Brjóta Barnasáttmála með brottvísun Snærós Sindradóttir skrifar 20. október 2015 09:00 Jouli og Jana, dætur Wael Aliyadah og Feryal Aldahash, bjuggu á götunni í Grikklandi áður en þær komu hingað til lands fyrir þremur mánuðum. Þeim var synjað um efnislega meðferð á máli sínu á föstudag. vísir/Stöð 2 Margt bendir til þess að Útlendingastofnun og íslenska ríkið brjóti ákvæði Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna þegar börnum, sem sækja um hæli hér á landi, er vísað úr landi. Upplýsingafulltrúi Rauða krossins segir flóttamannabúðir ekki stað fyrir börn. Í síðustu viku bárust fregnir af því að sýrlenskri fjölskyldu, foreldrum með tvær ungar dætur, væri synjað um landvistarleyfi vegna þess að þau hefðu þegar hlotið hæli í Grikklandi. „Það á ekki að senda börn í skaðlegar eða hættulegar aðstæður,“ segir Margrét María Sigurðardóttir, umboðsmaður barna.Margrét María SigurðardóttirHún segir það jafnframt brjóta gegn Barnasáttmálanum ef börn fá ekki að tjá sig um aðstæður sínar. „Aðstæður geta verið þannig að það varði hagsmuni barnanna beint að fá stöðu hælisleitenda. Að mínu mati þarf að skoða málin heildstætt, ekki bara út frá hagsmunum foreldranna.“ Embætti umboðsmanns barna hefur ekki heimild til að skera úr um hvort íslenska ríkið brjóti Barnasáttmálann. Dómstólar hafa úrskurðarvald um það svo höfða þarf mál til að fá úr þessu álitamáli skorið. Þriðja grein Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna hljóðar svo: „1. Það sem barni er fyrir bestu skal ávallt hafa forgang þegar félagsmálastofnanir á vegum hins opinbera eða einkaaðila, dómstólar, stjórnvöld eða löggjafarstofnanir gera ráðstafanir sem varða börn.“ Þá hljóðar 22. grein sáttmálans svo: „Aðildarríki skulu gera viðeigandi ráðstafanir til að tryggja að barn sem leitar eftir réttarstöðu sem flóttamaður, eða sem talið er flóttamaður samkvæmt viðeigandi reglum og starfsháttum þjóðaréttar eða landslaga, fái, hvort sem það er í fylgd foreldra eða annarra eða ekki, viðeigandi vernd og mannúðlega aðstoð við að nýta sér þau réttindi sem við eiga og kveðið er á um í samningi þessum og öðrum alþjóðlegum löggerningum á sviði mannréttinda- eða mannúðarmála sem ríki þau er um ræðir eiga aðild að.“Björn TeitssonBjörn Teitsson, upplýsingafulltrúi Rauða krossins, segir ekki talið öruggt að senda hælisleitendur aftur til Grikklands. „Það gefur mjög sterka vísbendingu um að þetta sé ekki í lagi. Sú staðreynd að samkvæmt kvótafyrirkomulagi Evrópusambandsins eigi að finna nýjan stað fyrir 40 þúsund flóttamenn í Grikklandi gefur líka þá vísbendingu að þetta sé ekki í lagi. Og ef þessar vísbendingar eru svona sterkar þá ættu börnin alltaf að njóta vafans.“ Á síðasta ári féll dómur við Mannréttindadómstól Evrópu. Þar komst dómstóllinn að því að Sviss hefði verið óheimilt að vísa hælisleitanda aftur til Ítalíu án þess að fá staðfestingu þess efnis frá Ítalíu að mannréttindi og þarfir hælisleitandans yrðu virt við komuna til landsins að nýju. „Þetta er í raun eitthvað sem íslensk stjórnvöld þyrftu að gera samkvæmt þessum dómi, ef þau ætla að halda því til streitu að senda þessa fjölskyldu úr landi. Þau þyrftu að krefjast þess að fá tryggingu fyrir því að mannréttindi þeirra og þar með talin barnanna yrðu virt,“ segir Björn. Sýrlenska fjölskyldan lýsti því yfir að í Grikklandi biði þeirra að búa á götunni. Hingað hafa líka komið fjölskyldur sem bjuggu í flóttamannabúðum í öðrum Evrópulöndum. Aðspurður hvort flóttamannabúðir séu undir einhverjum kringumstæðum hentugur staður fyrir börn að búa á segir Björn: „Ég held að mér sé óhætt að segja að þær séu það í rauninni ekki. Með stöðu flóttamanns ættir þú að fá aðgang að einhvers konar félagslegu kerfi en allt bendir til þess að vandinn í Grikklandi sé þeim ofviða. Börnin eiga að njóta vafans.“ Flóttamenn Mest lesið Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Innlent Beinaber gísl látinn grafa eigin gröf á Gasa Erlent Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Innlent Grunaður um að myrða heila fjölskyldu en skilja ungabarnið eftir á lífi Erlent Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Innlent Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Innlent Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent Fleiri fréttir Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Skinkur og Sykurpabbar skemmta sér á Egilsstöðum Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Sjá meira
Margt bendir til þess að Útlendingastofnun og íslenska ríkið brjóti ákvæði Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna þegar börnum, sem sækja um hæli hér á landi, er vísað úr landi. Upplýsingafulltrúi Rauða krossins segir flóttamannabúðir ekki stað fyrir börn. Í síðustu viku bárust fregnir af því að sýrlenskri fjölskyldu, foreldrum með tvær ungar dætur, væri synjað um landvistarleyfi vegna þess að þau hefðu þegar hlotið hæli í Grikklandi. „Það á ekki að senda börn í skaðlegar eða hættulegar aðstæður,“ segir Margrét María Sigurðardóttir, umboðsmaður barna.Margrét María SigurðardóttirHún segir það jafnframt brjóta gegn Barnasáttmálanum ef börn fá ekki að tjá sig um aðstæður sínar. „Aðstæður geta verið þannig að það varði hagsmuni barnanna beint að fá stöðu hælisleitenda. Að mínu mati þarf að skoða málin heildstætt, ekki bara út frá hagsmunum foreldranna.“ Embætti umboðsmanns barna hefur ekki heimild til að skera úr um hvort íslenska ríkið brjóti Barnasáttmálann. Dómstólar hafa úrskurðarvald um það svo höfða þarf mál til að fá úr þessu álitamáli skorið. Þriðja grein Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna hljóðar svo: „1. Það sem barni er fyrir bestu skal ávallt hafa forgang þegar félagsmálastofnanir á vegum hins opinbera eða einkaaðila, dómstólar, stjórnvöld eða löggjafarstofnanir gera ráðstafanir sem varða börn.“ Þá hljóðar 22. grein sáttmálans svo: „Aðildarríki skulu gera viðeigandi ráðstafanir til að tryggja að barn sem leitar eftir réttarstöðu sem flóttamaður, eða sem talið er flóttamaður samkvæmt viðeigandi reglum og starfsháttum þjóðaréttar eða landslaga, fái, hvort sem það er í fylgd foreldra eða annarra eða ekki, viðeigandi vernd og mannúðlega aðstoð við að nýta sér þau réttindi sem við eiga og kveðið er á um í samningi þessum og öðrum alþjóðlegum löggerningum á sviði mannréttinda- eða mannúðarmála sem ríki þau er um ræðir eiga aðild að.“Björn TeitssonBjörn Teitsson, upplýsingafulltrúi Rauða krossins, segir ekki talið öruggt að senda hælisleitendur aftur til Grikklands. „Það gefur mjög sterka vísbendingu um að þetta sé ekki í lagi. Sú staðreynd að samkvæmt kvótafyrirkomulagi Evrópusambandsins eigi að finna nýjan stað fyrir 40 þúsund flóttamenn í Grikklandi gefur líka þá vísbendingu að þetta sé ekki í lagi. Og ef þessar vísbendingar eru svona sterkar þá ættu börnin alltaf að njóta vafans.“ Á síðasta ári féll dómur við Mannréttindadómstól Evrópu. Þar komst dómstóllinn að því að Sviss hefði verið óheimilt að vísa hælisleitanda aftur til Ítalíu án þess að fá staðfestingu þess efnis frá Ítalíu að mannréttindi og þarfir hælisleitandans yrðu virt við komuna til landsins að nýju. „Þetta er í raun eitthvað sem íslensk stjórnvöld þyrftu að gera samkvæmt þessum dómi, ef þau ætla að halda því til streitu að senda þessa fjölskyldu úr landi. Þau þyrftu að krefjast þess að fá tryggingu fyrir því að mannréttindi þeirra og þar með talin barnanna yrðu virt,“ segir Björn. Sýrlenska fjölskyldan lýsti því yfir að í Grikklandi biði þeirra að búa á götunni. Hingað hafa líka komið fjölskyldur sem bjuggu í flóttamannabúðum í öðrum Evrópulöndum. Aðspurður hvort flóttamannabúðir séu undir einhverjum kringumstæðum hentugur staður fyrir börn að búa á segir Björn: „Ég held að mér sé óhætt að segja að þær séu það í rauninni ekki. Með stöðu flóttamanns ættir þú að fá aðgang að einhvers konar félagslegu kerfi en allt bendir til þess að vandinn í Grikklandi sé þeim ofviða. Börnin eiga að njóta vafans.“
Flóttamenn Mest lesið Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Innlent Beinaber gísl látinn grafa eigin gröf á Gasa Erlent Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Innlent Grunaður um að myrða heila fjölskyldu en skilja ungabarnið eftir á lífi Erlent Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Innlent Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Innlent Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent Fleiri fréttir Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Skinkur og Sykurpabbar skemmta sér á Egilsstöðum Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Sjá meira