Goðsögn í bókmenntaheiminum fellur frá Þorbjörn Þórðarson skrifar 1. ágúst 2012 12:33 Gore Vidal hefur verið lýst sem fremsta ritgerðarsmið Bandaríkjanna á 20. öldinni. Við andlát hans birti opinber vefsíða hans þessa mynd, en til vinstri er hann 19. ára gamall, um það leyti er hann birti sitt fyrsta skáldverk. Síðari myndin var tekin árið 2006. Bandaríski rithöfundurinn og háðfuglinn Gore Vidal lést á heimili sínu í Los Angeles í gær 86 ára gamall, en hann var af mörgum talinn meðal fremstu rithöfunda Bandaríkjanna á 20. öld. Eitt verka hans olli straumhvörfum í menningarheiminum þar sem um var að ræða fyrsta skáldverkið vestanhafs þar sem aðalsöguhetjan var samkynhneigð. Gore Vidal, sem var þungavigtarmaður í bókmenntaheiminum, skrifaði 25 skáldsögur á ferlinum. Þar á meðal söguleg skáldverk eins og "Lincoln" og "Burr" og háðsádeilur eins og "Myra Breckinridge" og "Duluth." Vidal var einnig mjög afkastamikill greinarhöfundur og greinar hans um stjórnmál, kynvitund, trúmál og bókmenntir ollu bæði hrifningu og hneykslan. Honum hefur verið lýst sem fremsta ritgerðarsmið Bandaríkjanna á 20. öldinni en hann hlaut Bandarísku bókmenntaverðlaunin fyrir gríðarmikið ritgerðarsafn um bandarískt samfélag á fjörutíu ára tímabili, 1952-1992. Rithöfundaferill Vidal hófst þegar hann var 19 ára hermaður búsettur í Alaska og lýsti reynslu sinni úr seinni heimsstyrjöldinni í sínu fyrsta skáldverki Williwaw. Þriðja skáldsaga Vidals, Borgin og stöpullinn (The City and the Pillar), olli miklum usla í Bandaríkjunum þegar hún kom út árið 1948. Bókin, sem lýsir ástum og hlutskipti samkynhneigðra karlmanna, en henni hefur verið lýst sem eins konar fyrirrennara Bjargvættsins í grasinu (The Catcher in the Rye) frá sjónarhóli Vidals. Enginn rithöfundur hafði dirfst að fjalla um þetta eldfima viðfangsefni með slíkum hætti fyrir alþjóð á þessum tímapunkti. Vidal var að mati gagnrýnenda einn ef þeim sem gerði sögulegum skáldskap hvað best skil umfram nokkurn annan bandarískan höfund lífs eða liðinn. Saga Bandaríkjanna er ekki mjög löng, en Vidal rakti hana frá upphafi í skáldsögunum "Wahington D.C.", "1876", áðurnefndum Lincoln og Burr og jafnframt "Empire" og "Hollywood." Vidal reyndi tívegis fyrir sér í stjórnmálum án þess að það bæri árangur og var um tíma vinsæll stjórnandi spjallþáttar vestanhafs. Hann var hárbeittur samfélagsrýnir og lét eitt sinn hafa eftir sér að sannur stíll væri að vita nákvæmlega hver maður væri, hvað maður hefði að segja og vera nákvæmlega sama hvað öðrum fyndist. thorbjorn@stod2.is Menning Mest lesið Niðurgangurinn á Þingvöllum þaggaður niður Lífið Brynjar Morthens leikur Bubba Morthens Bíó og sjónvarp Rómantík í loftinu hjá Sveindísi Jane Lífið Tæki Brynjar Níels með í bústaðinn Lífið „Sigmundur Davíð gerði ekki shit þegar hann var forsætisráðherra“ Lífið Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Menning Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Menning Hlustar á Taylor Swift og elskar The Kardashians Lífið Fagnar átta árum án hugbreytandi efna Lífið Skotheldar hugmyndir fyrir feðradaginn Lífið Fleiri fréttir Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira
Bandaríski rithöfundurinn og háðfuglinn Gore Vidal lést á heimili sínu í Los Angeles í gær 86 ára gamall, en hann var af mörgum talinn meðal fremstu rithöfunda Bandaríkjanna á 20. öld. Eitt verka hans olli straumhvörfum í menningarheiminum þar sem um var að ræða fyrsta skáldverkið vestanhafs þar sem aðalsöguhetjan var samkynhneigð. Gore Vidal, sem var þungavigtarmaður í bókmenntaheiminum, skrifaði 25 skáldsögur á ferlinum. Þar á meðal söguleg skáldverk eins og "Lincoln" og "Burr" og háðsádeilur eins og "Myra Breckinridge" og "Duluth." Vidal var einnig mjög afkastamikill greinarhöfundur og greinar hans um stjórnmál, kynvitund, trúmál og bókmenntir ollu bæði hrifningu og hneykslan. Honum hefur verið lýst sem fremsta ritgerðarsmið Bandaríkjanna á 20. öldinni en hann hlaut Bandarísku bókmenntaverðlaunin fyrir gríðarmikið ritgerðarsafn um bandarískt samfélag á fjörutíu ára tímabili, 1952-1992. Rithöfundaferill Vidal hófst þegar hann var 19 ára hermaður búsettur í Alaska og lýsti reynslu sinni úr seinni heimsstyrjöldinni í sínu fyrsta skáldverki Williwaw. Þriðja skáldsaga Vidals, Borgin og stöpullinn (The City and the Pillar), olli miklum usla í Bandaríkjunum þegar hún kom út árið 1948. Bókin, sem lýsir ástum og hlutskipti samkynhneigðra karlmanna, en henni hefur verið lýst sem eins konar fyrirrennara Bjargvættsins í grasinu (The Catcher in the Rye) frá sjónarhóli Vidals. Enginn rithöfundur hafði dirfst að fjalla um þetta eldfima viðfangsefni með slíkum hætti fyrir alþjóð á þessum tímapunkti. Vidal var að mati gagnrýnenda einn ef þeim sem gerði sögulegum skáldskap hvað best skil umfram nokkurn annan bandarískan höfund lífs eða liðinn. Saga Bandaríkjanna er ekki mjög löng, en Vidal rakti hana frá upphafi í skáldsögunum "Wahington D.C.", "1876", áðurnefndum Lincoln og Burr og jafnframt "Empire" og "Hollywood." Vidal reyndi tívegis fyrir sér í stjórnmálum án þess að það bæri árangur og var um tíma vinsæll stjórnandi spjallþáttar vestanhafs. Hann var hárbeittur samfélagsrýnir og lét eitt sinn hafa eftir sér að sannur stíll væri að vita nákvæmlega hver maður væri, hvað maður hefði að segja og vera nákvæmlega sama hvað öðrum fyndist. thorbjorn@stod2.is
Menning Mest lesið Niðurgangurinn á Þingvöllum þaggaður niður Lífið Brynjar Morthens leikur Bubba Morthens Bíó og sjónvarp Rómantík í loftinu hjá Sveindísi Jane Lífið Tæki Brynjar Níels með í bústaðinn Lífið „Sigmundur Davíð gerði ekki shit þegar hann var forsætisráðherra“ Lífið Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Menning Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Menning Hlustar á Taylor Swift og elskar The Kardashians Lífið Fagnar átta árum án hugbreytandi efna Lífið Skotheldar hugmyndir fyrir feðradaginn Lífið Fleiri fréttir Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira