Happdrættisvinningur að fá Orange-verðlaunin 6. september 2012 18:00 Téa Obreht tók á móti Orange-verðlaununum í júni árið 2011, þremur mánuðum eftir að fyrsta skáldsaga hennar, Kona tígursins, kom út í Bandaríkjunum. Téa er yngsti rithöfundurinn sem hefur hlotið þessi virtu verðlaun, en hún er fædd árið 1985. nordicphotos/getty Nýverið kom út hjá Forlaginu í íslenskri þýðingu skáldsagan Kona tígursins. Hún er fyrsta verk Téu Obreht, sem er fædd árið 1985. Hún er yngsti rithöfundurinn sem hlýtur hin virtu Orange-bókmenntaverðlaun. Strax í upphafi skáldsögunnar Konu tígursins slást lesendur í för með unglækninum Natalíu, í leiðangri hennar á Balkanskaga til að hjálpa munaðarleysingjum og stríðshrjáðu fólki. Á ferð sinni fréttir Natalía að afi hennar hafi dáið í afskekktu þorpi en enginn veit um erindi hans þangað. Þannig hefst bókin sem Téa byggir á þjóðtrú og sögnum síns fólks, en ekki síst nánu sambandi sínu við afa sinn. Það kom mörgum á óvart þegar Téa hlaut Orange-verðlaunin árið 2011 fyrir bókina. Þá var hún 26 ára gömul, en hún er yngsti rithöfundurinn sem hlýtur þennan heiður. Téa sat við skriftir á heimili sínu í New York þegar blaðamaður Fréttablaðsins sló á þráðinn til hennar, til að forvitnast um ævintýri rithöfundarins í kjölfar útgáfu bókarinnar. Téa byrjar á því að lýsa því hvernig þær góðu viðtökur sem bókin hlaut komu henni í opna skjöldu. "Ég held að enginn hafi búist við þessum viðtökum. Þetta var fyrsta verk okkar allra sem stöndum að bókinni, fyrsta skáldsaga mín, fyrsta verkefni umboðsmanns míns og fyrsta bókin sem ritstjórinn minn tók að sér. Ég var steinhissa þegar ég vann til Orange-verðlaunanna, því ég er ekki vön að vinna nokkurn skapaðan hlut. Aldrei vann ég neitt í happdrætti í skólanum! En þetta var mikill heiður og ég er mjög þakklát fyrir viðtökurnar sem bókin hefur fengið. Téa segir góðar viðtökur Konu tígursins hafa opnað henni margar dyr. Það mikilvægasta sem þó hafi komið út úr því sé að nú geti hún lifað alfarið af skrifum sínum. "Nú get ég kallað sjálfa mig starfandi rithöfund, ég skrifa heima hjá mér og fæ tækifæri til að ferðast um allan heim þess á milli. Ég hef fengið að hitta fjöldann allan af rithöfundum sem ég hef dáðst að í gegnum árin, svo þetta hefur verið alveg einstök reynsla. Hún er byrjuð á nýrri bók, sem mætti ímynda sér að gæti verið erfitt, eftir svo kröftugt upphaf á ferlinum. "Það var nokkuð erfitt að byrja á nýrri bók, en mér er farið að líða betur og betur með þetta. Þetta ferli er samt allt öðruvísi en þegar ég skrifaði fyrstu bókina. Margir rithöfundar hafa hughreyst mig með því að önnur bókin sé oft sú erfiðasta. Ég held mér fast í þau orð, segir Téa og hlær. Téa er fædd í Serbíu en fluttist til Bandaríkjanna með móður sinni þegar hún var ellefu ára að aldri. Fram að þeim tíma höfðu afi hennar, sem var kaþólskur Slóveni, og amma, sem er Bosníuserbi, alið hana upp að mestu. "Mamma mín var einstæð og vann mjög mikið. Við bjuggum hjá ömmu og afa og þau sáu um mig að mestu. Við mamma flúðum Júgóslavíu með ömmu og afa, fyrst til Kýpur og síðar til Egyptalands. Þegar við mamma komum til Bandaríkjanna fóru amma og afi aftur til Serbíu og amma býr þar enn þá, í Belgrad. Natalía, aðalsögupersóna Konu tígursins, á margt sameiginlegt með Téu. Rétt eins og hún var Téa afar náin afa sínum og því varð dauði hans árið 2006 henni mikið áfall. "Það var andlát afa míns sem ýtti mér út í að skrifa þessa bók. Dýpt sambandsins sem Natalía á við afa sinn byggir á sambandi mínu við afa minn. Að öðru leyti er þetta skáldskapur.holmfridur@frettabladid.is Menning Mest lesið Niðurgangurinn á Þingvöllum þaggaður niður Lífið Brynjar Morthens leikur Bubba Morthens Bíó og sjónvarp Rómantík í loftinu hjá Sveindísi Jane Lífið Tæki Brynjar Níels með í bústaðinn Lífið „Sigmundur Davíð gerði ekki shit þegar hann var forsætisráðherra“ Lífið Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Menning Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Menning Hlustar á Taylor Swift og elskar The Kardashians Lífið Fagnar átta árum án hugbreytandi efna Lífið Skotheldar hugmyndir fyrir feðradaginn Lífið Fleiri fréttir Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira
Nýverið kom út hjá Forlaginu í íslenskri þýðingu skáldsagan Kona tígursins. Hún er fyrsta verk Téu Obreht, sem er fædd árið 1985. Hún er yngsti rithöfundurinn sem hlýtur hin virtu Orange-bókmenntaverðlaun. Strax í upphafi skáldsögunnar Konu tígursins slást lesendur í för með unglækninum Natalíu, í leiðangri hennar á Balkanskaga til að hjálpa munaðarleysingjum og stríðshrjáðu fólki. Á ferð sinni fréttir Natalía að afi hennar hafi dáið í afskekktu þorpi en enginn veit um erindi hans þangað. Þannig hefst bókin sem Téa byggir á þjóðtrú og sögnum síns fólks, en ekki síst nánu sambandi sínu við afa sinn. Það kom mörgum á óvart þegar Téa hlaut Orange-verðlaunin árið 2011 fyrir bókina. Þá var hún 26 ára gömul, en hún er yngsti rithöfundurinn sem hlýtur þennan heiður. Téa sat við skriftir á heimili sínu í New York þegar blaðamaður Fréttablaðsins sló á þráðinn til hennar, til að forvitnast um ævintýri rithöfundarins í kjölfar útgáfu bókarinnar. Téa byrjar á því að lýsa því hvernig þær góðu viðtökur sem bókin hlaut komu henni í opna skjöldu. "Ég held að enginn hafi búist við þessum viðtökum. Þetta var fyrsta verk okkar allra sem stöndum að bókinni, fyrsta skáldsaga mín, fyrsta verkefni umboðsmanns míns og fyrsta bókin sem ritstjórinn minn tók að sér. Ég var steinhissa þegar ég vann til Orange-verðlaunanna, því ég er ekki vön að vinna nokkurn skapaðan hlut. Aldrei vann ég neitt í happdrætti í skólanum! En þetta var mikill heiður og ég er mjög þakklát fyrir viðtökurnar sem bókin hefur fengið. Téa segir góðar viðtökur Konu tígursins hafa opnað henni margar dyr. Það mikilvægasta sem þó hafi komið út úr því sé að nú geti hún lifað alfarið af skrifum sínum. "Nú get ég kallað sjálfa mig starfandi rithöfund, ég skrifa heima hjá mér og fæ tækifæri til að ferðast um allan heim þess á milli. Ég hef fengið að hitta fjöldann allan af rithöfundum sem ég hef dáðst að í gegnum árin, svo þetta hefur verið alveg einstök reynsla. Hún er byrjuð á nýrri bók, sem mætti ímynda sér að gæti verið erfitt, eftir svo kröftugt upphaf á ferlinum. "Það var nokkuð erfitt að byrja á nýrri bók, en mér er farið að líða betur og betur með þetta. Þetta ferli er samt allt öðruvísi en þegar ég skrifaði fyrstu bókina. Margir rithöfundar hafa hughreyst mig með því að önnur bókin sé oft sú erfiðasta. Ég held mér fast í þau orð, segir Téa og hlær. Téa er fædd í Serbíu en fluttist til Bandaríkjanna með móður sinni þegar hún var ellefu ára að aldri. Fram að þeim tíma höfðu afi hennar, sem var kaþólskur Slóveni, og amma, sem er Bosníuserbi, alið hana upp að mestu. "Mamma mín var einstæð og vann mjög mikið. Við bjuggum hjá ömmu og afa og þau sáu um mig að mestu. Við mamma flúðum Júgóslavíu með ömmu og afa, fyrst til Kýpur og síðar til Egyptalands. Þegar við mamma komum til Bandaríkjanna fóru amma og afi aftur til Serbíu og amma býr þar enn þá, í Belgrad. Natalía, aðalsögupersóna Konu tígursins, á margt sameiginlegt með Téu. Rétt eins og hún var Téa afar náin afa sínum og því varð dauði hans árið 2006 henni mikið áfall. "Það var andlát afa míns sem ýtti mér út í að skrifa þessa bók. Dýpt sambandsins sem Natalía á við afa sinn byggir á sambandi mínu við afa minn. Að öðru leyti er þetta skáldskapur.holmfridur@frettabladid.is
Menning Mest lesið Niðurgangurinn á Þingvöllum þaggaður niður Lífið Brynjar Morthens leikur Bubba Morthens Bíó og sjónvarp Rómantík í loftinu hjá Sveindísi Jane Lífið Tæki Brynjar Níels með í bústaðinn Lífið „Sigmundur Davíð gerði ekki shit þegar hann var forsætisráðherra“ Lífið Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Menning Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Menning Hlustar á Taylor Swift og elskar The Kardashians Lífið Fagnar átta árum án hugbreytandi efna Lífið Skotheldar hugmyndir fyrir feðradaginn Lífið Fleiri fréttir Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira