Verkalýðsbarátta vinnandi fólks Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 5. mars 2016 08:45 Sumarliði Ísleifsson í essinu sínu í myndasal Þjóðminjasafnsins. Fréttablaðið/Ernir Flestar myndirnar eru frá því á öðrum áratug síðustu aldar og fram um 1970. Við sýnum fólk í öllum mögulegum greinum atvinnulífsins og þær aðstæður sem það vann við, og erum líka með nokkrar myndir sem tengjast kjaradeilum,“ segir Sumarliði Ísleifsson sagnfræðingur um sýninguna Vinnandi fólk - Alþýðusamband Íslands 100 ára sem opnuð er í dag, laugardag, í myndasal Þjóðminjasafnsins.Endurvinnsla á pappír eftir miðja 20. öld. Mynd: Guðni Þórðarson, Ljósmyndasafn ÍslandsHún fjallar um þátt verkalýðshreyfingarinnar í því að móta samfélagið, með baráttu sinni fyrir bættum kjörum fólks. Sumarliði er vel kunnugur efninu eftir að hafa skrifað sögu ASÍ sem kom út 2013 í tveimur bindum upp á 800 síður. Auk um 70 ljósmynda einnig eru ýmiss konar skjöl á sýningunni, tilkynningar og auglýsingar sem tengjast sögu hreyfingarinnar.Stúlkur við síldartunnur: Neskaupsstaður 1965. Mynd: Ari Kárason. Ljósmyndasafn ÍslandsÍ sýningarborðum er fjallað um það þegar atvinnurekendur í Keflavík reyndu að koma í veg fyrir stofnun verkalýðsfélags árið 1931. Einnig um viðamikið verkfall árið 1955 sem stóð í sex vikur. „Það eru líklega hörðustu verkfallsaðgerðir sem dæmi eru um hér á landi, til dæmis voru settir upp vegatálmar á leiðum til Reykjavíkur til að loka á aðflutninga til borgarinnar. Ástand sem er fjarri fólki núna,“ segir Sumarliði. Skipasmíði á Akureyri á sjötta áratug 20. aldar. Mynd: Eðvarð Sigurgeirsson, Minjasafnið á AkureyriHann nefnir þriðja þemað í borðunum, verkakvennahreyfinguna. „Hér á landi voru hlutfallslega mun fleiri verkakvennafélög en í löndunum kring um okkur,“ upplýsir Sumarliði. „Konur fengu nefnilega ekki aðgang að sumum karlafélögunum og Kvenréttindafélagið átti einnig frumkvæði að því að stofna verkakvennafélög.“ Að síðustu getur Sumarliði um heimildamynd um Alþýðusambandið sem nú verður sýnd í fyrsta skipti. „Myndin er líklega tekin 1952 eða 1953 en hefur aldrei verið sýnd og í raun aldrei lokið við hana. Hún er varðveitt á Kvikmyndasafninu og er sennilega tekin af Óskari Gíslasyni sem var bæði ljósmyndari og kvikmyndagerðarmaður. Þetta er tæplega klukkustundar löng mynd og verður sýnd lítið stytt en settar inn lágmarksupplýsingar um efnið.“ Menning Mest lesið Heitt, sveitt og óhugnanlegt á klúbbnum Lífið Aron selur húsið ári eftir kaupin Lífið Þrjár menntastofnanir og þrír kennarar handhafar Íslensku menntaverðlaunanna Lífið Með 120 þúsund króna Dior der í golfi Lífið Versti óttinn að raungerast Lífið Frægt fólk og feimnir karlar leita til Valgerðar spákonu Lífið Myndaveisla: Víkingskonur kunna að halda gott partí Lífið Björn keypti sex hundruð ára höll í Frakklandi og ætlar að gera hana upp Lífið Setning Steinda gerði keppendur brjálaða Lífið Fólk grípi til sænsku dauðhreinsunarinnar fyrr en ella Lífið Fleiri fréttir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira
Flestar myndirnar eru frá því á öðrum áratug síðustu aldar og fram um 1970. Við sýnum fólk í öllum mögulegum greinum atvinnulífsins og þær aðstæður sem það vann við, og erum líka með nokkrar myndir sem tengjast kjaradeilum,“ segir Sumarliði Ísleifsson sagnfræðingur um sýninguna Vinnandi fólk - Alþýðusamband Íslands 100 ára sem opnuð er í dag, laugardag, í myndasal Þjóðminjasafnsins.Endurvinnsla á pappír eftir miðja 20. öld. Mynd: Guðni Þórðarson, Ljósmyndasafn ÍslandsHún fjallar um þátt verkalýðshreyfingarinnar í því að móta samfélagið, með baráttu sinni fyrir bættum kjörum fólks. Sumarliði er vel kunnugur efninu eftir að hafa skrifað sögu ASÍ sem kom út 2013 í tveimur bindum upp á 800 síður. Auk um 70 ljósmynda einnig eru ýmiss konar skjöl á sýningunni, tilkynningar og auglýsingar sem tengjast sögu hreyfingarinnar.Stúlkur við síldartunnur: Neskaupsstaður 1965. Mynd: Ari Kárason. Ljósmyndasafn ÍslandsÍ sýningarborðum er fjallað um það þegar atvinnurekendur í Keflavík reyndu að koma í veg fyrir stofnun verkalýðsfélags árið 1931. Einnig um viðamikið verkfall árið 1955 sem stóð í sex vikur. „Það eru líklega hörðustu verkfallsaðgerðir sem dæmi eru um hér á landi, til dæmis voru settir upp vegatálmar á leiðum til Reykjavíkur til að loka á aðflutninga til borgarinnar. Ástand sem er fjarri fólki núna,“ segir Sumarliði. Skipasmíði á Akureyri á sjötta áratug 20. aldar. Mynd: Eðvarð Sigurgeirsson, Minjasafnið á AkureyriHann nefnir þriðja þemað í borðunum, verkakvennahreyfinguna. „Hér á landi voru hlutfallslega mun fleiri verkakvennafélög en í löndunum kring um okkur,“ upplýsir Sumarliði. „Konur fengu nefnilega ekki aðgang að sumum karlafélögunum og Kvenréttindafélagið átti einnig frumkvæði að því að stofna verkakvennafélög.“ Að síðustu getur Sumarliði um heimildamynd um Alþýðusambandið sem nú verður sýnd í fyrsta skipti. „Myndin er líklega tekin 1952 eða 1953 en hefur aldrei verið sýnd og í raun aldrei lokið við hana. Hún er varðveitt á Kvikmyndasafninu og er sennilega tekin af Óskari Gíslasyni sem var bæði ljósmyndari og kvikmyndagerðarmaður. Þetta er tæplega klukkustundar löng mynd og verður sýnd lítið stytt en settar inn lágmarksupplýsingar um efnið.“
Menning Mest lesið Heitt, sveitt og óhugnanlegt á klúbbnum Lífið Aron selur húsið ári eftir kaupin Lífið Þrjár menntastofnanir og þrír kennarar handhafar Íslensku menntaverðlaunanna Lífið Með 120 þúsund króna Dior der í golfi Lífið Versti óttinn að raungerast Lífið Frægt fólk og feimnir karlar leita til Valgerðar spákonu Lífið Myndaveisla: Víkingskonur kunna að halda gott partí Lífið Björn keypti sex hundruð ára höll í Frakklandi og ætlar að gera hana upp Lífið Setning Steinda gerði keppendur brjálaða Lífið Fólk grípi til sænsku dauðhreinsunarinnar fyrr en ella Lífið Fleiri fréttir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar „Við þurfum öll að halda í barnið innra með okkur“ Menningarritstjóri ráðinn framkvæmdastjóri Fullt út úr dyrum þegar Eiríkur Bergmann kynnti ferðafélagann Tínu Hvað gerist þegar Laddi hittir Eirík Fjalar, Skrám og Elsu Lund? „Alltaf að fylgja hjartanu í stað þess að velja einföldu leiðina“ Usli og glæsileiki á Kjarvalsstöðum Valgeir sár og Bubbi og Bó hneykslaðir Stappfullt á eina stærstu menningarhátíð ársins Sjóðheitt menningarrými á Baldursgötu Asifa Majid hlýtur Vigdísarverðlaunin 2024 Bjarni Ben fagnaði 140 ára afmæli Listasafns Íslands Han Kang hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels Bein útsending: Hver hlýtur bókmenntaverðlaun Nóbels? „Þetta er móðgun gegn Íslandi“ Henti listaverkinu í ruslið Kúltúrkettir landsins létu sig ekki vanta í Portið „Hrátt háþróað krass, langt leitt krot“ Bjóða landsmönnum nauðbeygð til messu Allt í banönum á Brút Bríet lét sig ekki vanta á sýningaropnun Ynju Blævar Út um allar koppagrundir Alþingis: „Froðan flæðir endalaust, það er bara froða froða“ Sjá meira