Reykjavík var björt og falleg í gegnum linsu Gunnars Rúnars Magnús Guðmundsson skrifar 26. september 2015 10:00 Gunnar Rúnar Ólafsson ljósmyndari Á yfirlitssýningunni á verkum Gunnars Rúnars Ólafssonar í Ljósmyndasafni Reykjavíkur verða sýndar nýjar handstækkaðar ljósmyndir gerðar eftir filmum sem voru teknar á árabilinu 1947-1964. Auk þess sýnir Kvikmyndasafn Íslands valin myndbrot úr kvikmyndum Gunnars Rúnars. Gísli Helgason hjá Ljósmyndasafni Reykjavíkur hefur að undanförnu unnið að undirbúningi sýningarinnar og þekkir flestum betur áhugaverðan feril Gunnars Rúnars. „Það vita nú ekki allir en ferill Gunnars Rúnars hófst sem áhugamanns í Hafnarfirði, þar sem hann var fæddur árið 1917 og lést 1965, tæplega 48 ára gamall. En í upphafi ferilsins fór hann um bæinn og tók portrett myndir af eldri borgurum bæjarins, mest voru þetta karlar en þó var eitthvað um myndir af konum þarna í bland. Það voru gefnar út bækur með þessum myndum á sínum tíma og þá fylgdu vísur og kveðskapur myndunum. Ég er ekki frá því að þetta hafi gengið alveg ágætlega.“Gísli segir að Gunnar Rúnar hafi svo seinna lært ljósmyndun í New York Institute of Photography sumarið 1945. „Þaðan fór hann til Los Angeles og kynnti sér kvikmyndagerð hjá einu stærsta kvikmyndaveri Bandaríkjanna, Metro Goldwyn Mayer í Hollywood. Þar var hann viðstaddur upptökur fjölmargra kvikmynda og starfaði m.a. við hlið margra af þekktustu leikurum samtímans og eflaust hefur þessi tími í Hollywood haft einhver áhrif á hann. Eftir heimkomuna 1946 og fram til 1957 starfaði Gunnar einkum sem kvikmyndagerðarmaður en tók að auki ljósmyndir fyrir Morgunblaðið 1953–1957. Frá 1958 starfaði Gunnar sem iðnaðar- og auglýsingaljósmyndari og tók myndir fyrir einstaklinga, fyrirtæki og stofnanir. Hann myndaði m.a. fyrir Rafha hf., Hafnarfjarðarbæ og Akureyri, auk þess nýttu Sjálfstæðisflokkurinn og búnaðarfélög víða um land sér þjónustu hans. Gunnar Rúnar myndaði líka reglulega fyrir Reykjavíkurborg. Á þeim tíma hafði Sjálfstæðisflokkurinn hreinan meirihluta í borgarstjórn og áhrifafólk innan borgarinnar þekkti vel til natni Gunnars Rúnar og listfengis. Það hefur eflaust ekki heldur komið að sök að Gunnar Rúnar var sjálfstæðismaður, var virkur í félagsstarfi í Hafnarfirði og svona. Þegar hann fer að vinna fyrir Reykjavík þá var hann afskaplega flinkur við að láta borgina líta vel út. Séð í gegnum myndavél Gunnars Rúnars er Reykjavík einkar viðkunnanleg borg, nútímaleg, vel skipulögð, björt og krakkarnir hressir. Snyrtilegir almenningsgarðar mynda fagurlega umgjörð utan um heilbrigt mannlíf og kraftmikil uppbygging á sér stað. Þarna má líka finna stórskemmtilegar myndir af börnum og unglingum bæði í leik og starfi. Málið er að þegar maður fer að skoða feril Gunnars Rúnars þá sér maður hvað hann var markaðsþenkjandi. Hann var líka með markaðsnef og opnaði til að mynda minjagripaverslun, gerði líka póstkort fyrir Árbæjarsafnið og fleira.Gísli Helgasons, Ljósmyndasafni Reykjavíkur.En svo var hann líka mikið að pæla í fortíðinni. Nútíminn er í myndunum en hann er líka mikið að mynda handrit og kirkjubækur, byggðasöfn og fleira sem snýr að ákveðnum menningargrunni eins og Hafnfirðingarnir sem hann myndaði fyrst á ferlinum. Eins tók hann að sér að mynda fyrir búnaðarsambönd og fór þá í að mynda alla íbúana og bæina í sveitunum. Þá fóru einhverjir karlar með honum og tóku viðtöl við fólkið sem einhver sá svo um að hljóðrita líka og þetta er afar skemmtileg heimild.“ Gísli segir að það verði líka gaman fyrir sýningargesti að sjá kvikmyndað efni eftir Gunnar Rúnar. „Við höfðum samband við Kvikmyndasafn Íslands sem fór í gegnum og skannaði inn marga klukkutíma af efni og tók svo saman í skemmtilegan u.þ.b. 50 mínútna bút sem fær að rúlla í Kubbnum. Við nýtum nefnilega allt pláss hér á safninu undir sýningu, hvern krók og kima.“ Mest lesið Efni sem veldur uppköstum, yfirliðum og eilífri æsku Gagnrýni Brynjar Morthens leikur Bubba Morthens Bíó og sjónvarp Heitt, sveitt og óhugnanlegt á klúbbnum Lífið Aron selur húsið ári eftir kaupin Lífið „Dagurinn var algjörlega fullkominn“ Lífið Með 120 þúsund króna Dior der í golfi Lífið Þrjár menntastofnanir og þrír kennarar handhafar Íslensku menntaverðlaunanna Lífið Gunnhildur og Erin eignuðust dreng Lífið Myndaveisla: Víkingskonur kunna að halda gott partí Lífið Frægt fólk og feimnir karlar leita til Valgerðar spákonu Lífið Fleiri fréttir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira
Á yfirlitssýningunni á verkum Gunnars Rúnars Ólafssonar í Ljósmyndasafni Reykjavíkur verða sýndar nýjar handstækkaðar ljósmyndir gerðar eftir filmum sem voru teknar á árabilinu 1947-1964. Auk þess sýnir Kvikmyndasafn Íslands valin myndbrot úr kvikmyndum Gunnars Rúnars. Gísli Helgason hjá Ljósmyndasafni Reykjavíkur hefur að undanförnu unnið að undirbúningi sýningarinnar og þekkir flestum betur áhugaverðan feril Gunnars Rúnars. „Það vita nú ekki allir en ferill Gunnars Rúnars hófst sem áhugamanns í Hafnarfirði, þar sem hann var fæddur árið 1917 og lést 1965, tæplega 48 ára gamall. En í upphafi ferilsins fór hann um bæinn og tók portrett myndir af eldri borgurum bæjarins, mest voru þetta karlar en þó var eitthvað um myndir af konum þarna í bland. Það voru gefnar út bækur með þessum myndum á sínum tíma og þá fylgdu vísur og kveðskapur myndunum. Ég er ekki frá því að þetta hafi gengið alveg ágætlega.“Gísli segir að Gunnar Rúnar hafi svo seinna lært ljósmyndun í New York Institute of Photography sumarið 1945. „Þaðan fór hann til Los Angeles og kynnti sér kvikmyndagerð hjá einu stærsta kvikmyndaveri Bandaríkjanna, Metro Goldwyn Mayer í Hollywood. Þar var hann viðstaddur upptökur fjölmargra kvikmynda og starfaði m.a. við hlið margra af þekktustu leikurum samtímans og eflaust hefur þessi tími í Hollywood haft einhver áhrif á hann. Eftir heimkomuna 1946 og fram til 1957 starfaði Gunnar einkum sem kvikmyndagerðarmaður en tók að auki ljósmyndir fyrir Morgunblaðið 1953–1957. Frá 1958 starfaði Gunnar sem iðnaðar- og auglýsingaljósmyndari og tók myndir fyrir einstaklinga, fyrirtæki og stofnanir. Hann myndaði m.a. fyrir Rafha hf., Hafnarfjarðarbæ og Akureyri, auk þess nýttu Sjálfstæðisflokkurinn og búnaðarfélög víða um land sér þjónustu hans. Gunnar Rúnar myndaði líka reglulega fyrir Reykjavíkurborg. Á þeim tíma hafði Sjálfstæðisflokkurinn hreinan meirihluta í borgarstjórn og áhrifafólk innan borgarinnar þekkti vel til natni Gunnars Rúnar og listfengis. Það hefur eflaust ekki heldur komið að sök að Gunnar Rúnar var sjálfstæðismaður, var virkur í félagsstarfi í Hafnarfirði og svona. Þegar hann fer að vinna fyrir Reykjavík þá var hann afskaplega flinkur við að láta borgina líta vel út. Séð í gegnum myndavél Gunnars Rúnars er Reykjavík einkar viðkunnanleg borg, nútímaleg, vel skipulögð, björt og krakkarnir hressir. Snyrtilegir almenningsgarðar mynda fagurlega umgjörð utan um heilbrigt mannlíf og kraftmikil uppbygging á sér stað. Þarna má líka finna stórskemmtilegar myndir af börnum og unglingum bæði í leik og starfi. Málið er að þegar maður fer að skoða feril Gunnars Rúnars þá sér maður hvað hann var markaðsþenkjandi. Hann var líka með markaðsnef og opnaði til að mynda minjagripaverslun, gerði líka póstkort fyrir Árbæjarsafnið og fleira.Gísli Helgasons, Ljósmyndasafni Reykjavíkur.En svo var hann líka mikið að pæla í fortíðinni. Nútíminn er í myndunum en hann er líka mikið að mynda handrit og kirkjubækur, byggðasöfn og fleira sem snýr að ákveðnum menningargrunni eins og Hafnfirðingarnir sem hann myndaði fyrst á ferlinum. Eins tók hann að sér að mynda fyrir búnaðarsambönd og fór þá í að mynda alla íbúana og bæina í sveitunum. Þá fóru einhverjir karlar með honum og tóku viðtöl við fólkið sem einhver sá svo um að hljóðrita líka og þetta er afar skemmtileg heimild.“ Gísli segir að það verði líka gaman fyrir sýningargesti að sjá kvikmyndað efni eftir Gunnar Rúnar. „Við höfðum samband við Kvikmyndasafn Íslands sem fór í gegnum og skannaði inn marga klukkutíma af efni og tók svo saman í skemmtilegan u.þ.b. 50 mínútna bút sem fær að rúlla í Kubbnum. Við nýtum nefnilega allt pláss hér á safninu undir sýningu, hvern krók og kima.“
Mest lesið Efni sem veldur uppköstum, yfirliðum og eilífri æsku Gagnrýni Brynjar Morthens leikur Bubba Morthens Bíó og sjónvarp Heitt, sveitt og óhugnanlegt á klúbbnum Lífið Aron selur húsið ári eftir kaupin Lífið „Dagurinn var algjörlega fullkominn“ Lífið Með 120 þúsund króna Dior der í golfi Lífið Þrjár menntastofnanir og þrír kennarar handhafar Íslensku menntaverðlaunanna Lífið Gunnhildur og Erin eignuðust dreng Lífið Myndaveisla: Víkingskonur kunna að halda gott partí Lífið Frægt fólk og feimnir karlar leita til Valgerðar spákonu Lífið Fleiri fréttir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira