Jarðalýðskrumið Ólafur Þ. Stephensen skrifar 20. febrúar 2013 06:00 Fréttablaðið hefur undanfarið birt flokk fréttaskýringa um eignarhald á jörðum á Íslandi. Hugmyndin að honum vaknaði og vinnan hófst þegar Huang Nubo sóttist fyrst eftir að kaupa Grímsstaði á Fjöllum. Afraksturinn lítur fyrst nú dagsins ljós, enda kom á daginn að erfitt og flókið reyndist að nálgast upplýsingar um íslenzkar jarðeignir, sem er umhugsunarefni út af fyrir sig. Umfjöllunin hittir þó á ágætan tímapunkt, þar sem Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra hefur nýverið lagt fram frumvarpsdrög þar sem lagt er til að þrengt verði mjög að rétti útlendinga til að kaupa jarðir á Íslandi. Úttekt Fréttablaðsins sýnir fram á að ekkert er til í áhyggjum af því að jarðir safnist á fáar hendur. Eignarhald bújarða er mjög dreift og meirihlutinn er í eigu fleiri en eins einstaklings. Langstærstu jarðeigendurnir eru ríkið og sveitarfélög. Úttektin rennir heldur engum stoðum undir þá kenningu að jarðakaup útlendinga séu eða gætu orðið vandamál. Jarðir í fullri eigu erlendra einstaklinga eru 0,37 prósent af heildarfjölda bújarða og sé jörðum þar sem útlendingar eiga hlut með Íslendingum bætt við fer hlutfallið í 1,33 prósent. Enginn kippur hefur komið í jarðakaup útlendinga allra síðustu ár. Ef menn eru á annað borð þeirrar skoðunar að það sé vandamál að erlendir menn eigi jarðir hér á landi, svona eins og Íslendingar eiga jarðeignir í útlöndum, er það að minnsta kosti pínulítið vandamál og vandséð að sérstaka lagasetningu þurfi til að koma á það böndum. Í Fréttablaðinu í janúar sagði Ögmundur Jónasson: „Það eru brögð að því að auðkýfingar séu að safna hér jörðum án þess að hafa nokkurn tilgang með því að sinni annan en að safna eignarlandi á Íslandi." Ráðherrann nefndi sérstaklega landakaup Svisslendingsins Rudolfs Lamprecht í Mýrdal, en bætti því við að hann hygði „að þetta sé líka að gerast annars staðar án þess að ég vilji á þessu stigi fara nánar út í það". Gögnin sem Fréttablaðið hefur safnað saman sýna að fullyrðingar ráðherrans eru í meira lagi hæpnar. Og áhugavert er að skoða sérstaklega dæmið um Lamprecht, sem rætt var við í helgarblaði Fréttablaðsins. Hann bendir á að reglur um landnotkun og skipulag á Íslandi séu ekki nógu strangar út frá sjónarmiðum náttúruverndar. Það vandamál á að sjálfsögðu við, sama hvort landeigandinn er Íslendingur eða útlendingur. Kaup Lamprechts á jörðum í Heiðardal eru knúin áfram af brennandi áhuga á náttúruvernd. Hann hefur lagt stórfé í skógrækt (meira að segja með innlendum tegundum, sem eru VG þóknanlegar), girt fyrir ágang sauðfjár og hyggst fylla aftur upp í frárennslisskurði til að endurheimta votlendi. Þetta vonast hann til að bæti gróðurfarið og lífsskilyrði fugla og fiska og færi landið í sem upprunalegast horf. Er það nú orðið vont í augum VG að menn friði land í þágu náttúruverndar? Sérstaklega þegar það liggur fyrir að það þarf alls ekki að nýta allt ræktarland á Íslandi til að uppfylla eftirspurn eftir búvörum? Eða er það kannski bara vont þegar útlendingar standa að slíkri friðun? Þessi pólitík VG um að hefta fjárfestingar útlendinga í bújörðum er ekta gamaldags lýðskrum, sem elur á ótta og andúð á útlendingum. Hún er líka full af mótsögnum og tvískinnungi, þar sem hefðbundin þjóðernishyggja kemur og bítur hinn alþjóðasinnaða umhverfisverndarflokk í afturendann. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jarðakaup útlendinga Ólafur Stephensen Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun
Fréttablaðið hefur undanfarið birt flokk fréttaskýringa um eignarhald á jörðum á Íslandi. Hugmyndin að honum vaknaði og vinnan hófst þegar Huang Nubo sóttist fyrst eftir að kaupa Grímsstaði á Fjöllum. Afraksturinn lítur fyrst nú dagsins ljós, enda kom á daginn að erfitt og flókið reyndist að nálgast upplýsingar um íslenzkar jarðeignir, sem er umhugsunarefni út af fyrir sig. Umfjöllunin hittir þó á ágætan tímapunkt, þar sem Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra hefur nýverið lagt fram frumvarpsdrög þar sem lagt er til að þrengt verði mjög að rétti útlendinga til að kaupa jarðir á Íslandi. Úttekt Fréttablaðsins sýnir fram á að ekkert er til í áhyggjum af því að jarðir safnist á fáar hendur. Eignarhald bújarða er mjög dreift og meirihlutinn er í eigu fleiri en eins einstaklings. Langstærstu jarðeigendurnir eru ríkið og sveitarfélög. Úttektin rennir heldur engum stoðum undir þá kenningu að jarðakaup útlendinga séu eða gætu orðið vandamál. Jarðir í fullri eigu erlendra einstaklinga eru 0,37 prósent af heildarfjölda bújarða og sé jörðum þar sem útlendingar eiga hlut með Íslendingum bætt við fer hlutfallið í 1,33 prósent. Enginn kippur hefur komið í jarðakaup útlendinga allra síðustu ár. Ef menn eru á annað borð þeirrar skoðunar að það sé vandamál að erlendir menn eigi jarðir hér á landi, svona eins og Íslendingar eiga jarðeignir í útlöndum, er það að minnsta kosti pínulítið vandamál og vandséð að sérstaka lagasetningu þurfi til að koma á það böndum. Í Fréttablaðinu í janúar sagði Ögmundur Jónasson: „Það eru brögð að því að auðkýfingar séu að safna hér jörðum án þess að hafa nokkurn tilgang með því að sinni annan en að safna eignarlandi á Íslandi." Ráðherrann nefndi sérstaklega landakaup Svisslendingsins Rudolfs Lamprecht í Mýrdal, en bætti því við að hann hygði „að þetta sé líka að gerast annars staðar án þess að ég vilji á þessu stigi fara nánar út í það". Gögnin sem Fréttablaðið hefur safnað saman sýna að fullyrðingar ráðherrans eru í meira lagi hæpnar. Og áhugavert er að skoða sérstaklega dæmið um Lamprecht, sem rætt var við í helgarblaði Fréttablaðsins. Hann bendir á að reglur um landnotkun og skipulag á Íslandi séu ekki nógu strangar út frá sjónarmiðum náttúruverndar. Það vandamál á að sjálfsögðu við, sama hvort landeigandinn er Íslendingur eða útlendingur. Kaup Lamprechts á jörðum í Heiðardal eru knúin áfram af brennandi áhuga á náttúruvernd. Hann hefur lagt stórfé í skógrækt (meira að segja með innlendum tegundum, sem eru VG þóknanlegar), girt fyrir ágang sauðfjár og hyggst fylla aftur upp í frárennslisskurði til að endurheimta votlendi. Þetta vonast hann til að bæti gróðurfarið og lífsskilyrði fugla og fiska og færi landið í sem upprunalegast horf. Er það nú orðið vont í augum VG að menn friði land í þágu náttúruverndar? Sérstaklega þegar það liggur fyrir að það þarf alls ekki að nýta allt ræktarland á Íslandi til að uppfylla eftirspurn eftir búvörum? Eða er það kannski bara vont þegar útlendingar standa að slíkri friðun? Þessi pólitík VG um að hefta fjárfestingar útlendinga í bújörðum er ekta gamaldags lýðskrum, sem elur á ótta og andúð á útlendingum. Hún er líka full af mótsögnum og tvískinnungi, þar sem hefðbundin þjóðernishyggja kemur og bítur hinn alþjóðasinnaða umhverfisverndarflokk í afturendann.