Stöð 2 á COP21: Ísland leiðarvísir í orkubúskap og landgræðslu Kjartan Hreinn Njálsson skrifar 9. desember 2015 22:06 Fjölbreytt dagskrá hefur verið í skála Norrænu ráðherranefndarinnar í Le Bourget, ráðstefnusvæði loftslagsráðstefnu Sameinuðu Þjóðanna í París (COP21). Fulltrúar frá íslenskum orkufyrirtækjum á borð við Landsvirkjun og HS Orku hafa vakið athygli á orkubúskap Íslands og sett þá byltingu í samhengi við markmið ríkjanna í loftslagsmálum. Kynning á störfum Landgræðslu ríkisins vakti mikla athygli. Kynninguna sóttu meðal annars fulltrúar Mongólíu en landið glímir nú við verulega gróður- og jarðvegseyðingu. Vandamálið ógnar í raun framtíð Mongólíu og nágrannaríkja þar sem risavaxnir sandstormar sem myndast á skraufþurrum sléttum landsins teygja anga sína víða.Orkubúskapur Íslands fyrirmynd Í kringum 50% af orkunotkun Evrópusambandsins á rætur að rekja til húshitunar. Ljóst er að ef aðildarríki ESB vilja skera niður í losun gróðurhúsalofttegunda þá verður sá niðurskurður að eiga sér stað, að minnsta kosti að hluta, í þessum orkuflokki. Því horfa ríkin til jarðhita. Guðni A. Jóhannesson, orkumálastjóri, Hildigunnur H. H. Thorsteinsdóttir hjá Reykjavík Energy, ásamt Ásgeiri Margeirssyni, forstjóra HS Orku, og kollega hans hjá Landsvirkjun, Herði Árnasyni, fluttu stutt erindi um virkjun jarðhita og vatnsafls og umbyltingu Íslands í orkumálum. „Þetta er dæmisaga sem getur gengið víða annars staðar,“ segir Ásgeir. „Og hún er í gangi víða annars staðar. Það eru lönd sem nýta jarðhita og vatnsafl miklu meira en við en þessi kerfisbreyting sem hefur átt sér stað á Íslandi á undanförnum áratugum er einsdæmi. Við höfum sögu að segja og höfum breytt miklu í öðrum löndum með þekkingu okkar.“ Ásgeir bendir á að umhverfisvænn orkubúskapur geti jafnframt haft í för með séð jákvæðar félagslegar breytingar samhliða því að vera arðbær. „Þetta vilja aðrir taka upp og það er hægt að gera það,“ segir Ásgeir. Það kom fram í máli Ásgeirs á kynningunni að notkun jarðvarma í stað olíu hefur sparað Íslendingum um 100 milljarða króna á ári. „Við skulum hafa í huga að við höfum nú þegar leyst það sem hinar þjóðirnar stefna að,“ segir Hörður hjá Landsvirkjun. „86% af okkar orkuframleiðslu er nú þegar frá endurnýjanlegum orkugjöfum. Það er í rauninni bara í samgöngum sem við erum ekki með hana. En það sem við erum með eru mjög sterkar auðlindir sem við höfum verið að nota langt umfram það sem við þurfum í raun og veru. Við höfum verið að flytja hana út með áli og öðru og það hefur haft afar jákvæð áhrif á umhverfismál heimsins. Við höfum dregið mikið úr losun annars staðar.“Þörf á hnattrænu grettistaki í landgræðslumálum Það verður að teljast nokkuð merkilegt hversu lítið fer fyrir umræðu um landhnignum og eyðimerkurmyndun á COP21. Um einn þriðji af akurlandi og ræktanlegu landi plánetunnar hefur orðið landrofi að bráð. Landgræðsla er mikilvægt vopn í baráttunni gegn losun gróðurhúsalofttegunda og loftslagsbreytingum. Með því að snúa eyðimerkurmyndun við er ekki aðeins verið að stemma stigu við hraðari breytingum á loftslagslagi heldur stuðlar hún að frekari upptöku kolefnis í jarðveg. Íslendingar hafa mikla reynslu af landgræðslu. Sjálfar höfuðstöðvar Landgræðslu ríkisins, Gunnarsholt, voru eitt sinn á staðsettar á sandauðn mikilli á Rangárvöllum. Í dag einkennir gróskumikill gróður landið við Gunnarsholt. „Við höfum gríðarlega mikla reynslu sem við erum að reyna að miðla til annarra þjóða. Við erum eina þjóðin í heiminum sem er að binda kolefni í jarðvegi og erum að fá það metið sem mótvægisaðgerð gegn losun gróðurhúsalofttegunda og það hefur vakið gríðarlega athygli hér í París,“ segir Sveinn Runólfsson, landgræðslustjóri. Þá bendir Sveinn á að Ísland hafi miðlað reynslu sinni í gegnum eina landgræðsluskóla heimsins en hann er rekinn af Sameinuðu Þjóðunum og utanríkisráðuneytinu, auk Landbúnaðarskólanum og Landgræðslunni. „Á ári hverju er svæði á stærð við Ísland sem eyðist,“ segir Sveinn. „Og þá tapast út í andrúmsloftið óheyrilegt magn af gróðurhúsalofttegundum. Þessi eyðing er því miður alltaf að aukast í heiminum. Þannig að það er alveg með ólíkindum að það hafi ekki tekist með atorku margra vísindamanna og embættismanna að koma þessum skilaboðum að í loftslagssamningnum.“ Loftslagsmál Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Innlent Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Innlent Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Innlent Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Innlent Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Innlent Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Atburðarás gærdagsins í myndum Innlent Fleiri fréttir „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Rokk og ról í Rockville holunni frestast fram í janúar Framsókn með þriggja prósenta fylgi í borginni Gist í um tuttugu húsum í Grindavík Njarðvíkuræðin heldur sem stendur og vaxtakjörin útskýrð á mannamáli Útkall vegna reyks við Borgarholtsbraut Ekki þörf enn á að stækka varnargarða við Bláa lónið Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Sjá meira
Fjölbreytt dagskrá hefur verið í skála Norrænu ráðherranefndarinnar í Le Bourget, ráðstefnusvæði loftslagsráðstefnu Sameinuðu Þjóðanna í París (COP21). Fulltrúar frá íslenskum orkufyrirtækjum á borð við Landsvirkjun og HS Orku hafa vakið athygli á orkubúskap Íslands og sett þá byltingu í samhengi við markmið ríkjanna í loftslagsmálum. Kynning á störfum Landgræðslu ríkisins vakti mikla athygli. Kynninguna sóttu meðal annars fulltrúar Mongólíu en landið glímir nú við verulega gróður- og jarðvegseyðingu. Vandamálið ógnar í raun framtíð Mongólíu og nágrannaríkja þar sem risavaxnir sandstormar sem myndast á skraufþurrum sléttum landsins teygja anga sína víða.Orkubúskapur Íslands fyrirmynd Í kringum 50% af orkunotkun Evrópusambandsins á rætur að rekja til húshitunar. Ljóst er að ef aðildarríki ESB vilja skera niður í losun gróðurhúsalofttegunda þá verður sá niðurskurður að eiga sér stað, að minnsta kosti að hluta, í þessum orkuflokki. Því horfa ríkin til jarðhita. Guðni A. Jóhannesson, orkumálastjóri, Hildigunnur H. H. Thorsteinsdóttir hjá Reykjavík Energy, ásamt Ásgeiri Margeirssyni, forstjóra HS Orku, og kollega hans hjá Landsvirkjun, Herði Árnasyni, fluttu stutt erindi um virkjun jarðhita og vatnsafls og umbyltingu Íslands í orkumálum. „Þetta er dæmisaga sem getur gengið víða annars staðar,“ segir Ásgeir. „Og hún er í gangi víða annars staðar. Það eru lönd sem nýta jarðhita og vatnsafl miklu meira en við en þessi kerfisbreyting sem hefur átt sér stað á Íslandi á undanförnum áratugum er einsdæmi. Við höfum sögu að segja og höfum breytt miklu í öðrum löndum með þekkingu okkar.“ Ásgeir bendir á að umhverfisvænn orkubúskapur geti jafnframt haft í för með séð jákvæðar félagslegar breytingar samhliða því að vera arðbær. „Þetta vilja aðrir taka upp og það er hægt að gera það,“ segir Ásgeir. Það kom fram í máli Ásgeirs á kynningunni að notkun jarðvarma í stað olíu hefur sparað Íslendingum um 100 milljarða króna á ári. „Við skulum hafa í huga að við höfum nú þegar leyst það sem hinar þjóðirnar stefna að,“ segir Hörður hjá Landsvirkjun. „86% af okkar orkuframleiðslu er nú þegar frá endurnýjanlegum orkugjöfum. Það er í rauninni bara í samgöngum sem við erum ekki með hana. En það sem við erum með eru mjög sterkar auðlindir sem við höfum verið að nota langt umfram það sem við þurfum í raun og veru. Við höfum verið að flytja hana út með áli og öðru og það hefur haft afar jákvæð áhrif á umhverfismál heimsins. Við höfum dregið mikið úr losun annars staðar.“Þörf á hnattrænu grettistaki í landgræðslumálum Það verður að teljast nokkuð merkilegt hversu lítið fer fyrir umræðu um landhnignum og eyðimerkurmyndun á COP21. Um einn þriðji af akurlandi og ræktanlegu landi plánetunnar hefur orðið landrofi að bráð. Landgræðsla er mikilvægt vopn í baráttunni gegn losun gróðurhúsalofttegunda og loftslagsbreytingum. Með því að snúa eyðimerkurmyndun við er ekki aðeins verið að stemma stigu við hraðari breytingum á loftslagslagi heldur stuðlar hún að frekari upptöku kolefnis í jarðveg. Íslendingar hafa mikla reynslu af landgræðslu. Sjálfar höfuðstöðvar Landgræðslu ríkisins, Gunnarsholt, voru eitt sinn á staðsettar á sandauðn mikilli á Rangárvöllum. Í dag einkennir gróskumikill gróður landið við Gunnarsholt. „Við höfum gríðarlega mikla reynslu sem við erum að reyna að miðla til annarra þjóða. Við erum eina þjóðin í heiminum sem er að binda kolefni í jarðvegi og erum að fá það metið sem mótvægisaðgerð gegn losun gróðurhúsalofttegunda og það hefur vakið gríðarlega athygli hér í París,“ segir Sveinn Runólfsson, landgræðslustjóri. Þá bendir Sveinn á að Ísland hafi miðlað reynslu sinni í gegnum eina landgræðsluskóla heimsins en hann er rekinn af Sameinuðu Þjóðunum og utanríkisráðuneytinu, auk Landbúnaðarskólanum og Landgræðslunni. „Á ári hverju er svæði á stærð við Ísland sem eyðist,“ segir Sveinn. „Og þá tapast út í andrúmsloftið óheyrilegt magn af gróðurhúsalofttegundum. Þessi eyðing er því miður alltaf að aukast í heiminum. Þannig að það er alveg með ólíkindum að það hafi ekki tekist með atorku margra vísindamanna og embættismanna að koma þessum skilaboðum að í loftslagssamningnum.“
Loftslagsmál Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Innlent Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Innlent Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Innlent Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Innlent Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Innlent Vaktin: Totur farnar að teygja sig til norðurs Innlent Atburðarás gærdagsins í myndum Innlent Fleiri fréttir „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Rokk og ról í Rockville holunni frestast fram í janúar Framsókn með þriggja prósenta fylgi í borginni Gist í um tuttugu húsum í Grindavík Njarðvíkuræðin heldur sem stendur og vaxtakjörin útskýrð á mannamáli Útkall vegna reyks við Borgarholtsbraut Ekki þörf enn á að stækka varnargarða við Bláa lónið Bein útsending: Heilbrigðisstarfsfólk grillar frambjóðendur Meirihluti styður verkfallsaðgerðir kennara Jafnast ekki út að vera með annan fótinn í hrauni og hinn í ís Stöðug virkni í nótt og og litlar breytingar Hótaði heimilismönnum með skærum Sigmundur hafi viljað í kennslustund með nemendum Gætu kosið strategískt þegar svo margir flokkar eru á mörkunum Sjá meira