gerð kvikmyndahandrits upp úr Afleggjaranum og munu bæði íslenskir og erlendir aðilar koma að gerð kvikmyndarinnar.

Auður A. Ólafsdóttir er fædd í Reykjavík árið 1958. Hún er lektor í listfræði við Háskóla Íslands. Áður hefur hún starfað sem listfræðingur og kennari í listasögu, meðal annars við Leiklistarskóla Íslands og verið forstöðumaður Listasafns Háskóla Íslands, sett upp myndlistarsýningar og fjallað um myndlist og listasöguleg efni í ýmsa fjölmiðla.

Blysfarir eftir Sigurbjörgu leikur á mörkum ljóðs og skáldsögu; úr kröftugum ljóðum er smíðuð saga af eiturslungnu sambandi, hvítum dreka í íslenskri sumarnótt, flugmiðum vonarinnar, fegurðinni í kirkjugörðum og handleggjum sem reyna að tengjast á meðan þeim blæðir. Þetta er texti með einstakt aðdráttarafl enda hlaut bókin afar lofsamlegar umsagnir þegar hún kom út. Guðni Elísson, dósent við Háskóla Íslands, komst svo að orði um verkið í erindi á Hugvísindaþingi HÍ: „… ekki [hefur] birst jafn áhrifamikil lýsing í íslenskum bókmenntum á tortímandi ástarsambandi frá því að Tímaþjófur Steinunnar Sigurðardóttur kom fyrst út á prenti fyrir rúmum tuttugu árum." „Þeir sem lesa [þessa bók] og segja svo að ljóðið sé dautt eru sálarlausir!" sagði Þröstur Helgason síðan í Morgunblaðinu og er auðvelt að taka undir það.

Auk ljóðsögunnar Blysfarir hefur Sigurbjörg sent frá sér fjórar ljóðabækur Blálogaland (1999), Hnattflug (2000), Túlípanafallhlífar (2003) og To bleed straight (2008, tvímála bók með þýðingum Bernards Scudder) og skáldsöguna Sólar sögu (2002). Þá hefur meðal annars komið út eftir hana ljóðaúrval á sænsku, Fallskärmsresor (2004), auk þess sem hún hefur samið fjögur leikverk og ritað fjölda blaðagreina og pistla. John Swedenmark þýddir Blysfarir á sænsku.

Dómnefndin sem velur verðlaunahafann mun á fundi sínum í Kaupmannahöfn þann 3. apríl 2009 kveða upp úr um það hver hlýtur verðlaunin árið 2009. Þau verða afhent á 61. þingi Norðurlandaráðs sem haldið verður í Stokkhólmi dagana 26.-28. október 2009 og nema 350.000 dönskum krónum.

- pbb