Verkefni þegar höftum sleppir Óli Kristján Ármannsson skrifar 26. júní 2015 07:00 Allar líkur virðast á að ekki komi til með að reyna á stöðugleikaskatt þann sem boðaður hefur verið á eignir slitabúa föllnu bankanna hér á landi því kröfuhafar þeirra hafa fallist á að haga uppgjöri þeirra þannig að samrýmist þeim skilyrðum um stöðugleika sem stjórnvöld hafa ákveðið. Í umfjöllun greiningardeildar Arion banka er bent á að í kynningu stjórnvalda á aðgerðunum hafi verið gert ráð fyrir að stöðugleikaskattur skilaði ríkissjóði 682 til 850 milljörðum króna. Bein framlög slitabúanna með samningaleið séu nokkru lægri, eða nálægt 500 milljörðum króna. Hvað sem verði sé þó mikilvægt að nýta svigrúmið til lækkunar skulda ríkissjóðs. Ráðstöfun til aukningar útgjalda hefði þensluhvetjandi áhrif. Um leið er bent á að verði nauðasamningar staðfestir komi ekki til með að reyna á lög um stöðugleikaskatt og ríkissjóður þar með ekki lagalega skuldbundinn til að nota svigrúmið til skuldaniðurgreiðslu. Óhætt er líklega að henda á lofti vangaveltur greiningardeildarinnar og fullyrða jafnvel að skynsamlegt væri að binda í lög að fjármagn sem ríkið fær vegna uppgjörsins við slitabúin skuli fara í niðurgreiðslu skulda. Bent er á að fyrir ríkissjóð felist ávinningurinn fyrst og fremst í lækkun vaxtakostnaðar um tugi milljarða á ári. „Fyrir efnahagslífið í heild mun bætt skuldastaða ríkissjóðs koma fram í betra lánshæfismati, lægri vöxtum og vonandi stöðugri gjaldmiðli,“ segir í umfjöllun greiningardeildarinnar. Hvort gjaldmiðillinn verður stöðugri er svo náttúrlega undir hælinn lagt. Í grein í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar veltir Björn G. Ólafsson stjórnmálahagfræðingur því fyrir sér hvað taki við eftir losun hafta. Krónan sé ekki traustur miðill og kalli því annaðhvort á stuðning í vaxtastefnu Seðlabankans og öðrum markaðsaðgerðum, eða fast gengi með myntráði eða inngöngu í stærra myntsvæði. Björn bendir á að hér hafi erlent fjármagn ávallt verið aflvaki framfara, enda sé mjög erfitt að fjármagna, til dæmis stórframkvæmdir, með innlendum sparnaði eingöngu. Þá gefi aðgengi að erlendum fjármálamarkaði kost á mun hagkvæmari verðbréfaviðskiptum, til dæmis vegna útgáfu ríkisskuldabréfa, auk þess sem viðunandi áhættudreifing sé nánast ómöguleg ef styðjast eigi eingöngu við innlendan markað. „Loks eru frjáls viðskipti […] mikilvægur hluti af einstaklingsfrelsi og mannréttindum.“ Björn bendir á að EES-samningurinn sé Íslandi ekki nægileg vörn og eigið regluverk landsins til að tempra áhrif fjármagnsflutninga geti hæglega leitt til einangrunar og skerðingar á samkeppnishæfni. „Meðan alþjóðlegt fjármálaregluverk er ekki til og í ljósi biturrar reynslu af fjárstraumum og bankastarfsemi án virks eftirlits eða öflugra bakhjarla er full aðild að ESB og regluverki þess eina leiðin til að tryggja stöðugleika jafnframt því að hámarka ávinning af viðskiptafrelsi með eignir og fjársýslu yfir landamæri,“ segir hann. Aðrar leiðir eru ótrúverðugar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óli Kr. Ármannsson Mest lesið Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun
Allar líkur virðast á að ekki komi til með að reyna á stöðugleikaskatt þann sem boðaður hefur verið á eignir slitabúa föllnu bankanna hér á landi því kröfuhafar þeirra hafa fallist á að haga uppgjöri þeirra þannig að samrýmist þeim skilyrðum um stöðugleika sem stjórnvöld hafa ákveðið. Í umfjöllun greiningardeildar Arion banka er bent á að í kynningu stjórnvalda á aðgerðunum hafi verið gert ráð fyrir að stöðugleikaskattur skilaði ríkissjóði 682 til 850 milljörðum króna. Bein framlög slitabúanna með samningaleið séu nokkru lægri, eða nálægt 500 milljörðum króna. Hvað sem verði sé þó mikilvægt að nýta svigrúmið til lækkunar skulda ríkissjóðs. Ráðstöfun til aukningar útgjalda hefði þensluhvetjandi áhrif. Um leið er bent á að verði nauðasamningar staðfestir komi ekki til með að reyna á lög um stöðugleikaskatt og ríkissjóður þar með ekki lagalega skuldbundinn til að nota svigrúmið til skuldaniðurgreiðslu. Óhætt er líklega að henda á lofti vangaveltur greiningardeildarinnar og fullyrða jafnvel að skynsamlegt væri að binda í lög að fjármagn sem ríkið fær vegna uppgjörsins við slitabúin skuli fara í niðurgreiðslu skulda. Bent er á að fyrir ríkissjóð felist ávinningurinn fyrst og fremst í lækkun vaxtakostnaðar um tugi milljarða á ári. „Fyrir efnahagslífið í heild mun bætt skuldastaða ríkissjóðs koma fram í betra lánshæfismati, lægri vöxtum og vonandi stöðugri gjaldmiðli,“ segir í umfjöllun greiningardeildarinnar. Hvort gjaldmiðillinn verður stöðugri er svo náttúrlega undir hælinn lagt. Í grein í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar veltir Björn G. Ólafsson stjórnmálahagfræðingur því fyrir sér hvað taki við eftir losun hafta. Krónan sé ekki traustur miðill og kalli því annaðhvort á stuðning í vaxtastefnu Seðlabankans og öðrum markaðsaðgerðum, eða fast gengi með myntráði eða inngöngu í stærra myntsvæði. Björn bendir á að hér hafi erlent fjármagn ávallt verið aflvaki framfara, enda sé mjög erfitt að fjármagna, til dæmis stórframkvæmdir, með innlendum sparnaði eingöngu. Þá gefi aðgengi að erlendum fjármálamarkaði kost á mun hagkvæmari verðbréfaviðskiptum, til dæmis vegna útgáfu ríkisskuldabréfa, auk þess sem viðunandi áhættudreifing sé nánast ómöguleg ef styðjast eigi eingöngu við innlendan markað. „Loks eru frjáls viðskipti […] mikilvægur hluti af einstaklingsfrelsi og mannréttindum.“ Björn bendir á að EES-samningurinn sé Íslandi ekki nægileg vörn og eigið regluverk landsins til að tempra áhrif fjármagnsflutninga geti hæglega leitt til einangrunar og skerðingar á samkeppnishæfni. „Meðan alþjóðlegt fjármálaregluverk er ekki til og í ljósi biturrar reynslu af fjárstraumum og bankastarfsemi án virks eftirlits eða öflugra bakhjarla er full aðild að ESB og regluverki þess eina leiðin til að tryggja stöðugleika jafnframt því að hámarka ávinning af viðskiptafrelsi með eignir og fjársýslu yfir landamæri,“ segir hann. Aðrar leiðir eru ótrúverðugar.
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun