Lög gegn vanda sem er ekki til Ólafur Þ. Stephensen skrifar 30. janúar 2013 06:00 Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra vill þrengja verulega að rétti útlendinga til að eiga fasteignir á Íslandi. Í greinargerð með frumvarpsdrögum, sem ráðherrann hefur lagt fram til kynningar, segir að heimildir útlendinga til fjárfestinga í fasteignum á Íslandi hafi verið rýmkaðar verulega undanfarin ár, eftir að Ísland gerðist aðili að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Það er rétt og það er líka áreiðanlega rétt að ein afleiðing þeirrar rýmkunar er að útlendingar, reyndar bæði frá ríkjum utan og innan EES, hafa eignazt hér bæði hús- og jarðeignir. Að mati Ögmundar Jónassonar hefur þessi þróun þýtt að „erlendir auðmenn eru að safna hér jörðum, kaupa jarðir og leggja byggðarlögin í rúst" eins og hann orðaði það í fréttum Ríkissjónvarpsins. Við þessa lýsingu kannast enginn annar, enda á hún ekki við nein rök að styðjast. Auknum fjárfestingum útlendinga í hús- og landareignum á Íslandi hafa ekki fylgt nein sérstök vandamál. Engar af þeim hrakspám, sem hafðar voru uppi um þessi mál þegar EES-samningurinn var til umræðu, hafa rætzt. Ráðherrann virðist vilja þrengja lagaheimildirnar til að bregðast til vandamáli sem er ekki til. Lagabreytingar af þessu tagi væru misráðnar. Þær myndu í fyrsta lagi stuðla að lækkun á verði fasteigna með því að minnka hóp hugsanlegra kaupenda. Það er ekki núverandi eigendum í hag, allra sízt þeim sem eiga eignir utan eftirsóttustu þéttbýlissvæða. Takmarkanir á rétti erlendra ríkisborgara, þar með talinna EES-borgara, til að eiga hér fasteignir, gætu líka leitt af sér breytingar á rétti íslenzkra ríkisborgara í öðrum ríkjum. Við getum að minnsta kosti ekki ætlazt til að Íslendingar njóti réttinda í öðrum ríkjum, sem þegnar þeirra njóta ekki á Íslandi. Áherzla frumvarpsins á að útlendingar, sem á annað borð fá að eiga fasteignir á Íslandi, eigi hvorki vatns- né veiðiréttindi, ber í þriðja lagi vott um að höfundarnir hafi enga trú á innlendu regluverki um meðferð þessara réttinda. Ef erlendir eigendur vatns- eða veiðiréttar geta misnotað þau gegn almannahagsmunum, hljóta innlendir eigendur að geta það líka. Loks væri það ákaflega misráðið á þessum tímapunkti, þar sem áform um að auka erlenda fjárfestingu á Íslandi eftir hrun hafa að stórum hluta farið út um þúfur, að leggja enn fleiri steina í götu erlendra fjárfesta en núverandi ríkisstjórn hefur þegar gert. Það er gamalt trix stjórnmálamanna, ekki sízt þegar kosningar nálgast, að spila á minnimáttarkennd og ótta gagnvart útlendingum. Enda segist innanríkisráðherrann viss um að kjósendur muni styrkja málstað hans í komandi kosningum. Hér er hins vegar verið að hræða fólk með vandamáli sem á sér ekki stoð í veruleikanum, en hætta á að ýmis ný yrðu búin til í leiðinni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson Skoðun Hvaða aukna aðgengi, Willum Þór? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Umræða á villigötum Diljá Matthíasardóttir Skoðun
Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra vill þrengja verulega að rétti útlendinga til að eiga fasteignir á Íslandi. Í greinargerð með frumvarpsdrögum, sem ráðherrann hefur lagt fram til kynningar, segir að heimildir útlendinga til fjárfestinga í fasteignum á Íslandi hafi verið rýmkaðar verulega undanfarin ár, eftir að Ísland gerðist aðili að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Það er rétt og það er líka áreiðanlega rétt að ein afleiðing þeirrar rýmkunar er að útlendingar, reyndar bæði frá ríkjum utan og innan EES, hafa eignazt hér bæði hús- og jarðeignir. Að mati Ögmundar Jónassonar hefur þessi þróun þýtt að „erlendir auðmenn eru að safna hér jörðum, kaupa jarðir og leggja byggðarlögin í rúst" eins og hann orðaði það í fréttum Ríkissjónvarpsins. Við þessa lýsingu kannast enginn annar, enda á hún ekki við nein rök að styðjast. Auknum fjárfestingum útlendinga í hús- og landareignum á Íslandi hafa ekki fylgt nein sérstök vandamál. Engar af þeim hrakspám, sem hafðar voru uppi um þessi mál þegar EES-samningurinn var til umræðu, hafa rætzt. Ráðherrann virðist vilja þrengja lagaheimildirnar til að bregðast til vandamáli sem er ekki til. Lagabreytingar af þessu tagi væru misráðnar. Þær myndu í fyrsta lagi stuðla að lækkun á verði fasteigna með því að minnka hóp hugsanlegra kaupenda. Það er ekki núverandi eigendum í hag, allra sízt þeim sem eiga eignir utan eftirsóttustu þéttbýlissvæða. Takmarkanir á rétti erlendra ríkisborgara, þar með talinna EES-borgara, til að eiga hér fasteignir, gætu líka leitt af sér breytingar á rétti íslenzkra ríkisborgara í öðrum ríkjum. Við getum að minnsta kosti ekki ætlazt til að Íslendingar njóti réttinda í öðrum ríkjum, sem þegnar þeirra njóta ekki á Íslandi. Áherzla frumvarpsins á að útlendingar, sem á annað borð fá að eiga fasteignir á Íslandi, eigi hvorki vatns- né veiðiréttindi, ber í þriðja lagi vott um að höfundarnir hafi enga trú á innlendu regluverki um meðferð þessara réttinda. Ef erlendir eigendur vatns- eða veiðiréttar geta misnotað þau gegn almannahagsmunum, hljóta innlendir eigendur að geta það líka. Loks væri það ákaflega misráðið á þessum tímapunkti, þar sem áform um að auka erlenda fjárfestingu á Íslandi eftir hrun hafa að stórum hluta farið út um þúfur, að leggja enn fleiri steina í götu erlendra fjárfesta en núverandi ríkisstjórn hefur þegar gert. Það er gamalt trix stjórnmálamanna, ekki sízt þegar kosningar nálgast, að spila á minnimáttarkennd og ótta gagnvart útlendingum. Enda segist innanríkisráðherrann viss um að kjósendur muni styrkja málstað hans í komandi kosningum. Hér er hins vegar verið að hræða fólk með vandamáli sem á sér ekki stoð í veruleikanum, en hætta á að ýmis ný yrðu búin til í leiðinni.