Verkefni þegar höftum sleppir Óli Kristján Ármannsson skrifar 26. júní 2015 07:00 Allar líkur virðast á að ekki komi til með að reyna á stöðugleikaskatt þann sem boðaður hefur verið á eignir slitabúa föllnu bankanna hér á landi því kröfuhafar þeirra hafa fallist á að haga uppgjöri þeirra þannig að samrýmist þeim skilyrðum um stöðugleika sem stjórnvöld hafa ákveðið. Í umfjöllun greiningardeildar Arion banka er bent á að í kynningu stjórnvalda á aðgerðunum hafi verið gert ráð fyrir að stöðugleikaskattur skilaði ríkissjóði 682 til 850 milljörðum króna. Bein framlög slitabúanna með samningaleið séu nokkru lægri, eða nálægt 500 milljörðum króna. Hvað sem verði sé þó mikilvægt að nýta svigrúmið til lækkunar skulda ríkissjóðs. Ráðstöfun til aukningar útgjalda hefði þensluhvetjandi áhrif. Um leið er bent á að verði nauðasamningar staðfestir komi ekki til með að reyna á lög um stöðugleikaskatt og ríkissjóður þar með ekki lagalega skuldbundinn til að nota svigrúmið til skuldaniðurgreiðslu. Óhætt er líklega að henda á lofti vangaveltur greiningardeildarinnar og fullyrða jafnvel að skynsamlegt væri að binda í lög að fjármagn sem ríkið fær vegna uppgjörsins við slitabúin skuli fara í niðurgreiðslu skulda. Bent er á að fyrir ríkissjóð felist ávinningurinn fyrst og fremst í lækkun vaxtakostnaðar um tugi milljarða á ári. „Fyrir efnahagslífið í heild mun bætt skuldastaða ríkissjóðs koma fram í betra lánshæfismati, lægri vöxtum og vonandi stöðugri gjaldmiðli,“ segir í umfjöllun greiningardeildarinnar. Hvort gjaldmiðillinn verður stöðugri er svo náttúrlega undir hælinn lagt. Í grein í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar veltir Björn G. Ólafsson stjórnmálahagfræðingur því fyrir sér hvað taki við eftir losun hafta. Krónan sé ekki traustur miðill og kalli því annaðhvort á stuðning í vaxtastefnu Seðlabankans og öðrum markaðsaðgerðum, eða fast gengi með myntráði eða inngöngu í stærra myntsvæði. Björn bendir á að hér hafi erlent fjármagn ávallt verið aflvaki framfara, enda sé mjög erfitt að fjármagna, til dæmis stórframkvæmdir, með innlendum sparnaði eingöngu. Þá gefi aðgengi að erlendum fjármálamarkaði kost á mun hagkvæmari verðbréfaviðskiptum, til dæmis vegna útgáfu ríkisskuldabréfa, auk þess sem viðunandi áhættudreifing sé nánast ómöguleg ef styðjast eigi eingöngu við innlendan markað. „Loks eru frjáls viðskipti […] mikilvægur hluti af einstaklingsfrelsi og mannréttindum.“ Björn bendir á að EES-samningurinn sé Íslandi ekki nægileg vörn og eigið regluverk landsins til að tempra áhrif fjármagnsflutninga geti hæglega leitt til einangrunar og skerðingar á samkeppnishæfni. „Meðan alþjóðlegt fjármálaregluverk er ekki til og í ljósi biturrar reynslu af fjárstraumum og bankastarfsemi án virks eftirlits eða öflugra bakhjarla er full aðild að ESB og regluverki þess eina leiðin til að tryggja stöðugleika jafnframt því að hámarka ávinning af viðskiptafrelsi með eignir og fjársýslu yfir landamæri,“ segir hann. Aðrar leiðir eru ótrúverðugar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óli Kr. Ármannsson Mest lesið Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun
Allar líkur virðast á að ekki komi til með að reyna á stöðugleikaskatt þann sem boðaður hefur verið á eignir slitabúa föllnu bankanna hér á landi því kröfuhafar þeirra hafa fallist á að haga uppgjöri þeirra þannig að samrýmist þeim skilyrðum um stöðugleika sem stjórnvöld hafa ákveðið. Í umfjöllun greiningardeildar Arion banka er bent á að í kynningu stjórnvalda á aðgerðunum hafi verið gert ráð fyrir að stöðugleikaskattur skilaði ríkissjóði 682 til 850 milljörðum króna. Bein framlög slitabúanna með samningaleið séu nokkru lægri, eða nálægt 500 milljörðum króna. Hvað sem verði sé þó mikilvægt að nýta svigrúmið til lækkunar skulda ríkissjóðs. Ráðstöfun til aukningar útgjalda hefði þensluhvetjandi áhrif. Um leið er bent á að verði nauðasamningar staðfestir komi ekki til með að reyna á lög um stöðugleikaskatt og ríkissjóður þar með ekki lagalega skuldbundinn til að nota svigrúmið til skuldaniðurgreiðslu. Óhætt er líklega að henda á lofti vangaveltur greiningardeildarinnar og fullyrða jafnvel að skynsamlegt væri að binda í lög að fjármagn sem ríkið fær vegna uppgjörsins við slitabúin skuli fara í niðurgreiðslu skulda. Bent er á að fyrir ríkissjóð felist ávinningurinn fyrst og fremst í lækkun vaxtakostnaðar um tugi milljarða á ári. „Fyrir efnahagslífið í heild mun bætt skuldastaða ríkissjóðs koma fram í betra lánshæfismati, lægri vöxtum og vonandi stöðugri gjaldmiðli,“ segir í umfjöllun greiningardeildarinnar. Hvort gjaldmiðillinn verður stöðugri er svo náttúrlega undir hælinn lagt. Í grein í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar veltir Björn G. Ólafsson stjórnmálahagfræðingur því fyrir sér hvað taki við eftir losun hafta. Krónan sé ekki traustur miðill og kalli því annaðhvort á stuðning í vaxtastefnu Seðlabankans og öðrum markaðsaðgerðum, eða fast gengi með myntráði eða inngöngu í stærra myntsvæði. Björn bendir á að hér hafi erlent fjármagn ávallt verið aflvaki framfara, enda sé mjög erfitt að fjármagna, til dæmis stórframkvæmdir, með innlendum sparnaði eingöngu. Þá gefi aðgengi að erlendum fjármálamarkaði kost á mun hagkvæmari verðbréfaviðskiptum, til dæmis vegna útgáfu ríkisskuldabréfa, auk þess sem viðunandi áhættudreifing sé nánast ómöguleg ef styðjast eigi eingöngu við innlendan markað. „Loks eru frjáls viðskipti […] mikilvægur hluti af einstaklingsfrelsi og mannréttindum.“ Björn bendir á að EES-samningurinn sé Íslandi ekki nægileg vörn og eigið regluverk landsins til að tempra áhrif fjármagnsflutninga geti hæglega leitt til einangrunar og skerðingar á samkeppnishæfni. „Meðan alþjóðlegt fjármálaregluverk er ekki til og í ljósi biturrar reynslu af fjárstraumum og bankastarfsemi án virks eftirlits eða öflugra bakhjarla er full aðild að ESB og regluverki þess eina leiðin til að tryggja stöðugleika jafnframt því að hámarka ávinning af viðskiptafrelsi með eignir og fjársýslu yfir landamæri,“ segir hann. Aðrar leiðir eru ótrúverðugar.
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun
Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson Skoðun